Dat stelt het deputaatschap wijziging kerkorde van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) in de woensdag gepubliceerde Werkorde 3, de bespreekversie van de nieuwe kerkorde van de GKV. De derde, gewijzigde versie van de concept-kerkorde wordt in september besproken door de generale synode van het kerkgenootschap.

Het deputaatschap herziening kerkorde heeft opnieuw gekeken naar de inrichting van de kerkdienst. „Juist hier manifesteert zich de toegenomen diversiteit in de kerken en moet de kerkorde waar mogelijk ruimte laten voor een optimale plaatselijke invulling”, aldus het deputaatschap.

Uit reacties op eerdere versies van de Werkorde blijkt dat in veel GKV-gemeenten verschillen van inzicht zijn over de bepaling in de concept-kerkorde dat per zondag twee kerkdiensten gehouden worden, over de catechismusprediking, het gebruik van formulieren en de voorschriften voor de invulling van de kerkdiensten. „De reacties geven aan dat hier de Werkorde voor een deel van de kerken niet up to date of minstens discutabel zal zijn op het moment dat zij van kracht wordt. Gekozen formuleringen roepen spanning op met een in meerdere kerken tamelijk breed aanwezige praktijk”, schrijven de deputaten in een toelichting op de Werkorde 3.

Volgens het deputaatschap gaat het bij de kritiek op de Werkorde vanuit de gemeenten niet om de Bijbels-gereformeerde inhoud en intentie van de eredienst, maar om zaken van traditie en vormgeving van zondagsviering en kerkdiensten. Het deputaatschap meent dat de generale synode besluiten moet welke kant het nu op moet met de artikelen over de eredienst in de nieuwe kerkorde. Wel doet ze de suggestie om in de kerkorde globaal in te gaan op de inrichting van de kerkdienst en in een generale regeling de details te formuleren. „Die regeling biedt qua genre meer ruimte voor differentiatie, omdat we dan niet voor alle kerken en situaties in een paar korte zinnen een complexe praktijk hoeven samen te vatten. Zo’n generale regeling kan ook regelmatig worden bijgesteld.”

In de nu verschenen Werkorde 3 blijft de particuliere synode bestaan. Aanvankelijk wilde het kerkgenootschap deze vergaderlaag tussen classis en generale synode schrappen, onder meer uit efficiëntieoverwegingen. Tijdens de synodezitting begin juni bleek uit een peiling dat dat plan niet kon rekenen op een meerderheid. De stemmen staakten toen 18 afgevaardigden voor en 18 tegen het opheffen van de particuliere synodes stemden.

In het nieuwe voorstel worden de verantwoordelijkheden van de particuliere synode ingeperkt. Wat het deputaatschap herziening kerkorde betreft, houdt deze kerkvergadering zich alleen nog bezig met het benoemen van de afgevaardigden naar de generale synode en fungeert ze als beroepsinstantie in de kerkelijke rechtspraak. Gekoppeld aan het oorspronkelijke plan om de particuliere synodes op te heffen, was een tweejaarlijkse vergadercyclus van de generale synode. In het nieuwe voorstel blijft de generale synode echter driejaarlijks vergaderen, net als nu nog het geval is.

In de Werkorde 3 wordt duidelijker onderscheid gemaakt tussen de positie van ouderlingen en diakenen en de manier waarop de verschillende ambten in de gemeente samenwerken. De generale synode had daar in haar vergadering van 1 juni 2012 opdracht voor gegeven. Voor een artikel over de mogelijkheid om het diakenambt voor vrouwen open te stellen, is nog ruimte gereserveerd. In september spreekt de synode hierover, dan wordt waarschijnlijk duidelijk of de kerkorde deze mogelijkheid krijgt.

Ook zijn in de Werkorde 3 aanpassingen gedaan in artikelen over de tuchtoefening. Vooral is verduidelijkt wat het verschil is in de tuchtuitoefening over belijdende leden en volwassen doopleden.

De nu verschenen Werkorde 3 is een aangepaste versie van de Werkorde 2 uit mei 2011 en de Werkorde 1 uit december 2009. In de nieuwe versie is alle commentaar vanuit de kerken en de synode verwerkt. Na het verschijnen van Werkorde 2 maakten 115 kerken en 13 deputaatschappen gebruik van de mogelijkheid om te reageren. Ook is gereageerd door deputaten kerkrecht en kerkorde (KRKO) van de Christelijke Gereformeerde Kerken en door de Commissie Contact en Samenspreking (CCS) van de Nederlands Gereformeerde Kerken.

Volgens het deputaatschap herziening kerkorde is de ontwerp-kerkorde en de bijbehorende toelichting „opnieuw volledig doorgelicht”. De opzet en indeling hebben geen wijzigingen ondergaan. De indeling werd op 1 juni 2012 al aanvaard door de generale synode. De wijzigingen betreffen vooral een aantal artikelen, „soms alleen redactioneel, soms ook materieel”, aldus het deputaatschap.

De Werkorde 3 komt aan de orde tijdens de vervolgzitting van de generale synode van Harderwijk. Deze wordt van 11 tot en met 14 september gehouden in conferentieoord Mennorode in Elspeet. Op dat moment wordt beslist of de Werkorde 3 in eerste lezing wordt aanvaard als nieuwe kerkorde. De generale synode van 2014 in Ede moet vervolgens de kerkorde definitief vaststellen.