Wie in de muziek het jaar 1812 zegt, weet dat dit onvermijdelijk is verbonden met de ”Ouverture 1812” van Peter Iljits Tsjaikovski. Vermoedelijk het luidruchtigste klassieke muziekstuk uit de geschiedenis. Het is zogenaamde programmatische muziek. Aan het begin klinkt een gebed met gebruikmaking van een kerkelijke hymne en daarna worden het Franse volkslied ”De Marseillaise” en het toenmalig Russische volkslied ”God, behoed de tsaar!” met elkaar geconfronteerd.

Dat het stuk zo beroemd is geworden, ligt in het feit dat er aan het slot een carillon en kanonschoten worden voorgeschreven. Nu ben ik de gelukkige bezitter van een rijdend carillon en dat betekent dat het voor mij in 2012 een druk ”1812-jaar” wordt. Hoe het allemaal zal gaan blijft een verrassing, want aan de uitvoering van dit werk zitten namelijk nogal wat anekdotes vast.

Sowieso zijn openluchtuitvoeringen al gecompliceerd, maar met die kanonnen erbij wordt het er bepaald niet gemakkelijker op. Het kwam al eens voor dat de windrichting verkeerd stond, waardoor het nog brandende kruit in de trompetbekers onherstelbare schade aanrichtte. Of neem die keer dat de beiaardier zonder audioverbinding op het carillon in de toren speelde en na het slotakkoord maar door bleef beieren. Of die keer dat het jubileumconcert van de plaatselijke harmonie letterlijk in het water viel vanwege een hevige zomerstorm. Gelukkig kon worden uitgeweken naar de sportzaal, waar ook het mobiele carillon naar binnen werd gereden. De kanonnen moesten echter buiten achter de brede deuren blijven staan. Als die deuren op teken van de dirigent geopend zouden worden, mochten ze direct afschieten. De harmonie speelde voortreffelijk en de kletsende regen op het dak kon het plezier niet bederven. Even dacht de dirigent dat de kanonniers te vroeg waren, maar dat bleken de donderslagen van het onweer te zijn. En dan, eindelijk: het rallentando. Het orkest zwol aan in een magistraal crescendo, de beiaardier balde zijn vuisten, de dirigent gaf het teken aan de portiers. Maar met het openen van de deuren gierde allereerst de stormwind naar binnen. Alle muziekpartijen waaiden weg en het orkest bleef binnen één tel ontredderd achter. De kanonniers vuurden nietsvermoedend af en vulden de kleine ruimte met rook en kruitdampen. Terwijl iedereen hoestte en proestte kwam het concert ten einde.

Hopelijk hebben we deze zomer beter weer.