In de wereldwijde kring van Bijbelgetrouwe christenen zijn het vooral baptisten die het gebruik van alcohol en tabak radicaal afwijzen. Het lichaam van de christen is immers een tempel van de Heilige Geest. Dat mag niet verontreinigd worden door nicotine of verslaafd raken aan de drank.

Geheelonthouders kunnen zich moeilijk beroepen op de Bijbel zonder de teksten te verdraaien. Weinigen zullen daarbij zo ver gaan als de baptist die, geconfronteerd met het advies van Paulus aan Timotheüs om een beetje wijn te gebruiken voor zijn maag en andere zwakheden, verklaarde: „Dat was alleen voor uitwendig gebruik.”

Er zit een groot gevaar aan alcohol. In 2011 zijn 762 kinderen voor alcoholvergiftiging in het ziekenhuis opgenomen, tegen 297 vijf jaar geleden. De gemiddelde leeftijd van de zogenaamde comadrinkers is 15,3 jaar.

De Drank- en Horecawet stelt vanaf volgend jaar jongeren onder de 16 op straat en in de kroeg strafbaar als ze alcohol gebruiken of bij zich hebben. Onlangs heeft de Eerste Kamer daar terecht mee ingestemd. Alcohol is schadelijk voor de hersenen.

Het is niet waarschijnlijk dat het gebruik van alcohol onder christenjongeren veel afwijkt van het algemene beeld. In sommige dorpsgemeenschappen zijn de illegale keten nog altijd een probleem. In een aantal gezinnen is het heel normaal dat kinderen drinken. Toch is er juist op dit terrein alle reden om het verschil te maken. Of liever gezegd: om te laten zien dat het geloof in de God van de Bijbel verschil maakt.

De eerste keer dat de Schrift over wijn spreekt, gaat het al mis. Een kind van God bedrinkt zich en ligt naakt in zijn tent. Blijkbaar is het erg verleidelijk om die goede gave van God te misbruiken.

Ook in het Nieuwe Testament ontbreekt de waarschuwing niet. Zij die dronken zijn, zijn ’s nachts dronken. Christenen zijn mensen van de dag, en daarom nuchter. Ambtsdragers mogen niet verslaafd zijn. Dronkaards, plaatsen zich met lasteraars en rovers buiten het rijk van God.

Spurgeon rookt

In 1874 vermaant een collega van Spurgeon hem vanaf zijn eigen kansel om te stoppen met roken. Hij antwoordt echter dat hij die avond voor het naar bed opnieuw een sigaar zal opsteken tot eer van God. De vrijheid van zijn eigen geweten is hem te kostbaar om te zwichten voor sociale druk.

Sommige tabakswinkels maken er handig gebruik van: „Rook het merk dat Spurgeon rookt.” Enkele jaren later stopt hij ermee omdat hij last krijgt van zijn longen en zijn stem. De gelegenheid om te preken is hem te kostbaar om te zwichten voor sigaren.

Vanwege de vreselijke misstanden besluit Spurgeon ook tot geheelonthouding. Hoewel hij ervan overtuigd is dat alcohol op zich niet verkeerd is en hij kan genieten van een goed glas wijn, ziet hij ook dat alcoholisme hele gezinnen en buurten in Londen verwoest. Tijdens de industriële revolutie verdrinken de uitgebuite arbeiders hun schamele loon in de kroegen van de fabrieks­eigenaren.

Het is een mooi voorbeeld van hoe de context de concrete toepassing van Gods Woord kan bepalen. Als het voor anderen een struikelblok wordt, moet de christen bereid zijn om „in der eeuwigheid” geen vlees te eten, sigaren te roken of wijn te drinken. Ook al zijn het goede gaven van God.

Onder invloed

Het Nieuwe Testament spreekt niet alleen over de gevaren van alcohol, Paulus maakt zelfs een contrastvergelijking tussen dronkenschap en de vervulling met de Heilige Geest. „Wordt niet dronken in wijn, waarin overdaad is, maar wordt vervuld met de Geest” (Ef. 5:18).

Op de pinksterdag zeggen de spotters: „Zij zijn vol zoete wijn.” Juist de spot is de aanleiding voor Petrus om in heldere taal het Evangelie te verkondigen. De spot plaatst hem weer met beide voeten op de grond. Als deze mensen niet beseffen wat ze gedaan hebben met Jezus en niet horen dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, gaan ze verloren. Dat mag niet gebeuren. Daarom verkondigt hij hun Christus.

Die spot werpt een wonderijk licht op het werk van de Pinkstergeest. Iemand die te veel heeft gedronken, verliest de controle. Probeer maar eens over een streep te lopen. Dat gaat niet meer zonder te zwabberen als je te veel gedronken hebt. Geestverruimende middelen zetten de poorten van de geest open voor allerlei invloeden. Als je aangeschoten bent, kunnen anderen je laten doen wat zij willen.

Wie vol is van de Heilige Geest verliest ook de controle. De Geest neemt de discipelen zo in beslag dat ze zelfs hun stembanden niet meer de baas zijn. Dat talenwonder is eenmalig, maar het spreken in tongen komt ook later nog voor, bijvoorbeeld in Korinthe. Volgens Calvijn gaat het ook daar om bestaande buitenlandse talen, maar de aanduidingen in de brief doen toch wel sterk denken aan onverstaanbare klanken.

In Korinthe zijn sommigen zo vol van de liefde van Christus dat zij daaraan in onverstaanbare talen uiting geven. Dat is iets om jaloers op te worden, niet op het verschijnsel op zich, maar wel op die vervulling met de liefde van Christus.

De apostel Paulus ontkent de geestesgaven niet, maar hij relativeert ze wel door te benadrukken dat iemand die de talen van mensen en engelen spreekt maar de liefde mist, een klinkend metaal en een luidende schel is.

Er is wel een groot verschil tussen het controleverlies door de alcohol en het wonder van Pinksteren. Een teveel aan alcohol is geestdodend en breekt letterlijk de hersencellen af. De zogenaamde geestverruimende middelen bewerken juist een bewustzijnsvernauwing.

De Heilige Geest schakelt het verstand niet uit, maar in. Alcohol verdooft en verlamt, de Geest verkwikt en verlicht. Hij neemt inderdaad de controle over. De christen mag de teugels uit handen geven en leven in afhankelijkheid van de leiding van God. Natuurlijke mensen zijn bang voor dat controleverlies, en daarom spotten zij ermee.

Decorum

Als iemand te veel gedronken heeft, kent hij geen angst en geen schaamte meer. De remmen gaan los. Mensen laten zich verleiden tot dingen waar ze zich later voor schamen. Denk aan Noach. Dronkenschap is gevaarlijk omdat het tot uitspattingen leidt.

Drankmisbruik leidt tot schaamteloosheid –verlies aan decorum–, maar het werk van de Geest leidt tot vrijmoedigheid. Wie te veel gedronken heeft doet dingen waar hij zich later voor schaamt. Wie vol is van de Geest doet die dingen waar hij zich vroeger ten onrechte voor schaamde. Alle mensenvrees valt met Pinksteren weg.

In de evangeliën laten de discipelen zich nog leiden door de „vreze der Joden”, in Handelingen zijn zij de mensenvrees voorbij en kennen zij geen schroom meer om voor de naam en zaak van Jezus uit te komen. Petrus is op de pinksterdag een ander mens dan in de hof van Kajafas. Waar de Geest van de Heere is, daar is vrijheid.

Reformatorische christenen schamen zich te veel voor hun geloof. In een restaurant prevelen zij meestal in stilte hun gebeden. In de Verenigde Staten is het heel gewoon om hardop te bidden. Je spreekt toch ook met elkaar over andere dingen? Blijkbaar is de sociale druk –zoiets doe je niet in de publieke ruimte– zo groot dat christenen zichzelf een ongeschreven regel opleggen.

Helemaal beschamend is de gedachte dat de meeste christenen die vervolgd worden vanwege hun geloof niet opgepakt zijn omdat ze christen zijn, maar omdat ze niet van de Naam van Jezus Christus kunnen zwijgen. De meeste reformatorische christenen zouden weinig last krijgen met de religieuze politie in islamitische landen. Zij hebben geen vervolging nodig, want zij houden hun mond toch wel.

Als reformatorische christenen ergens behoefte aan hebben, dan is het wel aan de vervulling met de liefde van Christus door de Heilige Geest. Paulus schrijft aan Efeze niet alleen: word vervuld met de Heilige Geest, maar ook: bedroef de Heilige Geest niet, waardoor u verzegeld bent tot de dag van de verlossing. Leugen en bedrog, twist en afgunst belemmeren het werk van de Heilige Geest.

Efeze heeft de vermaning niet ter harte genomen. Jaren later schrijft Christus Zelf aan die gemeente dat zij de eerste liefde verlaten hebben en dat Hij de kandelaar weg zal nemen als zij zich niet bekeren. Een ernstige waarschuwing tegen geesteloosheid.

Nuchter

Drank brengt mensen in een droomwereld. Wie wakker wordt, ziet dat al dat mooie, schijn is. Het is aangrijpend dat de Bijbel zo spreekt over het leven zonder God. De mens wandelt als in een beeld (Ps. 39:7).

De Heilige Geest zorgt er niet voor dat mensen gaan hallucineren, maar dat zij gaan profeteren. Jongeren zullen visioenen zien en ouden dromen dromen. Dan gaat er een onzichtbare wereld open. In de visioenen van het Koninkrijk van God zien de christenen de hele werkelijkheid in een nieuw licht. Zij zijn net dronken. Zij zien dingen die er niet zijn, maar hun dromen zijn geen bedrog; het is de realiteit van de heerschappij van Christus.

God laat niet alleen het brood uit de aarde voortkomen, Hij geeft ook de wijn tot vreugde voor het hart van de sterveling, zoals Psalm 104 het zegt. De rank zuigt het regenwater uit de grond op. In de vrucht van de wijnstok vormt zich druivensap. Door het proces van gisting komt er alcohol in. Zo verandert de Schepper water in wijn.

Op de bruiloft in Kana laat Christus zien Wie Hij is. De ware Wijnstok geeft een voorsmaak van de volle overvloed. Zo openbaart Hij de heerlijkheid van het rijk waarin Hij nieuw zal drinken van de vrucht van de wijnstok.

Op die bruiloft is elk van liefde dronken.