Op de agenda staat op vrijdag 8 juni de toekomst van de Theologische Universiteit Kampen, de predikantenopleiding van het kerkverband. De redactie houdt vrijdag vanaf ongeveer 9.30 uur een liveblog bij.

In het dossier synodes is achtergrondinformatie te vinden over de eerdere vergaderingen van de generale synode van de GKV.

De besluiten die genomen zijn in de vorige zitting (in juni 2011), zijn samengevat in dit artikel.

VRIJDAG 8 JUNI

15.23 uur: Beëindiging weblog – De redactie beëindigt dit weblog. Lees hier een samenvatting van de besluiten van vrijdag 8 juni.

15.17 uur: Sluiting vergadering – De synodevergadering wordt geschorst. Op 11 september wordt de zitting heropend. Onderwerp van bespreking is dan de zogeheten concept-werkorde van de kerk. De vergadering heeft dan plaats in conferentieoord Mennorode in Elspeet. Hoewel de beraadslagingen eerder kunnen zijn afgerond, houdt het moderamen er rekening mee dat er tot en met vrijdag 14 september vergaderd wordt.

15.15 uur: Toelichting op besluitvorming – Een nadere toelichting op de besluitvorming rond de strategische versterking van de TU Kampen:

De synode aanvaardt met algemene stemmen een voorstel om te komen tot een strategische versterking van de universiteit. Streven naar samenwerking met de TUA, de universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken, blijft het uitgangspunt.

Daarnaast wordt de mogelijkheid opengehouden om met andere theologische opleidingen samenwerkingsrelaties aan te gaan. Ook is er ruimte voor andere instellingen om hun studenten een deel van de opleiding aan de TU in Kampen te laten volgen.

Er wordt separaat gestemd over de grond onder een amendement van ds. H. ten Brinke, dat nog eens extra onderstreept dat samenwerking tussen de TUA en de TU Kampen van belang is in het kader van het streven naar kerkelijke eenheid tussen de GKV en de CGK. Dit punt wordt verworpen, 26 afgevaardigden stemmen tegen, 7 voor.

Ook wordt afzonderlijk gestemd over een voorstel om na te gaan welke consequenties de plannen van de TU hebben voor de huisvesting. De vergadering gaat hiermee akkoord. Er stemmen 25 afgevaardigden voor, zes tegen en twee synodeleden onthouden zich van stemming.

Met 22 stemmen voor, 8 tegen en 3 onthoudingen besluit de synode om 35.000 euro beschikbaar te stellen voor een onderzoek naar de strategische versterking van de TU.

14.55 uur: Besluitvorming – De synode aanvaardt een aangepast voorstel voor onderzoek naar strategische versterking van de TU Kampen. Kortweg komt het er op neer dat de TU verder kan gaan met haar onderzoek naar de toekomstplannen, maar zich niet op voorhand mag richten op een bepaalde vestigingsplaats en alle opties open moet houden richting het aangaan van samenwerkingsverbanden.

„Het was een intensieve exercitie om er met elkaar uit te komen. Een historische stap richting de toekomst”, aldus ds. Feenstra. Hij wenst de betrokkenen bij de TU Kampen Gods zegen toe.

14.45 uur: Reactie ds. Ophoff op vragen ds. Niemeijer – Volgens ds. Ophoff is het onvermijdelijk dat de TU bij de aanvraag van een budget voor onderzoek naar toekomstplannen, nog niet zoveel inhoudelijke informatie kan aandragen. Daar is het onderzoek immers mede voor nodig, stelt de predikant. Hij acht het gevraagde budget niet te hoog, „alleen een vastgoedonderzoek kan al 20.000 euro kosten.”

14.40 uur: Reactie ds. Ophoff op aangepast amendement ds. Ten Brinke – Ds. Ophoff, voorzitter van de Raad van Toezicht van de TU Kampen, reageert op de bespreking van het punt uit het amendement van ds. Ten Brinke – dat deze handhaaft. De TU erkent dat het lastig is om op een GKV-synode te besluiten dat samen met de TUA een onderzoek naar toekomstplannen wordt gestart. Hoewel ds. Ophoff namens de TU Kampen het amendement blijft ontraden, denkt hij dat, indien het amendement wordt aangenomen, het beter is een „taskforce” die samenwerking onderzoekt te starten, met daarin onder meer de TUA, de Gereformeerde Bond en andere relevante partijen.

Ds. Ophoff stelt dat er dingen in de samenwerking met ‘Apeldoorn’ niet goed zijn gegaan. Die zijn tussen de TU Kampen en de TUA uitgesproken.

14.35 uur: Hervatting vergadering – De voorzitter „ontschorst” de vergadering, ds. Ophoff krijgt het woord.

14.25 uur: Schorsing – Op verzoek van ds. Ophoff schorst ds. Feenstra de vergadering, zodat de Raad van Toezicht en het College van Bestuur van de TU Kampen tien minuten kunnen overleggen.

14.15 uur: Tweede ronde over amendementen – Voorzitter ds. Feenstra geeft gelegenheid voor een tweede ronde van reacties. Preses ds. Niemeijer stelt een vraag over het voorstel voor een onderzoek naar de huisvesting en de lokatie van de TU Kampen. Hij meent dat het hiervoor gevraagde budget, 35.000 euro, niet zonder meer verstrekt moet worden. „De redenen, voorwaarden en de opdracht van zo’n onderzoek moet de TU helder omschrijven. Het dwingende karakter van dit onderzoek is mij niet duidelijk. En dat is wel nodig voor een synodebesluit.” Ds. K. Harmannij maakt bezwaar tegen de formulering in het amendement van ds. Ten Brinke. „Een onderzoek samen met de TUA kan alleen als de TUA daar ook aan mee wil werken. Als synode van de GKV kunnen wij daarover niet besluiten.”

14.13 uur: Reactie indieners eerste amendement – De indieners van het eerste amendement (zie 11.55 uur) trekken hun wijzigingsvoorstel in. Dit omdat door een aanpassing in het concept-besluit (zie 14.05 uur) de bezwaren van de indieners vervallen.

14.10 uur: Reactie ds. Ten Brinke – Ds. H. ten Brinke, indiener van het tweede amendement, stelt dat op op bijna alle punten tegemoetgekomen is aan zijn bezwaren. Hij trekt het amendement in, op één punt na. De Rotterdamse predikant handhaaft zijn amendement voor een onderzoek van TU Kampen en TUA samen en eventuele andere partijen, met externe hulp, naar verdergaande strategische samenwerking.

14.05 uur: Verwerking amendementen in voorgestelde besluiten – Op aanraden van de Raad van Toezicht van de TU Kampen wordt de tekst van de concept-besluiten over de toekomst van de TU aangepast. Er ontstaat een formulering waarin gepoogd wordt recht te doen aan bezwaren vanuit de synode.

„We willen voorkomen dat het beeld bestaat dat de TU een onderzoek verricht, terwijl ze al weet waar ze wil uitkomen”, aldus ds. Ophoff. „Het is een open onderzoek naar de samenwerking van Kampen met andere instellingen, waarbij ook de lokatie van de universiteit wordt meegenomen.”

13.55 uur: Reactie ds. Ophoff op amendementen – Ds. Ophoff grijpt eerst terug op zijn uitspraken van vrijdagmorgen over samenwerking met de TUA (zie bij 10.30 uur). Hij stelt dat zijn uitlatingen over de TUA als fusiepartner voor de TU Kampen verkeerd kunnen worden opgevat. „Het spijt me als het beeld bestaat dat ik de TUA daarmee aan de kant heb gezet. Ik reageerde echter op een vraag van een week geleden over de omgang van de TU Kampen met de pers.”

Volgens ds. Ophoff hebben uitlatingen over fusies tussen kerken en universiteiten vaak een averechts effect. „De TUA is voor Kampen de meest aangewezen en meest natuurlijke partner. Dat is een partnerschap in geloof, waarin je elkaar herkent als broers in Christus. Elke gedachte dat een fusie tussen de TUA en de TU Kampen ons doel moet zijn, mijd ik. Het heeft het verkeerde effect, het heeft zin om open te benoemen dat er verschillen zijn. Vanuit dat uitgangspunt kun je de samenwerking versterken.”

13.45 uur: Toespraak dr. Van Bekkum – De nieuw benoemde docent, dr. Van Bekkum, spreekt de vergadering toe. „Ook ik adem het postmoderne levensklimaat in waarin voortdurend de vraag op je afkomt: wie ben je nu eigenlijk, wat is je identiteit? Dat is soms behoorlijk ingewikkeld. De wetenschap dat het in u de kerk is die roept, betekent een enorme relativering van die draaikolk. (…) Ik kan ook worstelen met de vraag wat ik ermee moet dat ik in sommige delen van de kerk niet geheel onomstreden ben. Uw roeping zegt me dat u gaven in mij herkent en dat ik gewoon aan het werk moet. Ik aanvaard het door u gegeven vertrouwen als een geschenk van God en hoop het niet te beschamen.”

13.30 uur: Opening middagvergadering – De middagvergadering wordt geopend door voorzitter ds. Feenstra. Hij leest een brief voor van dr. K. van Bekkum, die aangeeft zijn benoeming door de synode tot docent Oude Testament aan de TU Kampen, te aanvaarden. Ds. Feenstra heet dr. Van Bekkum hartelijk welkom ter vergadering. Hij wenst dr. Van Bekkum toe in onderwijs en onderzoek vruchtbaar en tot zegen te mogen zijn in het overdragen van kennis uit Gods woord. Tevens stelt hij dat het in de lijn der verwachting ligt dat dr. Van Bekkum op termijn voltijds werkzaam zal zijn aan de TU Kampen en zijn werk als adjunct-hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad zal afronden.

12.30 uur: Lunchpauze – De vergadering wordt geschorst tot 13.30 uur voor de lunch.

12.20 uur: Besluiten – De synode gaat unaniem akkoord met het afschaffen van het universiteitsberaad, waardoor de bestuurlijke druk op de TU Kampen vermindert. Ook wordt met algemene stemmen het voorstel aanvaard om te komen tot een leerstoel christelijke identiteit. Daarbij wordt de TU Kampen opgedragen bij de instelling van deze leerstoel samen te werken met de TUA en andere instellingen. De synode gaat ook akkoord met een voorstel voor internationalisering, waarvan onder meer een Engelstalige master deel uitmaakt. Een voorstel over het opstellen van een protocol over het omgaan met bezwaren tegen benoemingen aan de TU Kampen, wordt aanvaard. Het enige voorstel dat het niet haalt, betreft een instructie aan de TU Kampen en het deputaatschap F&B op om broederlijke wijze enkele financiële geschilpunten uit te praten. Tijdens de bespreking van dit punt werd dit voorstel door diverse sprekers als „kinderachtig” betiteld.

12.15 uur: Besluiten over alles, behalve over lokatie TU Kampen – De vergadering sprak vrijdagmorgen over diverse onderwerpen met betrekking tot de strategische versterking van de TU. Daarbij spitste de aandacht zich toe op de verhuisplannen van de instelling. Er zijn echter ook een aantal onderwerpen aan de orde geweest die minder gevoelig liggen.

Voorzitter ds. Feenstra stelt voor om alvorens te pauzeren, besluiten hierover te nemen. Na de pauze kan allereerst vanuit de TU Kampen gereageerd worden op de amendementen over de verhuisplannen.

12.00 uur: Tweede amendement tegen onderzoek naar verhuizing – Een tweede aanpassingsvoorstel op het voorstel over de strategische versterking van de TU Kampen, wordt ingediend door ds. H. ten Brinke uit Rotterdam. Ook hij stelt voor een pas op de plaats te maken, omdat de samenwerking met de TUA in Apeldoorn in gevaar dreigt te komen als ‘Kampen’ een eigen koers vaart. „Is de TU Kampen in haar rapportage niet te negatief over samenwerking met TUA en de CGK? Al in 2013 vergadert de CGK-synode. Stel dat op die vergadering blijkt dat er mogelijkheden zijn tot het leggen van verbindingen met de theologieopleidingen van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk en Hersteld Hervormde Kerk. Dan zou het toch jammer zijn dat wij nu stappen te zetten die dat moeilijk maken? Als we doorgaan in de voorgestelde lijn, lopen we het risico de CGK en de TUA kwijt te raken. En dat terwijl de generale synode van de GKV heeft uitgesproken biddend verder te gaan op de weg naar samenwerking met de CGK.”

11.55 uur: Amendement tegen onderzoek naar verhuizing – Het eerste amendement stelt dat de schijn is gewekt dat de TU al heeft gekozen voor verhuizing naar een grotere universiteitsstad. Het stelt dat de TU veel ambities heeft, verhuizen grote consequenties heeft en de samenwerking met de TUA onder druk komt te staan. De indieners willen daarom niet langer een bedrag beschikbaar stellen voor nader onderzoek naar verhuisplannen.

11.50 uur: Tweede ronde bespreking TU Kampen – De besprekingen over de TU Kampen gaan een tweede ronde in. Afgevaardigden dienen amendementen in over de lokatiekeuze van de TU Kampen.

11.10 uur: Verhuisplannen TU Kampen – Na de koffiepauze gaat prof. dr. M. te Velde, rector van de TU Kampen, in op vragen die de synode op zaterdag 2 juni stelde over mogelijke verhuizing van de theologieopleiding naar een grotere universiteitsstad.

Dat dit onderwerp nu aan de orde komt, is volgens prof. Te Velde een gevolg van de ingegane rijksbekostiging van de TU, die nieuwe eisen stelt op het gebied van de kwaliteit van het onderwijs. Bovendien gaat binnen vijf jaar de helft van de docenten met emeritaat.

Volgens de rector is de vestigingsplaats van de TU Kampen voor studenten van ondergeschikt belang. „Maar de kerkelijke gemeenten moeten de TU Kampen blijven zien als hùn opleiding. En dan is Groningen als vestigingsplaats te noordelijk en Amsterdam te randstedelijk.”

Anderzijds vormt de huidige vestigingsplaats van de TU een drempel voor samenwerking met andere instellingen, aldus prof. Te Velde. „Als je zegt: we willen samenwerken met anderen, maar dan in Kampen, ontstaat gelijk een probleem.”

Volgens prof. Te Velde zijn er vier voordelen van vestiging van de TU in een grotere academiestad: het studieklimaat is aantrekkelijker voor VWO-schoolverlaters, het is voor studenten makkelijker om naast een theologiestudie vakken bij een andere studierichting te volgen of naast theologie een tweede studie te doen, er kunnen studenten van andere opleidingen bij de TU colleges volgen en er zijn meer mogelijkheden voor wisselwerking met andere wetenschappers, culturen en disciplines. De rector meent dat het huidige klimaat in kerk en samenleving vereist dat predikanten „dieper door deze wisselwerking zijn heengegaan”.

Prof. Te Velde bestrijdt dat de keuze voor een lokatie al is gemaakt. „Er zijn veel factoren die aanwijzen dat vestiging in een grote universiteitsstad gewenst is. Maar we gaan zeker op een rij zetten onder welke voorwaarden blijven in Kampen een optie kan zijn.” Daarbij neemt de TU factoren mee als het effect van een verhuizing op samenwerking met andere instellingen en groepen, de invloed op studenteninstroom van binnenuit en van buiten de GKV, de invloed op de eigenheid van de opleiding en zichtbaarheid daarvan naar binnen en buiten –„een van de grootste risico’s”, aldus prof. Te Velde–, de kwaliteit van de opleiding en de financiële aspecten van een mogelijke verhuizing.

De TU ziet ook risico’s bij een vertrek uit Kampen, aldus de rector. „De traditie van Kampen en het ‘merk Kampen’ worden opgegeven, een verhuizing is kostbaar, de universiteit kan opgaan in de grote massa, de kerk ziet TU misschien minder als eigen instelling en de opleiding is minder bereikbaar voor gemeenteleden.

De TU wil een onderzoek verrichten „dat aan al deze zaken rechtdoet en dat aan de volgende synode rapporteren”, aldus prof. Te Velde. Daarbij wordt ook extern advies ingewonnen.

10.30 uur: Samenwerking met TUA – Voorzitter ds. J. Ophoff van de Raad van Toezicht van de TU Kampen gaat in op vragen die tijdens de zitting van 2 juni (zie hieronder bij 14.00 uur die dag) zijn gesteld over samenwerking met de TUA, de predikantenopleiding van de Christelijke Gereformeerde Kerk. Hij formuleert nog wat scherper hoe ‘Kampen’ aankijkt tegen toekomstige samenwerking met ‘Apeldoorn’.

Hoewel de TU Kampen de TUA ziet als „de meest aangewezen en meest natuurlijke partner” zijn er toch knelpunten, aldus ds. Ophoff. Beide instellingen blijken de vernieuwing van de bacheloropleiding verschillend vorm te geven. Ook de ambities op wetenschappelijk gebied lopen uiteen, stelt ds. Ophoff.

De Raad van Toezicht constateert dat het tijdens de ongeveer 15 jaar dat er sprake is van samenwerking tussen Kampen en Apeldoorn, is gebleken „dat het niet eenvoudig is om culturen bij elkaar te brengen. De achterban van de TUA kijkt verschillend aan tegen de positie van de TU Kampen.”

De Kamper onderwijsinstelling kiest er volgens ds. Ophoff nu bewust voor om de verschillen te benoemen. „Voor de strategische samenwerking van belang is om meer partners te zoeken.” Hij benadrukt dat er geen sprake is „van fusie op middellange of lange termijn van de TUA en de TU Kampen.” Met dat hardop uit te spreken wil de TU Kampen „recht doen aan de grote verschillen tussen beide instellingen”.

10.00 uur: Financiële zaken – Een discussie over financiële zaken ontspint zich, waarbij het draait om de besteding van een deel van de rijksbijdrage die de TU in 2012 ontvangt. Eenderde daarvan is gereserveerd voor het op te richten praktijkcentrum en voor internationalisering. In de besprekingen van vorige week is echter besloten dat het praktijkcentrum op een andere manier wordt gefinancierd. Daarom blijft een bedrag van 217.000 euro over. Vanuit het moderamen wordt voorgesteld het mogelijk te maken dat geld wat in 2012 niet uit deze reservering wordt besteed, beschikbaar blijft voor latere jaren. Op dit punt bestaat verschil van mening met het deputaatschap financiën en beheer.

9.30 uur: Aanvang besprekingen – Preses ds. P. Niemeijer draagt het voorzitterschap over aan de assessor, ds. H. J. J. Feenstra uit Kampen (zie bij vrijdag 1 juni 19.00 uur voor een toelichting).

Ds. Feenstra stelt voor de bespreking op te delen in een aantal punten: Het voorstel voor de komst van een leerstoel identiteit, samenwerking met andere instellingen, internationalisering, de lokatie van de TU, overige punten en besluitvorming.

Er ontstaat wat verwarring, zowel afgevaardigden als moderamenleden hebben op- en aanmerkingen bij deze aanpak. Een korte peiling wijst echter uit dat de meeste synodeleden wel voelen voor het in hapklare brokken bespreken van de diverse punten die over de TU aan de orde komen.

9.00 uur: Opening – Synodepreses ds. P. Niemeijer opent de vergadering met een meditatief moment.

ZATERDAG 2 JUNI

18.00 uur: Benoeming dr. Van Bekkum – Het moderamen van de generale synode laat een persbericht uitgaan over de benoeming van dr. Koert van Bekkum tot docent Oude Testament aan de Theologische Universiteit Kampen. Tot zijn benoeming is besloten op het besloten deel van de synodevergadering, dat na 15.00 uur vandaag plaatshad. Dr. Van Bekkum promoveerde in 2010 in Kampen op een proefschrift dat een analyse gaf van de verovering van het land Kanaän onder het leiderschap van Jozua. (Zie ook de reactie van dr. M. J. Paul hierop in 2010 in het RD}.

14.40 uur: Afsluiting liveblog – Dit liveblog wordt beëindigd. Later zaterdagmiddag wordt op www.rd.nl/kerkplein nog een samenvatting van de beraadslagingen van zaterdag geplaatst.

14.30 uur: Verdaging zitting – Voorzitter ds. Feenstra schorst de vergadering. Na de pauze wordt in comitézitting verder gesproken. De beraadslagingen over de toekomstplannen van de TU Kampen worden verdaagd. Op vrijdag 8 juni 2012 om 9.00 uur wordt de vergadering over dit punt hervat.

14.25 uur: Kritische vragen over locatiekeuze TU – Synodepreses ds. P. Niemeijer krijgt van voorzitter ds. Feenstra (zie bij 9.25 uur) de gelegenheid om vragen te stellen. Hij stelt kritische vragen over het uitgangspunt van de TU Kampen voor een haalbaarheidsonderzoek naar verhuizing naar een grotere universiteitsstad te onderzoeken. „Wordt ook gekeken naar de argumenten voor blijven in Kampen? En hoe wordt omgegaan met de samenwerking met andere onderwijsinstellingen?” Afgevaardigde prof. drs. K. Wezeman (Haren) veroordeelt het door de TU Kampen naar buiten brengen van ideeën over verhuizing van de instelling. Het tijdstip waarop dat is gebeurd en de wijze waarop, zijn naar zijn mening ongelukkig geweest.

14.00 uur: Versterking TU Kampen – De afgevaardigden stellen vragen over de rapportage ”Strategische versterking” van de TU Kampen. Afgevaardigde B. Judels (Rijnsburg) vraagt naar de voordelen van eventuele vestiging van de TU in een andere plaats. Ds. H. ten Brinke (Rotterdam) legt de vraag neer of de samenwerking met de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) niet in gevaar komt, nu uit het rapport blijkt dat de samenwerking tussen TU Kampen en de Theologische Universiteit Apeldoorn van de CGK, voorlopig niet geïntensiveerd wordt. „Voor kerkelijke eenheid is eenheid in opleiding nodig. Heeft het te maken met de traagheid van de TUA of de snelheid van de TU Kampen dat er wordt gesproken van verschil in snelheid tussen beide instellingen?” Ds. Ten Brinke roept op tot wachten op de CGK-synode van 2013 en te bezien wat die over de samenwerking tussen TUA en TU Kampen besluit. Bovendien ziet hij graag dat de TU Kampen de samenwerkingsmogelijkheden onderzoekt met andere protestantse theologieopleidingen, zoals die van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland en van de Hersteld Hervormde Kerk.

13.30 uur: Opening middagvergadering – De middagvergadering wordt geopend. Tot de pauze, die gepland staat om 14.30 uur, is de vergadering openbaar. Daarna volgt een besloten zitting over de benoeming van een docent aan de TU Kampen. Voorzitter ds. Feenstra stelt bij aanvang van de vergadering te betwijfelen of het zal lukken om de openbare vergadering om 14.30 uur af te ronden.

12.25 uur: Afsluiting ochtendvergadering – De ochtendvergadering wordt besloten met Schriftlezing en gebed. Om 13.30 uur wordt de vergadering hervat.

12.22 uur: Besluitvorming – De synode stemt in met de komst van het praktijkcentrum. Van de afgevaardigden stemmen er 34 voor en 1 tegen.

12.20 uur: Beantwoording vragen – Het bestuurlijk onderbrengen van het praktijkcentrum bij de TU Kampen, wordt heroverwogen. Ds. Ophoff, voorzitter van de raad van toezicht van de TU, geeft aan dat de initiatiefnemers de zinsnede hierover in het voorstel voor het praktijkcentrum, schrappen. Op een later moment wordt bepaald of het praktijkcentrum bij de TU, de GH of elders wordt ondergebracht.

Zijn woorden sluiten aan op datgene wat naar voren is gebracht door dr. J. van der Eijk, voorzitter van het deputaatschap ondersteuning en ontwikkeling van gemeenten (OOG).

11.57 uur: Hervatting – De vergadering wordt hervat. Er wordt een begin gemaakt met de beantwoording van de in de tweede termijn gestelde vragen.

11.42 uur: Schorsing – Er wordt een korte schorsing ingelast –„een wandelpauze”, aldus ds. Feenstra– zodat vertegenwoordigers van de TU Kampen, de GH en diverse deputaatschappen kunnen overleggen over de beantwoording van de in de tweede termijn gestelde vragen.

11.30 uur: Tweede ronde vragen – De synode is bezig met een tweede ronde van vragen en reacties betreffende de komst van het praktijkcentrum. De vragen spitsen zich toe op thema’s als: de financiële onderbouwing van de plannen, de verantwoording voor de wetenschappelijke prestaties en de behoeften op het grondvlak van de kerk.

11.00 uur: Beantwoording vragen – Dr. H. Geertsema, directeur van de academie voor theologie aan de GH, legt uit hoe de verbinding van wetenschappelijk onderzoek en de praktijk, meerwaarde kan hebben. Als voorbeeld noemt hij onderzoek naar kerkverlating. Daaruit bleek dat jongerenwerkers in de ogen van jongeren niet degenen zijn bij wie ze met hun vragen komen. Ze stappen eerder naar predikanten of ouderlingen. „Dat heeft gevolgen voor de toerusting van predikanten en kerkelijk werkers in hun opleiding.”

10.53 uur: Beantwoording vragen – Drs. J. D. Schaap Msc., bestuurder van de Gereformeerde Hogeschool (GH) in Zwolle, beantwoordt vragen over het praktijkcentrum die liggen op het terrein van zijn instelling. Hij ziet door de vorming van het praktijkcentrum mogelijkheden om binnen het HBO meer onderzoek te verrichten. „De vragen komen meer uit de praktijk dan bij het wetenschappelijk onderwijs gebruikelijk is. Maar het onderzoek moet aan wetenschappelijke normen voldoen. Dat kan een meerwaarde opleveren voor de kerken en de mensen in de kerken.”

Schaap legt uit dat de aandacht zich in het voorstel dat bij de synode ligt richt op de bestuurlijke inbedding, is omdat het praktijkcentrum in de tweede helft van 2013 van start moet gaan. Dan moet de bestuurlijke structuur helder zijn.

10.45 uur: Beantwoording vragen – Prof. dr. M. te Velde, rector van de TU Kampen, beantwoordt vragen over het te vormen praktijkcentrum. Hij schetst hoe aan het voorstel voor de komst van een praktijkcentrum, vier jaren van voorbereiding ten grondslag ligt. „In 2008 is naar aanleiding van het rapport Dienstbaar en wendbaar een overleg geweest met diverse betrokken partijen over de vraag: hoe is meer synergie te krijgen over denkwerk richting de praktijk brengen en de praktijk naar theorie.” Hij schetst hoe verschillende disciplines elkaar kunnen versterken. HBO en wetenschappelijk onderwijs kunnen elkaar aanvullen. „Als je aan een WO-opleiding mensen vooral theoretisch opleidt zonder ontmoeting met de werkvelden, dan mis je bepaalde onderdelen. Kampen wil meer kennis krijgen van wat er in de praktijk gebeurd, door contacten met het HBO en werkers in de praktijk.” Het bestuurlijk onderbrengen van het praktijkcentrum bij de TU Kampen, is volgens hem het gevolg van een praktische afweging.

10.40 uur: Hervatting vergadering – Ds. Feenstra heropent de zitting.

10.20 uur: Koffiepauze – De voorzitter schorst de vergadering voor een kwartier pauze.

10.10 uur: Beantwoording vragen – Drs. J. de Jong, lid van het college van bestuur van de TU Kampen, beantwoordt vragen van synodeleden over het praktijkcentrum. Het praktijkcentrum wordt aan de TU gevestigd, maar zal zich niet alleen met wetenschapsbeoefening bezighouden, aldus De Jong. Samenwerking met de Gereformeerde Hogeschool en regelmatig onderzoek naar wat er leeft op het grondvlak van de kerk, moet garanderen dat er aandacht is voor een vertaling van theorie naar praktijk. „Het vak praktische theologie op de TU Kampen is anderzijds de theologische reflectie op de praktijk. Daarom worden afspraken gemaakt over onderzoek. De wetenschappelijke reflectie moet een stevige basis hebben.”

9.30 uur: Bespreking praktijkcentrum – De synode spreekt vanmorgen over een voorstel om te komen tot een ”Praktijkcentrum voor theologie en gemeenteopbouw”. De opleiding wil daarin onderzoek en dienstverlening integreren. Ze werkt daarbij samen met de Gereformeerde Hogeschool Zwolle en het Centrum Dienstverlening Gereformeerde Kerken (Centrum G) van Deputaten Ondersteuning Ontwikkeling Gemeenten (OOG). Namens de betrokken instanties voert drs. J. de Jong, lid van het college van bestuur van de TU Kampen, het woord.

9.25 uur: Presentielijst – De voorzitter van de vergadering, ds. H. J. J. Feenstra, opent de zitting. Ook vandaag leidt hij de besprekingen, in plaats van synodevoorzitter ds. P. Niemeijer, die in de achterliggende jaren voorzitter was van de raad van toezicht van de Theologische Universiteit Kampen. De presentielijst wordt doorgenomen. Vandaag zijn er 35 afgevaardigden aanwezig.

9.00 uur: Meditatieve opening – De vergadering wordt geopend met een meditatief moment, waarin aandacht is voor de vervolgde kerk. Dit in het kader van de Zondag voor de Vervolgde Kerk, morgen. Meer informatie over deze zondag en over de vervolgde kerk staat vandaag in het Reformatorisch Dagblad. Zie de speciale pagina hierover op www.rd.nl/vervolgdekerk.

VRIJDAG 1 JUNI

21.40 uur: Afsluiting vrijdagvergadering – Na een moment van bezinning wordt de zitting verdaagd tot zaterdag.

21.35 uur: Statuten TU worden vastgesteld – Met algemene stemmen stelt de synode de nieuwe statuten voor de TU Kampen vast. De nieuwe statuten formuleren taken en verantwoordelijkheden op een compactere manier dan voorheen. Ook zijn er meer mogelijkheden om op uitvoeringsdetails zonder tussenkomst van de synode veranderingen door te voeren. Daardoor wordt onnodige vertraging in besluitvorming voorkomen. De statutenwijziging staat los van toekomstige plannen rond de huisvesting en toekomst van de TU Kampen.

21.25 uur: Reactie deputaatschap F&B – Het advies van het deputaatschap F&B dat de synode haar zeggenschap over de TU verstevigt, verdwijnt van de vergadertafel. Deputaat H. Post meldt dat duidelijk is geworden dat een ander artikel in de statuten de beslisbevoegdheid van de generale synode garandeert.

20.55 uur: Beantwoording vragen – Namens de raad van toezicht van de TU Kampen beantwoordt G. J. Schutte, lid van deze raad, vragen die vanuit de synode zijn gesteld over aanpassing van de statuten. De beraadslagingen gaan tot nu toe over tekstuele aanpassingen in de nieuwe statuten die de TU moet krijgen. Over verdergaande toekomstplannen, zoals de vestigingsplaats van de onderwijsinstelling, is nog niet gesproken.

20.30 uur: Hervatting vergadering – De vergadering gaat nader in op de voorgestelde statutenwijziging van de TU Kampen. In de pauze is overleg geweest tussen het deputaatschap F&B en de raad van toezicht van de TU. F&B handhaaft bij monde van deputaat H. Post haar advies aan de synodeleden om een amendement in te dienen op een onderdeel van de voorgestelde statuten.

20.15 uur: Koffiepauze – De vergadering wordt geschorst voor een korte pauze.

20.00 uur: Discussie over voorstel statutenwijziging – Er ontspint zich een discussie over een voorstel van de deputaten financiën en beheer (F&B). Zij adviseren de synodeleden een amendement in te dienen op een voorstel voor wijziging van de statuten van de TU. In het amendement zou moeten worden opgenomen dat de raad van toezicht van deze instelling bij het financieel beheer gehouden is aan de instructies die de synode aan F&B heeft gegeven. 
Het moderamen ontraadt deze aanvulling op de concept-statuten, hoewel het formeel nog geen deel uitmaakt van de beraadslagingen. Ook de raad van toezicht van de TU is geen voorstander. Ze is ervoor beducht dat bij iedere aanpassing van de werkorde van de TU, toestemming vereist is van de synode. De vergadering gaat verder met doornemen van enkele aanpassingen in formuleringen van synodestukken.

19.15 uur: Inleiding bespreking toekomst TU Kampen – De huidige voorzitter van de raad van toezicht van de TU, ds. J. Ophoff uit Zwijndrecht, introduceert de besprekingen over de toekomst van de onderwijsinstelling. Hij schetst onder meer dat de rijksbekostiging, die de instelling sinds 2010 ontvangt, gevolgen heeft voor de inrichting van het onderwijs. Er wordt meer dan voorheen inzicht gevraagd in de prestaties van de TU. De universiteit krijgt jaarlijks ruim 1 miljoen euro van het Rijk. Die bekostiging waardeert de raad van toezicht positief, aldus ds. Ophoff.

19.00 uur: Aanvang avondvergadering – De preses van de synode, ds. P. Niemeijer, draagt het voorzitterschap over aan de assessor, ds. H. J. J. Feenstra uit Kampen. Als reden voert hij aan dat hij in de achterliggende jaren voorzitter was van de raad van toezicht van de Theologische Universiteit Kampen. Hij wil als voorzitter van de synode niet de schijn van belangenverstrengeling wekken.

17.00 uur: Einde middagvergadering – De vraag hoe wordt omgegaan met de particuliere synode wordt ter zitting nog niet beantwoord. Doordat de stemmen staken, wordt nog geen besluit genomen. De commissie die rapporteerde over het onderwerp, komt in de vervolgzitting in september op het thema terug.

10.00 uur: Aanvang dagvergadering – De synode komt bijeen in de Petrakerk in Harderwijk. De vergadering wordt geopend door preses ds. P. Niemeijer uit Den Helder. Aan de orde komen onder meer rapporten van een door de synode ingestelde commissie, die de effecten op een rij zet van het opheffen van de particuliere synodes conform de voorstellen van deputaten herziening kerkorde.

De rapporten waarover de synode vergadert, worden tijdens of na de vergadering publiek gemaakt. Ze zijn dan te vinden op de website van het kerkgenootschap, gkv.nl.

Zie ook: Synode vergadert over werkorde en Synodewerk, nuttig en lastig op gkv.nl.