Bibelen, staat er op de groen­gebloemde omslagen die klaarliggen in de productieruimte van het grafische bedrijf Jongbloed. Iets verderop staan palets met 3 centimeter dikke bundels. Iedere bundel bestaat uit twee Noorse Bijbels, zegt Hugo van Woerden, directeur van Jongbloed bv.

Maar niet alleen de Noorse Schrift ligt klaar om verscheept te worden. Chinese, Deense, Ierse, Spaanse en Russische Bijbels vormen slechts een greep uit de totale productie van de ruim 1 miljoen Bijbels die jaarlijks worden geëxporteerd. Daarmee is Jongbloed een kleine, maar vooraanstaande speler op de wereldmarkt, die zo’n 50 miljoen Bijbels groot is. „En als we de losse Nieuwe Testamenten en evangeliën meerekenen, spreken we over een verspreiding van meer dan 100 miljoen exemplaren.”

Jongbloed geniet wereldwijde bekendheid vanwege zijn dundrukbijbels. „Het bedrukken van papier onder de 25 gram per vierkante meter kan nergens anders in de wereld”, zegt Van Woerden niet zonder trots. „Het dunste papier dat wij bedrukken is 22 gram. Dat gebruiken we voor de zakbijbeltjes.”

Nog altijd is de productie van Bijbels de kernactiviteit bij Jongbloed. Daar begon Auke Jongbloed al enkele jaren na de oprichting mee. „De uitgave van Bijbels is onze missie, iets wat wij vanuit ons geloof ook het liefste doen. Iedereen moet met Gods Woord in aanraking kunnen komen. Maar onze missie is niet alleen ideëel. We zijn een commercieel bedrijf, en dat betekent dat we de Bijbels niet gratis weggeven. Daar zijn Bijbelgenootschappen en ideële Bijbelverspreiders voor.”

Normen en waarden

Wel is Jongbloed een christelijk bedrijf. De werknemers van de uitgeverij zijn „allemaal christelijk”, zegt Van Woerden. In het grafische bedrijf, de andere poot van Jongbloed, is dat niet het geval. Binnen deze afdeling wordt de buitenlandse lectuur geproduceerd. „In het grafische bedrijf gaan we ervan uit dat de inhoud juist is. Deze wordt ons door bijvoorbeeld Wycliffe Bijbelvertalers en andere organisaties die Bijbels vertalen aangereikt.”

De laatste jaren heeft de Bijbelverspreiding in Zuid-Amerikaanse landen een hoge vlucht genomen, aldus Van Woerden. Niet overal kunnen Bijbels langs de legale route verspreid worden. Tijdens zijn recente bezoek aan China bijvoorbeeld trof Van Woerden in een grote boekhandel in Peking geen Bijbels aan. „Ik heb even navraag gedaan, maar ze mochten daar geen Bijbels verkopen. In Sjanghai en Hongkong is de verkoop weer wel toegestaan.”

Vaak verzorgde Jongbloed in een land de eerste druk van een Bijbel. Zoals in het communistische Albanië, in 1993. Van Woerden herinnert het zich nog goed. „De minister-president wilde zelfs het eerste exemplaar in ontvangst nemen. Dat was zo onwerkelijk. Later begreep ik van iemand dat de regering door Bijbelverspreiding de bevolking normen en waarden wilde bijbrengen.”

Concurrenten

Al verricht ze geen liefdadigheidswerk, puur commercieel is de aanpak van de jarige onderneming ook niet. In verschillende landen bracht het grafische bedrijf kennis over voor het drukken van Bijbels. „Dan krijg je er dus eigenlijk concurrenten bij”, concludeert Van Woerden nuchter. „Maar wij willen ook dat Gods Woord wordt uitgedragen.”

In Nederland waren 2008 en 2009 slechte jaren voor Jongbloed. Er zijn geen ontslagen gevallen, maar de uitzendkrachten moesten wel vertrekken. Door de crisis liep in die jaren de belangstelling voor Bijbelse lectuur en christelijke fictie sterk terug. Want het zijn niet alleen Bijbels die bij Jongbloed van de pers rollen. „Sinds Bijbel­uitgeverij Jongbloed in 1996 Uitgeverij Groen overnam, hebben wij onze vleugels uitgeslagen en zijn we een brede, christelijke uitgeverij geworden. Sinds vorig jaar geven we ook verschillende tijdschriften uit, zoals cv.koers en het pastoraal magazine Elisabet.”

De tijdschriften zijn een welkome aanvulling voor Jongbloed. „Het lijkt erop dat mensen informatie liever in hapklare brokken krijgen aangeleverd. Het lezen van dikke theologische werken, waar je echt voor moet gaan zitten, wordt steeds minder als ontspanning gezien.”

Hoewel de Nederlandse uitgeefbranche onder druk staat, waren de resultaten voor Jongbloed de afgelopen jaren goed. „Eigenlijk is de productie van Bijbels vanaf de komst van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV), die wij in 2004 samen met het Nederlands Bijbelgenootschap hebben verzorgd, steeds gestegen. Eind 2010 kregen we het erg druk met de voorbereidingen voor de uitgave van de Herziene Statenvertaling (HSV). Daarvan zijn er veel meer verkocht dan we dachten. Dat is echter wel ten koste gegaan van de Statenvertaling en de NBG-vertaling uit 1951.”

Innovatie

Een ander succes, zegt Van Woerden, is de applicatie voor de iPad, Pomegranate genoemd. „Dat betekent granaatappel. Een heel mooie vrucht, verdeeld in verschillende afdelingen, die weer bestaan uit kleine granaatjes. Toch is het één vrucht, en daarmee staat hij symbool voor het christendom.”

Met de Bijbelapp kunnen twee of meer Bijbel­vertalingen naast elkaar worden gelezen. Ook zijn er kaarten en achter­grondinformatie toegevoegd. Van Woerden verwacht meer van apps dan van e-books, die op dit moment in Nederland ruim 2 procent van de boekenmarkt uitmaken. „Je biedt met een e-book dezelfde content als in een papieren boek. Aan de apps kun je veel meer informatie hangen.”

De nieuwe ontwikkelingen roepen ook veel vragen op, realiseert Van Woerden zich. „Daarom organiseren we op 4 oktober, ter afsluiting van het jubileumjaar, een symposium, waar onder andere de vraag aan bod zal komen of de informatie die je leest vanaf een mobiel apparaat anders bij je binnenkomt dan tekst op papier.”

Er zijn meer jubileum­activiteiten. Na de open dagen van vandaag en morgen gaat het personeel vrijwilligerswerk doen in Friesland „om de provincie te bedanken.” En de certificaat­houders, zo’n twintig nazaten van Auke Jongbloed, komen langs. „De familie bemoeit zich niet meer met de dagelijkse gang van zaken, maar haar betrokkenheid waardeer ik zeer. De oudste Jongbloed is op dit moment is 81 jaar. Hij heeft vanaf zijn achttiende niet één jaarvergadering gemist.”

Veelkleurig palet van Bijbeluitgaven

Er valt heel wat te kiezen in het Bijbelassortiment van Uitgeversgroep Jongbloed. De Heerenveense ondernemer biedt zo’n 250 verschillende uitgaven van Bijbels, hervertellingen van Bijbelverhalen, psalm- en liedboeken aan. Op de website maakt de Bijbelkiezer de bezoeker wegwijs in het veelkleurige palet. Hij kan zijn keuze maken op basis van (onder meer) de vertaling, het soort uitgave, het formaat en de uitvoering. Koplopers zijn de Bijbel in de Statenvertaling (58 edities) en de Nieuwe Bijbel­vertaling (met 42 edities). Ruime keus is er ook in de NBG-vertaling van 1951 (31 edities) en in de Herziene Statenvertaling (21 edities). Verder zijn beschikbaar: Het Boek (in veertien edities) de rooms-katholieke Willibrordvertaling (negen edities), de Voorhoevevertaling uit 1877 (vijf edities), de Groot Nieuws Bijbel (vier edities), Bijbels in streektalen (Fries, Twents), multimediale uitgaven, Bijbels in andere talen (Engels, Frans, Duits, Russisch, Zuid-Afrikaans, Papiamento, Arabisch) en in de oorspronkelijke grondtalen. Voorbeeld van een hervertelling voor mensen met weinig Bijbelkennis is de bundel ”Sterke verhalen” van L. Burggraaff.

De Dwarsligger, compleet en handzaam boek

Jongbloeddirecteur Hugo van Woerden ontwikkelde in 2009 een nieuw boekconcept: de Dwarsligger, een compleet boek met het formaat van een zakagenda. Om de tekst te kunnen lezen moet het boekje een kwartslag worden gedraaid. Bladspiegel en lettergrootte zijn dan vergelijkbaar met die van een gewoon boek. Dank zij het dunne papier waarop de tekst wordt gedrukt, kunnen de dikste boeken als Dwarsligger worden uitgegeven. De Dwarsligger is bedoeld als concurrent van het e-book. Door zijn compacte formaat en lichte gewicht is hij vooral geschikt om onderweg, op vakantie of in bed te lezen.