Monuta maakt cd met uitvaartmuziek
Monuta Uitvaartzorg en -verzekeringen heeft gisteren een cd gepresenteerd met nieuwe muziek voor tijdens en na de uitvaart. Het bedrijf wil hiermee inspelen op de groeiende behoefte van nabestaanden om hun gevoelens in muziek en tekst uit te drukken.
De negen nummers op de cd ”In de stilte van de wind” zijn van de hand van componist en tekstschrijver Henk Bemboom. Een uit uitvaartverzorgers en zorgconsulenten bestaande werkgroep leverde hem thema’s aan als acceptatie, onbegrip, onbesproken gevoelens, dankbaarheid en de vraag of mensen elkaar ooit weer tegenkomen. Opmerkelijk is dat in de meeste liederen gezongen wordt van een bestaan na dit leven - al betreft het meestal een reis „naar ergens ver hiervandaan, maar niemand weet waarheen.”
De teksten vertolken vragen naar de zin van het bestaan en reppen van gemis en de behoefte om nog even samen te zijn. In het lied ”Ik heb een vraag aan de baas van de hemel” zingt een kind: „Waarom mogen wij hier niet véél langer blijven en net zo oud worden als je zelf wilt?” Eén keer -in ”Laat ons bidden”- komt Gods Naam voor: „We vragen aan de Heer om ons te helpen. (…) Laat ons bidden voor een vriend die op weg is naar de Heer.”
De muziek op de cd is bewust „niet te dramatisch en voor een breed publiek geschreven.” Het betreft veelal aan populaire muziek verwante klanken, waarin instrumenten als piano, gitaar en drums een plek krijgen. Verder klinken fluiten, violen, een saxofoon, enkele koperblaasinstrumenten en een achtergrondkoor.
Een rouwdienst voorafgaand aan een begrafenis is tegenwoordig geen gemeengoed meer. Tijdens de bijeenkomst in een aula maken bijbelwoorden en gezongen psalmen vaak plaats voor herinneringen aan de overledene en voor muziek van vooral popmuzikanten. In de Uitvaartmuziek top-50 van uitvaartorganisatie DELA staan bijvoorbeeld ”Waarheen, waarvoor” van Mieke Telkamp en nummers van Paul de Leeuw, Eric Clapton en Madonna. De lijst telt twee klassieke werken: Vivaldi’s Vier Jaargetijden en het ”Ave Maria” in verschillende uitvoeringen. Het door John Newton geschreven gezang ”Amazing Grace” staat op de 41e plaats.
Volgens een recent NIPO-onderzoek heeft eenderde van de Nederlanders specifieke wensen of ideeën over een uitvaart. Het merendeel daarvan heeft betrekking op de muziek. De keus valt voornamelijk op werken waar de overledene graag naar luisterde of muziek met een aansprekende tekst. Het is de Monuta-medewerkers echter opgevallen dat veel nabestaanden niet weten te kiezen uit het grote aanbod of geen muziek vinden die bij hun gevoelens aansluit. Daarom heeft de uitvaartorganisatie -de grootste in ons land- ”In de stilte van de wind” uitgebracht.
Monuta-directeur René Wingelaar erkent dat christenen psalmen en gezangen hebben en dat er onder hen minder vraag is naar andere muziek. „Maar wellicht kan onze uitgave iets toevoegen. Het nummer ”Laat ons bidden” is speciaal voor gelovigen geschreven.” Muziek speelt volgens Wingelaar een belangrijke rol in het kanaliseren van de emoties tijdens een uitvaart. „Wanneer muziek klinkt, dwalen je gedachten weg en komen herinneringen aan de overledene boven.”
Ook binnen de gereformeerde gezindte wordt de waarde van het gezongen woord erkend, al heeft het een andere spits, stelt ds. M. Golverdingen in een reactie op de cd. „Niet de overledene, maar het Woord moet centraal staan. Er zijn streken in ons land waar tijdens de rouwdienst of op de begraafplaats niet gezongen wordt. Aan het zingen van psalmen kleven wat mij betreft geen bezwaren wanneer je ze zorgvuldig kiest. De psalmzang kan de gedachten mede richten op Gods Woord, op de eis van bekering en geloof en op de troost voor Gods kinderen. Als opening kies ik altijd een psalm die bij de vergankelijkheid van het leven bepaalt, terwijl de slotpsalm heenwijst naar de ondersteuning die de Heere kan geven”
De predikant van de gereformeerde gemeente van Boskoop benadrukt dat een rouwdienst geen kerkdienst, maar een familiebijeenkomst is. „Het gaat erom dat predikant en familie in goed overleg de vormgeving afstemmen in het licht van het Woord van God. Een predikant heeft hierin een dienende taak.” Zijn ervaring is dat de familie in 20 procent van de gevallen bepaalde wensen heeft: „Soms kiest men de lievelingspsalm van de overledene, maar meestal laat men alles aan mij over en uit men de behoefte om het Woord te laten spreken.”
De predikant bespeurt hier en daar een kleine verandering in de invulling van rouwdiensten. „Kinderen willen dan bijvoorbeeld een gedicht voordragen. Ik respecteer dat in goed overleg.” Met de vraag naar andere muziek van bijvoorbeeld Bach heeft hij nog nooit te maken gehad. „Ik zou het spelen van dergelijke werken afraden. Zo gemakkelijk verschuift de aandacht van het Woord naar het gevoelvolle spel van de musicus. Ik pleit in de lijn van de gereformeerde traditie voor soberheid en ingetogenheid. Dat past bij het verdrietige karakter van de bijeenkomst, ook al kan er goede hoop voor de overledene zijn.”