Toen Van den Brink aangaf dat het helemaal niet zo raar is dat hij gelooft omdat het wereldwijd heel veel voorkomt, gaf Pauw als reactie dat er toch ook zoiets kan zijn als voortschrijdend inzicht. Anders gezegd: al die simpele zielen in die apenlanden weten niet beter, maar wij, verlichte moderne mensen, vinden religie natuurlijk een achterhaald verschijnsel.

Sinds die uitzending ben ik gewoon kranten blijven lezen en ik hoop dat Pauw dat ook gedaan heeft. Een paar dossiers wil ik uit de rijstebrij naar voren halen. Het eerste gaat over die meneer Erik Staal van woningcorporatie Vestia. Wat hij de afgelopen jaren precies heeft gedaan, onttrekt zich aan ons aller waarneming, maar in ieder geval heeft hij niet de belangen van zijn corporatie gediend. Eerder heeft hij de complete organisatie richting het ravijn weten te duwen. De corporatie zal als gevolg daarvan nog tot in lengte van jaren zuchten onder de schuldenlast die onder het bewind van Staal is veroorzaakt. En schaamt hij zich nu van voetzool tot hoofdschedel om wat hij heeft aangericht? Vergeet het maar. Meneer heeft schaamteloos een bonus van 3,5 miljoen euro opgestreken en zich gevestigd in zijn buitenverblijf op Aruba. Geen woord van spijt, nog geen begin van een excuus, ook niet aan al die huurders die uiteindelijk het gelag zullen moeten betalen.

Nog zo’n boef. Een mannetje dat een webwinkel runde, klanten liet betalen, maar nooit leverde. Zo zag Robert Jan van der Zwaan kans om tien­tallen miljoenen bij elkaar te vergaren. Hij zocht een leuk land uit waarmee Nederland geen uit­leveringsverdrag heeft en nam het ervan.

Verslaggevers van De Telegraaf belden hem op met de vraag of hij geen last had van zijn geweten? Nee hoor, totaal niet, was zijn spijkerharde reactie. Afgelopen week werd hij toch opgepakt, maar dat is in dit verband slechts een voetnoot. Hij vermaakte zich prima en vond het best wel een goede stunt wat hij had gedaan.

Het derde geval in successie betreft de scholengroep Amarantis. Die heeft er zo’n puinhoop van gemaakt dat het hele gedrocht moest worden opgedoekt. Iemand uit mijn directe omgeving is daar het slachtoffer van geworden. Die is per 
1 augustus zijn baan kwijt.

Amarantis is ontstaan uit een fusie van 60 scholen met in totaal 30.000 leerlingen en 3000 docenten. In naam was de scholengroep ook nog christelijk. De fusie was goed voor de interne doorstroming, werd als motief opgegeven. Voorzitter van de raad van bestuur werd ene Bert Molenkamp, die vond dat hij en zijn staf van 
25 mensen passende huisvesting nodig hadden. In de Amsterdamse Zuidas werd een prestigieus optrekje gehuurd. Kosten: 420.000 euro per jaar.

Die meneer Molenkamp leed aan grootheidswaanzin en startte het ene bouwproject na het andere op. Het eind van het liedje is dat Amarantis kortgeleden ter ziele is gegaan. Die bouw­locaties liggen er verlaten bij, de kwaliteit van het onderwijs van veel scholen is achteruit­gehold, de huisvesting van menige locatie is om te janken, er moeten dit jaar 250 mensen naar huis worden gestuurd en zo zijn er nog wat saneringsmaatregelen. De hele scholengroep is intussen in zes stukjes opgeknipt die dankzij een noodfinanciering van 10 miljoen euro van de overheid (lees: de belastingbetaler) op de been zijn gebleven. De persoon die ik ken, werkt nu nog (tot augustus) voor een lyceum in Almere dat onder Amarantis viel. Voor de fusie stond de school er florissant bij. Hij had genoeg geld. Na de fusie moesten de miljoenen in de grote pot van meneer Molenkamp. Die hebben ze dus nooit meer teruggezien.

Het hele verhaal is vorige week uitgebreid uit de doeken gedaan in een documentaire van 
Zembla. Als u kampt met hoge bloeddruk, raad ik u aan om het programma niet terug te kijken. U zult bijvoorbeeld moeten aanschouwen hoe de voormalige voorzitter van de raad van toezicht burgemeester Janssen van Zeist ijskoud bij de 
microfoon van Zembla wegloopt. Hij was uitdrukkelijk gewaarschuwd door de financieel directeur van Amarantis, deed daar niets mee en weigert nu ieder commentaar.

Hoe het deze gewetenloze bestuurders is vergaan? Janssen is nog steeds burgemeester van Zeist en Molenkamp heeft alweer een volgende baan, namelijk bij het roc in Tiel. Hij heeft ook nog een vergoeding meegekregen van 250.000 euro. In plaats van zich diep te schamen, gaat deze man gewoon vrolijk verder.

Ik hoop dat Jeroen Pauw dit ook allemaal heeft gevolgd. Ik verwacht niet van hem dat hij nu zal zeggen: Dat krijg je ervan als niemand meer religieus is. Maar er zou best eens meer oog voor mogen zijn dat religie en gewetensvorming met elkaar te maken hebben. En niet zomaar een beetje. Nu ik zo’n slagveld overzie, durf ik dan ook te voorspellen dat we nog heel veel varianten op de aangehaalde voorbeelden gaan meemaken. Een kwestie van voortschrijdend inzicht.