Het onderzoek naar plastic afval op zee richtte zich tot nog toe alleen maar op afval dat aan het wateroppervlak drijft. Giora Proskurowski, oceanograaf aan de universiteit van Washington, en zijn collega Tobias Kukulka van de universiteit van Delaware vermoeden dat de metingen in sommige gevallen een zware onderschatting geven van het groeiende probleem. Ze beschreven hun onderzoeksresultaten onlangs in het vakblad Geophysical Research Letters.

Proskurowski zag op de Stille Oceaan hoe plastic afval in de vorm van kleine confettiachtige snippertjes aan de oppervlakte dreef en vervolgens onder water verdween. Samen met zijn collega ontdekte hij dat de totale hoeveelheid plastic gemiddeld 2,5 keer hoger is dan wat aan het oppervlak drijft. Bij sterke wind kan de hoeveelheid zelfs 27 keer hoger liggen.

De plasticberg in de Stille Oceaan groeit elke dag met zo’n 8 miljoen grotere of kleinere stukken en staat bekend als de Great Pacific Garbage Patch. Veel mensen denken dat daar een enorm eiland van afval drijft, maar dat is onjuist, aldus Proskurowski. „Het gaat om een wijd verspreide hoeveelheid kleine confettiachtige deeltjes.”

De plastic snippers blijken schadelijk voor onder meer vissen en vogels en vormen broeinesten van schadelijke bacteriën en algen. Bovendien ontdekten drie onderzoekers van de universiteit van Californië dat de plastic snippers steeds vaker worden gekoloniseerd door de zeeschaatser Halobates sericeus. Het insect legt massaal eitjes op de dunne stukjes kunststof. In de online versie van Biology Letters stelden de drie wetenschappers onlangs dat het echte probleem ontstaat als krabben de zeeschaatsers en hun eitjes opeten. Ze krijgen op die manier ook plastic confetti in hun maag.

De onderzoekers ontdekten vorig jaar dat 9 procent van de lantaarnvissen plastic deeltjes in hun lichaam hebben. De wetenschappers stelden toen dat vissen elk jaar in totaal tussen de 12 en 24 miljoen kilogram plastic opeten. Daardoor verdwijnt het wel uit het water, maar niet uit de voedselketen.

Aan de Noordzeekust is de maaginhoud van de noordse stormvogel een belangrijke graadmeter voor de aanwezigheid van plastic afval. Van deze veel voorkomende zeevogel leven er miljoenen over de hele wereld. De volledige populatie zou in de maag in totaal 45 ton plastic meedragen, schatte bioloog Jan Andries van Franeker van het Wageningse onderzoeksinstituut Imares vorig jaar. De laatste dertig jaar is er plastic aangetroffen in de magen van ruim 95 procent van alle onderzochte stormvogels uit het gebied rond de Noordzee.