Dat laatste vinden tal van natuurliefhebbers in Australië ook en daarom protesteren ze heftig tegen de plannen van de regering om aan de noordelijke oostkust de overslaghavens voor kolen en vloeibaar gas te vergroten. Aan diezelfde oostkust ligt van noord naar zuid over een lengte van 2300 kilometer het Great Barrier Reef, een uniek en kwetsbaar koraalrif dat in 1984 door de VN op de Werelderfgoedlijst van Unesco is gezet en dus speciale bescherming geniet.

Maar zowel de federale regering van Australië als de deelstaatregering van Queensland wil graag profiteren van de wereldwijd sterk toegenomen vraag naar grondstoffen waarmee Australië rijk is bedeeld. Vooral vanwege de grondstoffenhonger van het naburige China lijkt Australië inmiddels op een uitgehold continent.

En nóg is de bodem van deze aardse rijkdom niet bereikt. Volgens de Australische afdeling van Greenpeace en de Australian Marine Conservation Society worden er in Queensland momenteel zo’n 4000 gasvelden geëxploiteerd, en dat aantal moet de komende twintig jaar vertienvoudigen.

De export van kolen uit deze deelstaat kan worden verdubbeld dankzij de exploitatie van het uitgestrekte Galilee Basin, in de bodem van Centraal-Queensland. De exportcapaciteit voor kolen in Queensland moet daarmee in 2020 op 994 miljoen ton per jaar liggen (ter vergelijking: de wereldwijde export van kolen lag twee jaar terug op 938 miljoen ton).

Het meeste gas zal straks naar Curtis Island worden geleid, even voor de kust van de havenstad Gladstone, en gelegen binnen het beschermde rifgebied. Daar zal het gas worden bewerkt en overgebracht op tankers voor de export. Nu al zijn baggeraars bezig de vaargeul naar de havens van Gladstone uit te diepen om de doorvoer van gastankers te vergemakkelijken.

Uitbreidingsplannen zijn er ook voor Hay Port, ten noorden van Curtis Island (straks goed voor 340 miljoen ton kolen per jaar, nu nog 88 miljoen), voor Abbot Point (straks 385 miljoen ton, nu nog 15 miljoen) en Cape York aan Bathurst Bay, in het uiterste noorden (1,5 miljoen ton).

Intussen zou je bijna vergeten dat dit allemaal gebeurt in een beschermd natuurgebied. Wat gaan al die plannen betekenen voor het Groot Barrièrerif, dat direct aan al deze havens grens? Dit: in 2020 zullen er jaarlijks ruim 10.000 kolen- en gastankers door het rif varen – een vervijfvoudiging vergeleken met de ruim 1700 schepen die vorig jaar door het rif gingen. Volgens Greenpeace gebeurden daar de afgelopen decennia gemiddeld twee scheepvaartongelukken per jaar, dus het risico op olievervuiling door lekkages of andere incidenten zal met die 10.000 vaarbewegingen alleen maar toenemen.

En dan is er nog de schade door baggerwerk, nodig om de vaargeulen open en voldoende diep te houden. Door dit graafwerk zal miljoenen tonnen aan zeebodem worden weggeschept in een gebied dat juist vanwege zijn waardevolle koraalbodems optimale bescherming nodig heeft.

Daar komt bij dat een deel van de vaak vervuilde bagger die nu al voor de kust van de haven- en industriestad Gladstone wordt weggehaald, in een opslaglocatie op nog geen kilometer van het rif wordt gedumpt. De kans dat giftige stoffen het rif doordringen is bepaald niet denkbeeldig.

Vissers uit Gladstone klagen nu al steen en been over vis die zou zijn aangetast door de machinaal omgewoelde zeebodem. Veel vissen die ze vangen hebben gezwollen rode ogen en een kapotte huid en zijn onverkoopbaar. De regering zwaait echter met een rapport dat geen enkele afwijking van de waterkwaliteit aantoont. Ze wijt de visproblemen aan de overstromingen van begin vorig jaar, toen veel vervuild rivierwater ter hoogte van Gladstone de zee in stroomde.

Hoe het ook zij, dat de overheid met al deze plannen indruist tegen de regels die Unesco voor dit werelderfgoedgebied heeft opgesteld, moge duidelijk zijn.

Op verzoek van Unesco zelf is er daarom een tweejarig onderzoek gestart naar de mogelijk schadelijke gevolgen van de plannen. Milieuorganisaties hebben er sterk voor gepleit om alle bouw- en baggerwerkzaamheden voorlopig stil te leggen, want alleen dan heeft het volgens hen zin om zo’n onderzoek te doen. Minister van Milieu Tony Burke heeft daar onlangs zuinigjes op gereageerd. Vorige maand schortte hij de verlening van een vergunning voor de bouwplannen bij Abbot Port op, tot december dit jaar.

Het Australische Great Barrier Reef (Groot Barrièrerif) strekt zich langs de kust van Queensland uit over een lengte van 2300 kilometer. Het meet 345.000 vierkante kilometer – roter dan Groot-Brittannië en Ierland samen.

Het rif bestaat uit een netwerk van ruim 2900 riffen en zo’n 940 koraaleilanden. Het gebied telt 411 soorten koraal, 1500 vissoorten en 134 soorten haaien en roggen. Verder leven er zeldzame doejongs (zeekoeien) die zich voeden met enorme velden zeegras op de oceaanbodem (ruim 300 vierkante kilometer) en zes soorten zeeschildpadden die met uitsterven worden bedreigd. Zo’n 215 vogelsoorten komen er in het gebied voor.

Ieder jaar bezoeken zo’n 2 miljoen toeristen het gebied.