Het land staat aan de vooravond van een politieke omwenteling. Binnenshuis gaat straks zowel het economische als het sociale beleid in de steigers, maar ook buitenshuis liegen de ambities van de 57-jarige François Hollande er niet om. Kan hij bijvoorbeeld Duitsland in beweging krijgen en het buurland tot andere, meer sociale Europese financiële koers dwingen? „Duitsland kan niet alleen over de rest van Europa beslissen”, zo liet hij zich vorige week al uit op het journaal.

„Fran-çois pré-si-dent!” scandeerde het publiek twee weken geleden. Minutenlang stond hij daar op het podium. Hij kwam er niet bovenuit. Zijn eerste overwinningsspeech was een feit. Hollande lachte, bloosde. Weer gingen zijn handen de hoogte in.

Dat was in Tulle, de stad in het departement Corrèze waar hij drie jaar 
geleden zijn opmars richting het Elysée drie jaar geleden begon. Mochten de resultaten overeenkomen met wat de peilingen al weken beloven, dan staat 
hij er morgen weer. Hij heeft het zijn aanhangers beloofd. Daarna vliegt hij naar de hoofdstad, waar een vermoedelijk uitzinnige menigte hem zal ontvangen.

Links antwoord

Links Frankrijk heeft de wind in de zeilen. De peilingen laten zien dat Hollande morgen kan rekenen op een overduidelijke meerderheid van de stemmen. Maar niet alleen de president is straks van linkse signatuur, over een maand volgt er nog een stoelendans in de Assemblée, het Franse parlement. De kansen voor de socialisten om daar de absolute meerderheid te behalen zijn erg groot.

En dat is een belangrijke steun in de rug om zijn beleid te kunnen uitvoeren. Hollande is straks niet afhankelijk van rechtse zetels. Het spook van de cohabitation, het moeten samenwerken met een regering van rechts, zit in de kast. Hollande kan zijn stempel op het beleid drukken.

De vierentwintigste president van Frankrijk wil de Fransen weer samenbrengen met een rechtvaardiger economisch beleid. Zijn bewegingsvrijheid is nihil. Met die enorme staatsschuld van 82 procent van het bruto nationaal product (bnp) kan hij geen kant op. Je zou denken dat ook hij er niet aan ontkomt om te snijden in de excessieve overheidsuitgaven, wil de financiële wereld het vertrouwen in Frankrijk behouden. Buitenlandse kredietverstrekkers houden Hollande scherp in de gaten. Onbekommerd geld uitgeven en op de pof investeren zit er niet in.

Twee jaar voordat hij zich officieel kandidaat stelde als president, richtte 
hij daarom een speciale werkgroep op die de mogelijkheden bestudeerde om, ondanks die beperkte economische speelruimte, toch een beleid te voeren dat gericht is op een betere verdeling van de lasten in het land. Hollande is ervan overtuigd dat ook in deze economische crisis een links antwoord mogelijk is.

Hij zal, zo beloofde hij onlangs in het debat met de huidige president, daarbij zelf het goede voorbeeld geven en niet, zoals Sarkozy meteen na zijn aantreden deed, zijn eigen salaris flink verhogen. Eerlijk delen betekent in deze tijden van crisis dat ook de president een flinke stap terug moet doen.

Scooter

Hollande heeft een groot gevoel voor wat rechtvaardig is. Hij groeide niet in grote weelde op en is bepaald niet het type dat met geld loopt te pronken. 
Voor hem (nu nog) geen dure auto met chauffeur. Net als veel andere Fransen 
in Parijs verplaatst hij zich graag per scooter door stad. Een gewone president dus, zo beschrijft hij zichzelf althans graag.

Een gewone man met weliswaar uitzonderlijke kwaliteiten. Iemand die er niet opuit is om anderen te domineren, hij wil graag samenwerken. Een eigenschap die voormalig president Chirac zeer waardeerde in Hollande. Chirac noemde hem een politicus die de standpunten van de partij op momenten even terzijde kan laten en zo naar compromissen kan zoeken: een ideaal staatsman dus. De rechtse Chirac liet enkele maanden geleden al weten vastbesloten te zijn om zijn stem op de linkse Hollande uit te brengen.

Natuurlijk, het boterde al langer niet meer tussen Chirac en Sarkozy, dat is waar. Maar de stap blijft opmerkelijk, temeer daar Hollandes beleid toch bepaald geen centrumrechts karakter heeft. Integendeel.

Banken zullen het weten dat er een nieuwe wind door het Elysée waait. Zij kunnen fluiten naar belastingvoordelen. Ook grootverdieners krijgen te maken met hogere aanslagen van de fiscus. Die belastingen moeten Hollande 29 miljard opleveren. Geld waarvan hij een deel meteen wil investeren in nieuwe banen. In het onderwijs bijvoorbeeld. De komende jaren moeten er 60.000 nieuwe leraren bij komen.

Pensioenen

En dan de pensioenen. Terwijl heel Europa de pensioenleeftijd omhoog heeft geschroefd, wil Hollande de hervorming van Sarkozy (pensioenleeftijd naar 62) jaar terugdraaien. Hij vindt dat mensen die 41 jaar gewerkt hebben en al die tijd premie hebben betaald ook met zestig jaar met pensioen mogen. De rekening? Die wordt betaald door een lichte verhoging van de pensioenpremie voor werkgevers en werknemers.

Behalve de gebruikelijke kritiek vanuit het rechtse kamp is er ook veel steun voor de plannen om de Franse economie flink op te schudden. In een bijdrage in Le Monde lieten een vijftigtal economen onlangs weten dat de eurocrisis niet wordt opgelost als de economische groei geen kans krijgt en de koopkracht niet wordt gestimuleerd. „De balans van de afgelopen vijf jaar is dat er 350.000 banen verloren zijn en dat 900 fabrieken hun poorten hebben moeten sluiten.”

Volgens het Europese parlementslid Catherine Trautmann, die ook verantwoordelijk is voor Europa in de presidentscampagne voor Hollande, hebben vooral enkele grote Duitse ondernemingen geprofiteerd van de uitbreiding van de Europese Unie naar het oosten. Trautmann: „Ze konden een deel van de productie naar die landen verhuizen terwijl de werkgelegenheid in eigen land behouden bleef. De vraag is nu hoe je dit nationale industriële beleid kunt omvormen naar een Europees beleid waarbij de productie verdeeld is.” Trautmann vindt net als de groep economen dat de tijd daarom rijp is voor een nieuwe Europese heroriëntering.

Ramkoers

Bondskanselier Merkel zag vorige week de bui al hangen. Als Hollande straks de verkiezingen wint, zal hij in Europa meteen medestanders zoeken om samen het huidige Europese stabiliteitspact open te breken. De Fransman ligt met zijn mooie plannen op ramkoers met Duitsland.

Om alvast enigszins tegemoet te komen aan de nieuwe president liet ze weten dat er wel te praten valt over nieuwe initiatieven die de groei in Europa moeten versterken. In juni wil ze al een Europese top organiseren om zo’n groeipact vorm te geven. Tegelijkertijd wil Merkel niet dat er getornd wordt aan het begrotingspact, het fiscaal pact dat begin maart door 25 landen onder­tekend werd.

Het tijdstip van Merkels draai is natuurlijk opvallend. Blijkbaar is het politieke spel begonnen en probeert de bondskanselier de nieuwbakken president straks met een groeipact naar Parijs terug te sturen, in de hoop dat haar zo gekoesterde begrotingspact blijft zoals het is.

Wellicht zit er meer in het vat voor Hollande. Gezien zijn pragmatische karakter is hij misschien de juiste man op de juiste plaats. Hij weet net als zijn Duitse ambtgenoot dat je ook op dit niveau moet geven en nemen. Maar zijn inzet is hoog.

„Duitsland moet begrijpen dat groei ons in staat stelt de meeste problemen op te lossen”, zo zei hij vorige week op een persconferentie. Misschien dat Hollande niet meteen krijgt wat hij wil, maar hij weet ook dat Frankrijk niet alleen staat. Veel landen zouden volgens hem baat hebben bij een begrotingspact waarin behalve voor bezuinigingen plaats is voor serieuze initiatieven die de groei van de economie stimuleren.