Het CDA reageerde vorige maand bij monde van kamerlid Ferrier op het document van het Vaticaan. Ferrier achtte het „het goed recht van het Vaticaan dit naar buiten te brengen. Maar we hebben in Nederland scheiding van kerk en staat”, stelde zij vervolgens. „Dat een politicus katholiek is, wil nog niet zeggen dat hij de mening van het Vaticaan in beleid gaat omzetten.”

Van Agt noemt deze formele bezwaren „onzinnig. Het heeft niets te maken met de scheiding van kerk en staat. Helemaal niets. (…) De paus mag zijn leden vermanen om niet te handelen in strijd met opvattingen van het leergezag inzake homoseksualiteit.”

„Hadden ze maar inhoudelijk gereageerd”, vindt Van Agt „Dan had je tenminste een begin van een discussie gehad. Of iets meer dan een begin, op niveau.”

Volgens hem zou juist het CDA deze discussie niet uit de weg moeten gaan. „In grote meerderheid heeft de Tweede-Kamerfractie van het CDA tegen instelling of erkenning van het homohuwelijk gestemd. Daar moeten ze dan toch nu ook voor uitkomen.”

Van Agt respecteert het besluit van CDA-Tweede-Kamerlid Ger Koopmans om als reactie op het document met zijn vriend in het huwelijk te treden, maar noemt het daarvoor gekozen moment „nodeloos provocatief.”

In het document, dat op 31 juli uitkwam, wijst de Vaticaanse congregatie van de geloofsleer het homohuwelijk categorisch af. Het roept rooms-katholieke politici op tot actief verzet tegen wetten die het homohuwelijk tot stand brengen of hebben gebracht.

Van Agt is persoonlijk tegen het homohuwelijk, zei hij in het RKK/KRO-programma. „Het unieke van het man-vrouwhuwelijk wordt daarmee aangetast, het verliest zijn uniciteit.” Hij zou de wet als minister van Justitie dan ook nooit hebben ondertekend. „Het homohuwelijk wint aan aanhang, maar is in ons land zeker geen algemeen aanvaard goed. Het ligt nog veel te controversieel. Ik vind niet dat je nu omwille van de lieve vrede in de Nederlandse maatschappij als minister zo’n wet zou moeten bevorderen.”

Hij maakt een vergelijking met de abortuswet die onder zijn leiding in de jaren ’70 tot stand kwam. „Daar lagen de zaken heel anders. Daar was in het parlement een overgrote meerderheid voor een vrije, of tamelijk vrije abortuswet. Die meerderheid had zich inmiddels gestabiliseerd, het was dus ”fighting a losing fight”. En toen hebben wij geprobeerd met een ander type wetgeving enige regulering aan te brengen, die er bij volledige vrijheid van abortus helemaal niet geweest zou zijn.”

Formeel is van Agt het met het Vaticaan eens als het gaat om de visie op het homohuwelijk, maar hij betreurt de toon van het document uit Rome. „Die had wat pastoraler kunnen zijn. Wat minder rationeel, wat minder geleerd.”

De paus heeft volgens de oud-premier het volste recht zich met de Nederlandse politiek te bemoeien en hij vindt dan ook niet dat minister de Hoop Scheffer, zoals GroenLinks heeft voorgesteld, de pauselijke nuntius vanwege het homodocument op het matje moet roepen. Van Agt: „Een onzinnig voorstel. Het is jammer dat ik niet meer achter de regeringstafel zit. Dan zou ik hebben gezegd dat elk leergezag van welk geloof dan ook gerechtigd, ja zelfs verplicht is om zijn gelovigen voor te houden wat wel en niet ethisch verantwoord is.”

Van Agt wil graag discussie over het document van het Vaticaan. „Wat mij in de vele reacties heeft teleurgesteld, is dat tal van die reacties zijn misvormd door regelrechte vijandigheid. Zonder dat is ingegaan op de argumenten die het Vaticaan voor zijn standpunt aanhaalt. Daarover valt tenminste te discussiëren. En dat gebeurt te weinig.”