Commentaar: Syrisch vredesplan levert vooralsnog weinig op
Het leek zo mooi. Een vredesplan van maar liefst zes punten, samengesteld door niemand minder dan oud-VN-chef Kofi Annan. En akkoord bevonden door het regime in Damascus – niet te vergeten.
Het plan moest een eind maken aan het bloedvergieten in Syrië dat nu al meer dan een jaar duurt. Hoeveel doden er inmiddels zijn gevallen, lijkt niemand meer te weten. De Verenigde Naties houden het op circa 9000 slachtoffers. President Bashar al-Assad is preciezer: 3838 mensen kwamen volgens hem sinds maart 2011 door geweld om het leven, van wie 1345 militairen en politieagenten.
Hoe hoog het exacte dodental precies is, doet er op dit moment ook niet zo veel toe. Feit is dat het veel geprezen vredesplan van Kofi Annan tot nu toe nog geen enkel tastbaar resultaat heeft opgeleverd en dat het bloedvergieten dus onverminderd doorgaat – met alle gevolgen van dien.
Zeker, de aanwezigheid van een paar waarnemers in diverse Syrische steden leidde tot een kortdurend zwijgen van zware wapens. Maar zodra de VN-toezichthouders hun hielen lichtten, barstte het geweld weer in alle hevigheid los. Oppositieleden klaagden dat de bezoeken van de waarnemers juist tot extra afstraffingen door het Syrische leger leidden.
De wereld lijkt intussen niet meer goed te weten wat het met Syrië aan moet – als de internationale gemeenschap dat überhaupt ooit al wist. Maandag en dinsdagmorgen vielen alleen al in de stad Hama opnieuw tientallen doden na zware bombardementen door de Syrische strijdkrachten. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, William Hague, wist alleen zwakjes uit te brengen dat „Syrië zich niet geheel aan het vredesplan houdt.”
De Europese Unie pakte intussen stevig door. Brussel kondigde maandag een veertiende (!) ronde van nieuwe sancties tegen het regime in Damascus aan. Dit keer komt er een verbod op het exporteren van luxegoederen naar Syrië.
Dat moet volgens Europese diplomaten een wel heel gevoelige klap voor het Syrische regime zijn. Vooral first lady Asma al-Assad staat bekend om haar voorliefde voor exclusief eten en mooie spulletjes.
Mevrouw Assad kreeg vorige maand al een reisverbod opgelegd, en haar tegoeden in het Verenigd Koninkrijk –haar geboorteland– werden bevroren. Het jongste embargo op kaviaar, truffels en wat dies meer zij, moet dan eindelijk de nekslag voor het regime betekenen. Als we tenminste de diplomaten in Brussel moeten geloven.
De waarheid is intussen dat veertien rondes van sancties en minstens evenzoveel gesprekken met Damascus tot nu toe concreet alleen hebben opgeleverd dat Syrië VN-waarnemers toelaat. De rest van het vredesplan van Annan is vooralsnog een dode letter gebleken.
Waarnemers toelaten is winst, zou je denken. Dat dachten de inwoners van Hama ook, toen ze zich dit weekeinde rond de VN-inspecteurs verdrongen en leuzen zoals ”Weg met het regime” schreeuwden. De volgende ochtend daalde een regen van raketten, mortiergranaten en ander oorlogstuig op hen neer. De wereld staat erbij en kijkt ernaar – letterlijk, maar wel in VN-verband.