Dat staat in het boek ”Elspeet, baken van verzet”, waarvan het eerste exemplaar donderdagmiddag werd overhandigd aan burgemeester Van Hemmen van de gemeente Nunspeet, waar Elspeet onder valt.

Het boek is geschreven door Jeanne Dijkstra, redacteur bij Koninklijke BDU Uitgevers in Barneveld. Dijkstra interviewde veel inwoners van Elspeet, vooral mensen die kort voor of tijdens de oorlog zijn geboren.

De eerste pagina’s beschrijven de periode voor de oorlog. Zo wilde de rijksoverheid in 1939 tussen Elspeet en Uddel een opvangkamp plaatsen voor Joden die uit Duitsland waren gevlucht. Koningin Wilhelmina stak er echter hoogstpersoonlijk een stokje voor, omdat de beoogde locatie op slechts 12 kilometer afstand van Paleis Het Loo in Apeldoorn was. Daarom werd gekozen voor Westerbork.

Het boek bestaat vooral uit herinneringen van Elspeters, van wie velen nog in leven zijn. Doordat de interviews elkaar regelmatig overlappen, ontstaat een wat rommelig beeld. Rode draad in het boek is het verzet. Daar gaat het echter niet alleen over. Op veel plaatsen wordt beschreven hoe de inwoners van het Veluwse dorp zich moesten zien te redden met de beperkingen die de oorlog met zich meebracht, zoals voedselschaarste.

Tussen Elspeet en Vierhouten werden in 1944 tal van wapens gedropt voor het verzet. Ook werd penicilline afgeworpen, dat werd gebruikt in het Verscholen Dorp, de groep onderduikershutten in de bossen bij Vierhouten. Bovendien werden er veel Joden geholpen.

De ondertitel van het boek, ”Nieuwe feiten over de pilotenlijn op de Veluwe”, van het 168 pagina’s tellende boek is misleidend. Pas vanaf pagina 99 gaat het uitgebreid over de hulp van het verzet aan vliegeniers van wie de toestellen in bezet gebied zijn neergestort. Welke feiten er over de pilotenlijn nieuw zijn, wordt niet goed uitgelegd.

Ondanks de onduidelijke structuur, geeft het boek een goed beeld van het dorp Elspeet in de Tweede Wereldoorlog.