Tom Wright: Serieus christendom begint op paasmorgen
ST. ANDREWS – De vooraanstaande Britse theoloog Tom Wright rondde enkele maanden geleden na tien jaar werk zijn commentaar op het Nieuwe Testament af. Deze maand komt het boek ”How God became King” uit. De evangeliën zijn geen verzameling wonderverhalen, zo betoogt hij daarin, maar „een scherpe en krachtige verklaring hoe, tot ieders verrassing, de levende God Zijn soevereiniteit over deze wereld herwonnen heeft.”
Nicholas Thomas Wright (63) was van 2003 tot zijn emeritaat in 2010 anglicaans bisschop in Durham. De laatste twee jaar heeft hij een betrekking als hoogleraar Nieuwe Testament en Vroeg Christendom aan de Schotse Universiteit van St. Andrews. Wright is een veelschrijver. Tientallen boeken vloeiden uit zijn pen. Ook in Nederland is hij ontdekt. Vertalingen komen de laatste jaren op de Nederlandse markt, verzorgd door Van Wijnen. Deze uitgeverij uit Franeker gaf in 2010 ”Verrast door hoop” uit, het boek dat naast zijn boeken over de apostel Paulus wel de kern van zijn theologie wordt genoemd.
Momenteel is Wright bezig met het schrijven van een nieuw boek over Paulus. Het heet ”Paulus en de trouw van God”. „Dit boek heb ik willen schrijven sinds ik doctor werd, achterin in de twintig. Het staat nu voor drievierde op de computer. Hopelijk kan ik het aan het eind van de zomer afronden. Dan kan het verschijnen in de lente of de zomer van 2013.”
Sommigen denken dat N. T. Wright en Tom Wright twee verschillende mensen zijn.
„Dat is een tijd lang een grap geweest, ja. Een vriend van mij, die bibliothecaris was op een hogeschool in Massachusetts, zei dat een student eens op hem afkwam met een boek van N. T. Wright in de hand. Hij zei: „Ik hou van deze schrijver, hij is veel beter dan Tom Wright. Volgens mij is die niet zo goed.” We hebben daar erg om gelachen.
In Amerika hecht men veel waarde aan initialen. Amerikanen die uit zijn op een boek, zelfs van een populair niveau, denken dan: dit is een serieuze vent, die ga ik lezen. In het Verenigd Koninkrijk is dat anders. Wij hebben een anti-intellectuele cultuur. Als mijn voornaam op het boek staat, denkt men hier: dit is een goed benaderbare kerel, hij is een man die ik achterin de kroeg zou kunnen ontmoeten. Volgens mij steekt dat erachter, maar of het werkt, weet ik niet.”
Wat staat er in het nieuwe boek ”How God became King”?
De Apostolische Geloofsbelijdenis wordt ook vandaag nog veel beleden, en daar ben ik blij mee. De belijdenis maakt een grote sprong van Jezus’ geboorte naar zijn dood: „Geboren uit de maagd Maria; Die geleden heeft onder Pontius Pilatus.” De oprichting van het Koninkrijk van God staat er echter tussen.
Het boek geeft je een spoedcursus om de evangeliën op hun waarde te schatten. Dat betekent dat ze niet gelezen behoren te worden als een aantal afzonderlijke verhalen over de interessante dingen die Jezus deed. De evangeliën zijn daarentegen een scherpe en krachtige verklaring hoe, tot ieders verrassing, de levende God Zijn soevereiniteit over deze wereld herwonnen heeft.”
U onderschrijft duidelijk dat Jezus lichamelijk is opgestaan uit de dood. Dat is een historische gebeurtenis. Moet je daarin geloven om een christen te zijn?
„Een ieder die oprecht christen wil zijn, kan niet volharden dat Jezus in de dood is gebleven. Ik heb vrienden en collega’s die christenen zijn. Ze gaan biddend hun weg, leven in christelijke liefde en dienstbaarheid maar worstelen met de lichamelijke opstanding. Ik zou zeggen dat het eruit ziet als verwarde christenen die moeten worden rechtgezet. Natuurlijk zal een aantal van hen precies hetzelfde zeggen over mij.
Maar je snijdt jezelf af van de tak van het klassieke christendom als je zegt dat Jezus is gestorven zonder dat er iets op volgde. En als je zegt dat de discipelen toen iets verzonnen hebben. Deze generatie heeft het nodig om wakker gepord te worden, de koffie te ruiken en te beseffen dat het serieuze christendom begint op het moment dat Jezus uit het graf komt op de paasmorgen. Dit is geen leuk extraatje voor degenen die graag geloven in grappige dingen.”
”Verrast door hoop” is misschien wel uw bekendste boek. Staat het in het centrum van uw theologie?
Ik heb meer correspondentie gehad over ”Verrast door hoop” (recensie RD.nl) dan over al mijn andere boeken bij elkaar. Het heeft een heleboel mensen geraakt. Ik weet niet of dat komt omdat het boek het hart van mijn theologie is. Misschien zijn mensen gewoon opgegroeid met een traditioneel beeld van de hel. Het boeide en enthousiasmeerde hen toen ze al lezend beseften dat het traditionele beeld niet zo zinvol is als het echte beeld dat de Bijbel ons geeft.”
„Sommige mensen zijn opgegroeid in kerken waar wordt verteld dat ze lange tijd in het vagevuur moeten verblijven. Andere mensen menen dat het gaat om de hemelopname. Een aantal zal naar de hemel gaan en de rest moet achterblijven. Ze vonden het heel bevrijdend te horen dat de Bijbel hen dat niet leert.”
U bent betrokken bij het debat over homoseksualiteit in de Anglicaanse Kerk. Wat is er gebeurd en hoe staat u daarin?
In 2003 ondertekenden toonaangevende bisschoppen van alle anglicaanse kerkprovincies een verklaring. Daarin stond dat de anglicaanse kerkgemeenschap tot op het diepst zou scheuren als een praktiserende homoseksueel in Amerika zou worden gewijd tot bisschop. Men was het eens dat dit een ramp zou veroorzaken. Toch ging men verder en werd de bisschopswijding uitgevoerd.
We kunnen ons niet veroorloven te vaak zulke onenigheid te hebben. Het is eenvoudigweg te duur. Het vreet tijd, energie en geld als mensen de hele wereld overvliegen om crisisvergaderingen te houden. We moeten dat niet doen. We moeten verder gaan met de kerntaken van de kerk.”
Wat is het beste christelijke boek dat u hebt gelezen?
„Het beste theologische boek dat ik in de afgelopen twintig jaar heb gelezen, is zonder twijfel ”Exclusion and Embrace” (Uitsluiting en omarming) van Miroslav Volf. Hij pakt een aantal van de belangrijkste problemen in onze cultuur en samenleving en worstelt daarmee vanuit een diep christelijk perspectief. Het is een werk van grote rijpheid en wijsheid.”
Dit interview is een bewerking van het interview van journalist Sam Hailes voor Christian.co.uk. Op de website van de Evangelische Alliantie in het Verenigd Koninkrijk vindt u nog twee interviews met Wright, een uit 2008 en een uit 2011. Op NTWrightpage.com zijn een aantal artikelen en gehouden lezingen van de theoloog te downloaden.