The Passion? Stop poppenkast rond Pasen
Eigenaardig toch. Het ene jaar verschijnt vlak voor Pasen een zogenaamd Judasevangelie. Een jaar daarna hangt de popster Madonna met een doornenkroon op haar hoofd zingend aan een groot kruis. Eerder verscheen ”De Da Vinci Code”, waarin de Amerikaanse auteur Dan Brown ingaat op het beroemde schilderij ”Het laatste avondmaal”, dat geheimen zou bevatten over een relatie tussen Jezus en Maria Magdalena.
Stuk voor stuk verslaan ze hun duizenden. ”De Da Vinci Code” is een bestseller, er zijn zelfs meer dan 60 miljoen exemplaren van verkocht. Je zou kunnen redeneren: prachtig, zo komen tientallen miljoenen mensen op de een of andere manier in aanraking met de boodschap van het Evangelie. Tegelijkertijd voelt iedereen aan dat hier sprake is van een sterk vertekend en on-Bijbels beeld van het lijden van de Heere Jezus Christus. Inderdaad, je kunt met een kromme stok, met enige moeite, ook een rechte slag uitdelen. Maar nergens las ik dat Madonna en Dan Brown het gros van hun kijkers en lezers tot Bijbelse inzichten hebben gebracht, laat staan tot verootmoediging, geloof en bekering.
Andere initiatieven blijven dichter bij de Bijbelse boodschap. Donderdagavond dromden duizenden door de Rotterdamse Koopgoot achter een 6 meter lang kruis: de processie van The
Passion. Bekende zangers verbeeldden de personen van Jezus, Maria, Petrus, Judas en Pilatus.
Het zogenaamde paasspektakel was succesvol, afgemeten aan het aantal kijkers dat de live-uitzending meemaakte. ”The Passion verslaat voetbal”, kopte De Telegraaf vrijdag, vanwege de 1,7 miljoen kijkers. Aanzienlijk meer dan vorig jaar, toen The Passion in Gouda werd gehouden.
Ik denk niet dat de organisatoren van The Passion, waaronder de Evangelische Omroep en de omroep RKK, eropuit zijn om een karikatuur van het lijdensevangelie te maken. Toch, ik kan er niet onderuit, ook dit schouwspel wekt bij mij een sterke afkeer op. De hoofdrol was voor Danny de Munk, gevierd volkszanger, maar de titel van z’n bekendste song citeer ik niet vanwege de vloek die erin zit. Volgens de EO heeft De Munk de Bijbel nog nooit gelezen. Zo’n acteur deelde bij een Rotterdams speelveldje stukjes brood en wijn uit aan zijn ‘discipelen’. Een groep ME’ers arresteerde hem en voerde hem naar ‘Pilatus’.
„Kruisig Hem”
Aangrijpend is het om te horen hoe de Rotterdamse meute vervolgens de vrijlating van ‘Bar-abbas’ eist. Diezelfde mensen vertelden minuten daarvoor nog voor de EO-microfoon hoeveel ze van Jezus hielden. Even later klinkt het massaal: ”Kruisig Hem”. Dat snijdt door je heen. Hoe kun je dat over je lippen krijgen, als je enig besef hebt van de betekenis van het lijden van de Messias?
Het meest tragisch is nog het einde van The Passion, waar presentator Freriks over de opstanding zegt: „Of u dat gelooft, laat ik aan u.” Het valt daarom moeilijk in te zien hoe The Passion werkelijk bijdraagt aan de verbreiding van het Evangelie. Mogelijk werpt iemand tegen dat de grote zendingsapostel Paulus zich toch ook begaf naar stadspleinen en zich bediende van hedendaagse taal, heidense poëzie en actuele beelden. Zeker, maar daar besloot hij zijn toespraken niet mee. Dan had Danny de Munk in de slotact vanaf het topje van de Erasmusbrug geen vlak liedje van Marco Borsato moeten zingen, met de strekking dat alles wel in orde zal komen („Fluister gewoon mijn naam en ik kom eraan”). Hij zou dan hebben moeten kiezen voor de onversneden boodschap van Paulus uit Handelingen 17: de oproep tot bekering en breken met de zonde en afgoderij, omdat er een dag komt waarop alle mensen uit het graf zullen opstaan en door diezelfde Christus geoordeeld zullen worden.
Het is niet zo moeilijk om een reeks kritische opmerkingen bij dit evenement te plaatsen. Eeuwenlang hebben christenen het toneelspel bestreden. Een theoloog als Voetius zag voor sommige vormen nog ruimte, maar wees Bijbels toneel resoluut af. De mix van musical en straattheater als bij The Passion, opgevoerd door ongelovige artiesten, mist alle eerbied en ernst die de boodschap van Gods Woord vereist.
De vraag is echter welk alternatief christenen dan bieden om die miljoenen medelanders te bereiken. Vrijwel in heel Nederland zullen zondagochtend weer kerkklokken luiden. Daar is geen toneel te zien. ‘Pilatus’ hield donderdagavond wel een Bijbel omhoog, maar in de kerk gaat die daadwerkelijk open. Geen toneel dus, maar een predikant die met het Woord schildert, zoals Calvijn zegt. Of, om weer bij Paulus terecht te komen: het heeft God behaagd om door de dwaasheid der prediking zalig te maken die geloven. Wie vreest dat dat minder effectief is dan een live-uitzending op Nederland 1, moet het Bijbelboek Jona lezen. De boetepreek van deze profeet bracht een miljoenenstad op de knieën.
Bij die oordeelsaankondiging klinkt de boodschap van genade. De Dordtse vaderen zijn daarbij niet karig: „Voorts is de belofte des Evangelies, dat een iegelijk, die in de gekruisigde Christus gelooft, niet verderve, maar het eeuwige leven hebbe; welke belofte allen volken en mensen, totwelke God naar Zijn welbehagen Zijn Evangelie zendt, zonder onderscheid moet verkondigd en voorgesteld worden, met bevel van bekering en geloof.” Daar is dus niets vrijblijvends aan.
De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad. Reageren? welbeschouwd@refdag.nl