In het historische kloostercomplex, waar in 1572 met de eerste vrije Statenvergadering de aanzet werd gegeven voor de Republiek der Nederlanden, gaat Dordrecht op een verrassende en innovatieve manier haar historie verbeelden.

„Een goede zaak”, vindt prof. dr. Herman Pleij, emeritus hoogleraar historische Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. „Het werd tijd dat Dordrecht zijn verleden serieus ging nemen. In menig ander land zou de plek waar de wieg van de natie stond een bedevaartsoord zijn.”

Dordrecht heeft een rijke geschiedenis, die zich laat samenvatten als „stad tussen revolte en Reformatie.” In deze stad vond niet alleen de eerste vrije Statenvergadering plaats, maar ook de nationale synode van 1618 en 1619.

„Zo’n vrije Statenvergadering was ongehoord in Europa. Vertegenwoordigers van de burgerij, adel en geestelijkheid die op eigen initiatief bijeenkwamen, dat mocht alleen als de landsvorst hen opriep. Maar Dordrecht durfde het aan en benoemde zelfs Willem van Oranje tot stadhouder, een slag in het gezicht van de Spaans-Habsburgse overheerser. Daarmee werd de grondslag gelegd voor de onafhankelijke Republiek der Verenigde Nederlanden, ge­regeerd door de Staten-Generaal en niet meer door een vorst”, aldus Pleij.

„Van deze Dordtse moed zijn wij de directe erfgenamen. En de plek waar deze zich manifesteerde, is nog steeds zichtbaar en tastbaar aanwezig in het midden van de oude stad. In Philadelphia drommen dagelijks duizenden toeristen langs de Constitution Hall, waar de Amerikaanse opstand in 1776 begon, naar Nederlands voorbeeld.

In Dordrecht moet men het doen met een gereconstrueerd gebouw uit het einde van de 19e eeuw. Het Hof van Dordrecht is nog steeds het authentieke bouwwerk, met de Statenzaal waar de afgevaardigden bijeenkwamen. Op die historische plek werd besloten, dat Holland in het vervolg op eigen gezag verder ging.”

Ook Paul Spies, directeur van het Amsterdam Museum en als adviseur betrokken bij de plannenmakerij rond Het Hof, is te spreken over de keuze van de Dordtse gemeenteraad. „Erfgoed draagt bij aan een positief imago en is daarom niet alleen cultureel, maar ook economisch van belang. Met dit besluit toont Dordrecht zijn besef van de geschiedenis en heeft daarbij ook oog voor economische voordelen en vestigingsoverwegingen.”

De toekomstige presentatie in Het Hof van Dordrecht is innovatief en laat bezoekers de rijke historie van de stad her­beleven. Voor de inrichting is het Amsterdamse bureau XPEX in de arm genomen, waarvan de oprichters verantwoordelijk waren voor het concept van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Het Delftse architectenbureau Mecanoo is aangetrokken voor de verbouwing van het complex.

Uitgangspunt voor de verbouwing en inrichting van Het Hof is soberheid, met zo min mogelijk aanpassingen aan in- en exterieur, aangezien het pand een rijksmonument is.

Het vernieuwde Hof moet eind 2014 de deuren openen.