Voor het ”huwelijk van de eeuw” haalt de NOS alles uit de kast. Via zo’n 500 medewerkers, 300 microfoons, 60 camera’s, 500 lichtspots, 25 hoogwerkers en 70 kilometer kabel wordt niet alleen het land, maar de hele wereld op de hoogte gehouden van het ’sprookje’ dat zich op zaterdag 2 februari 2002 in Amsterdam voltrekt. Als het weer gunstig is, reist er een camera mee in een helikopter. Alles bundelt zich in Amsterdam. Als de Elfstedentocht op die dag zou worden gehouden, zou dat voor de NOS een ramp zijn.

Bij soortgelijke evenementen als het huwelijk van koningin Beatrix met prins Claus in 1966 waren 350 mensen van de toenmalige NTS gemobiliseerd om de gebeurtenis in de huiskamers te brengen. Nu zijn dat er 500, alleen van de NOS. In totaal meldden zich ongeveer 1300 journalisten, regisseurs, producenten en technische mensen aan bij de Rijksvoorlichtingsdienst om het ’finest hour’ van Oranje te verslaan.

De techniek in 2002 is aanmerkelijk verbeterd. Er kan met minder middelen meer worden gedaan. Het is de opzet van de NOS om alles zo rustig, waardig en mooi mogelijk te registreren, aldus NOS-regisseur Rudolf Spoor donderdag tijdens een persconferentie van de NOS in Amsterdam.

De NOS heeft in twee plaatsen een zenuwcentrum ingericht: Amsterdam en Hilversum. Presentatoren zijn Maartje van Weegen en Sacha de Boer. Sinds een halfjaar werkt de NOS in samenwerking met de Rijksvoorlichtingsdienst en het Hof aan voorbereidingen om het huwelijk zo vlekkeloos mogelijk te doen verlopen. De regie is al grotendeels in kaart gebracht en nu worden nog de puntjes op de i gezet.

Binnen in de Nieuwe Kerk moet nog veel gebeuren. Die klus gaat een week voor het huwelijk beginnen. De kabels waaraan de vergulde luchters hangen, zullen tijdelijk worden ingekort. Ze hangen te laag en belemmeren daardoor het zicht. Mogelijke winterkou wordt met kachels bestreden, niet met heteluchtkanonnen want die maken te veel lawaai. Om organisatorische redenen zullen niet alle ingangen van de kerk tegenover elkaar openstaan: anders waaien de 316 brandende kaarsen spontaan uit en wat doe je met druipend kaarsvet op een chique hoed?

Rudolf Spoor reisde in september naar het huwelijk van Haakon en Mette-Marit om te kijken hoe de Noren met een koninklijk huwelijk omgaan. Daar zag hij een Engelse ploeg met onbemande piepkleine camera’s. Hij reisde spoorslag af naar het Britse bedrijf ATS om een team met vier camera’s te charteren. „De oplossing bij uitstek. Vier vaste camera’s worden op het vergulde koorhek gemonteerd en verpakt in goudkleurig folie zodat je ze niet ziet. Op afstand worden de Britten -in hun eigen taal- door mij geïnstrueerd.”

Spoor loopt de Nieuwe Kerk in die op dit moment nog druk wordt bezocht door bezoekers van de tentoonstelling ”Ja, ik wil”. Op 2 februari zal het zogenaamde liturgisch centrum het middelpunt zijn van het kerkelijk huwelijk. Voor het koorhek komt een podium waar alle belangrijke handelingen plaatsvinden. Daar staat dan bijvoorbeeld ook een avondmaalstafel. Waarschijnlijk heeft die alleen een symbolische functie. De Rijksvoorlichtingsdienst benadrukt dat het een zuiver protestantse dienst is en wil verder niets kwijt. Dominee C. A. ter Linden weet straks precies waar hij mag staan als het paar elkaar de ringen aanschuift.

Niet bekend is of Máxima de trouwring volgens rooms gebruik links zal dragen of volgens protestantse gewoonte rechts. De predikant houdt zijn preek niet op de ornamentale kansel, want dan zouden veel gasten zich moeten omdraaien om hem aan te kijken. „Alles richt zich op het centrale koorgedeelte, waar het bruidspaar zit en waar, achter het hek, het orkest zich bevindt”, licht Spoor toe.

Overal en nergens zijn camera-mensen opgesteld. Op de preekstoel bijvoorbeeld, nagenoeg onzichtbaar. Er zit er eentje midden in het orkest, in rok, die behalve de strijkbewegingen ook opnamen maakt, naadloos aansluitend bij het geheel. Ergens bovenin de gewelven hangt een lens die het scenario beneden inzoomt. Spoor wordt heel enthousiast als hij het over zijn camera’s heeft. „Het is zaak alles zo rustig mogelijk te houden. Het is een inzegening en we respecteren dat.” Voor de films wordt een eenduidig type gebruikt, zodat in de uitzendingen geen kleurverschillen optreden.

Als de plechtigheid in de Amsterdamse Nieuwe Kerk gaande is, is er al veel werk gedaan. Dan zit de vrijdag met het lunchconcert en het festijn in de ArenA erop. Dan is het paar ook al aan de Paleisstraat -dus niet via de ingang van het paleis richting de Dam- in de auto gestapt.

Het journaille is volop paraat, tot in Argentinië toe. Zij legt bijvoorbeeld het burgerlijk huwelijk in de Beurs van Berlage vast. Een gebouw dat volgens de NOS „een akoestisch drama” is.

Na de kerkdienst zullen de rijtoer en de balkonscène worden opgenomen. Pas als het paar zich terugtrekt voor het besloten gedeelte van de dag, gaan de paleisdeuren dicht, ook voor de NOS. De Nederlandse media krijgen niet zoals de Noorse het aanbod om een camera te monteren in de Gouden Koets. Daarom wordt het geen televisiehuwelijk, omdat het paar er ook iets van zichzelf inbrengt.

De NOS is de enige ’zender’ die alles verzorgt. Zij is gastvrouw voor de talloze buitenlandse zenders en voorziet deze van materiaal. Ook de Nederlandse gemeenschappen in den vreemde worden op hun wenken bediend. Men kan onder de tropenzon het jawoord van de prins en de Argentijnse beluisteren en aanschouwen. De NOS straalt de beelden rechtstreeks door naar Nederlandse ambassades.

De NOS verwacht dat de klus 1,2 miljoen euro gaat kosten. Zij hoopt, aldus het hoofd van NOS Actueel Lars Andersson, 454.000 euro (1 miljoen gulden) terug te verdienen door beeldleverantie aan andere stations uit zo’n dertig tot veertig landen. De NOS heeft de wettelijke taak op te treden bij grote nationale gebeurtenissen en het volk van informatie te voorzien. Naar verwachting zullen 9 miljoen kijkers het huwelijk volgen. Dat zou een record zijn. Naar het huwelijk van Beatrix en Claus in 1966 keken 7 tot 8 miljoen mensen.