Het gaat nog altijd niet goed met de economische groei in ons land. De recessie zet door, het aantal vacatures blijft dalen, het consumentenvertrouwen zit op een dieptepunt en de autoverkopen kelderen. De inflatie zit op 2,5 procent, mede door de nog immer stijgende olieprijzen.

Ook ongunstig is dat internationale obligatiespecialisten PVV-voorman Wilders beoordelen als een politiek risico. Omdat de populist het altijd opneemt voor de burger, is het voor hem moeilijk om impopulaire maatregelen te nemen, zo luidt de redenering.

Verder zetten de beleggingsmarkten druk op de onderhandelingen. Het renteverschil tussen Nederland en Duitsland loopt op.

Interne politieke moeilijkheden lijken meer en meer het belangrijkste struikelblok. Sinds Brinkman vorige week uit de PVV-fractie stapte en als kleine zelfstandige verder ging, heeft de gedoogcoalitie precies de helft van het aantal zetels in de Tweede Kamer. Dat bemoeilijkt de onderhandelingen, zeggen alle ingewijden.

Verder zou Wilders eisen dat er zekerheid bestaat over steun voor het totale pakket aan maatregelen in de Tweede Kamer voordat hij ermee akkoord gaat. Die steun moet dan niet alleen gelden voor de bezuinigingen, maar ook voor de aanvullingen op het gebied van immigratie en asiel, waar Wilders op aast.

Die voorwaarde kan alleen ingewilligd worden als een vierde partij het totale pakket maatregelen steunt omdat de gedoogcoalitie niet meer dan 75 zetels heeft. Het is niet te verwachten dat Brinkman hiervoor zal worden gevraagd. Dat zou een premie zijn op zijn vertrek. Logisch dat VVD, CDA en PVV eerst kijken naar de SGP, de partij waarvan ze in de Eerste Kamer toch al afhankelijk zijn.

De SGP’er Van der Staaij is zich blijkbaar goed bewust van zijn positie. Zaterdag, tijdens de SGP-partijdag in Hoevelaken, sloeg hij een aantal piketpaaltjes. De staatkundig gereformeerden willen niet alleen bezuinigen maar ook hervormen. Verder moet de korting van 300 miljoen euro op het passend onderwijs omlaag.

Daarnaast eist de SGP voor haar constructieve houding dat een aantal dreigende verslechteringen uitblijft op het gebied van de zondagsrust, vrijheid van onderwijs, medische ethiek, gewetensbezwaarde trouwambtenaren en godslastering, zo hield Van der Staaij zijn achterban voor. En over hun hoofden de onderhandelaars in het Catshuis. De SGP zit niet aan de onderhandelingstafel, maar heeft wel een dikke vinger in de pap.

Maar hoe stabiel eventuele afspraken zijn, moet blijken. Instabiliteit is de realiteit. Wilders komt tot nu toe gemaakte afspraken na, maar voor het overige is hij een ongeleid projectiel. Peilingen zijn voor de populist heel belangrijk. De PVV zit nu in de min in de peilingen en een kat in het nauw kan rare sprongen maken. Dat maakt de onderhandelingen er niet gemakkelijker op. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.