Sinds woensdagavond komt er in delen van het land ernstige smog voor, die wordt veroorzaakt door hoge concentraties ozon. Vooral het oosten van het land heeft hier last van. De provincie Zuid-Holland adviseerde donderdag haar inwoners geen langdurige inspanningen te verrichten.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschuwde donderdag voor ernstige smog in Gelderland en in iets mindere mate in Oost-Brabant. Verwacht werd dat de wind vandaag in grote delen van het land naar het westen zou draaien, waardoor de kans op smogvorming iets kan afnemen.

Volgens de provincie Zuid-Holland kan het verrichten van zware inspanning tot klachten aan de luchtwegen leiden. De kans op astma-aanvallen, vooral bij carapatiënten, neemt door smogvorming toe.

Ozon is vooral in de zomer de belangrijkste veroorzaker van luchtvervuiling. De concentratie wordt uitgedrukt in microgrammen per kubieke meter lucht. De EU-norm waarboven sprake is van ernstige smog, is 240 microgram. Ozon is niet te zien, maar wel te ruiken. Smog kan leiden tot klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid of een onbehaaglijk gevoel.

Behalve voor smogvorming wordt ook gewaarschuwd voor zwemmen in open wateren. Zo voert Rijkswaterstaat in Limburg extra controles uit bij alle officiële zwemplassen die in verbinding staan met de Maas. In diverse provincies geldt een negatief zwemadvies voor bepaalde gebieden, omdat er door de aanhoudende warmte veel blauwalg en botulisme in het water zit. Zuid-Holland raadde donderdag zelfs zwemmen in alle zoetwaterplassen af.

Een ambtelijke beleidsgroep van waterdeskundigen overlegde vandaag in Den Haag over het instellen van een speciaal laagwaterregime. Dat is nodig omdat de waterafvoer in de Rijn bij Lobith snel daalt en de watertemperatuur met ongeveer een graad per dag stijgt, wat tot extreem hoge verdamping leidt.

Het Infocentrum Binnenwateren, onderdeel van het Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling (RIZA), begint waarschijnlijk vanavond met extra berichtgeving over de lage waterstanden voor de scheepvaart. Speciale laagwaterberichtgeving is volgens het instituut zeldzaam.

De warmte leidt verder tot een uitbreiding van het aantal beregeningsverboden voor agrariërs. Op veel zandgronden mag niet meer worden gesproeid. Drenthe en Zuid-Limburg zijn als laatste grote zandgebieden waarschijnlijk in het weekeinde aan de beurt. Volgens de Unie van Waterschappen gelden sproeiverboden voor de Zeeuwse Eilanden, grote delen van Brabant, Noord-Limburg en de westkant van de Veluwe. Vanaf vandaag geldt het verbod ook voor Twente en Midden-Overijssel.

De Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) waarschuwde donderdag voor het bederven van voedsel bij warm weer. De VWA adviseert voedsel goed te koelen en bij de bereiding grondig te verhitten.

Sinds donderdagochtend 11.30 uur is er officieel sprake van een hittegolf, meldde het KNMI. Als de temperatuur in De Bilt gedurende vijf achtereenvolgende dagen ten minste 25 graden is en het in dat tijdvak nog eens op drie dagen 30 graden is, kan gesproken worden van een hittegolf.