De Reformatie
Moet er over en weer schulderkenning plaatsvinden tussen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK), die hieruit in 1967 ontstonden? Onder andere die vraag komt aan de orde in een dubbelinterview met A. Th. de Bruijne (GKV) en A. P. de Boer (NGK) in het vrijgemaakte orgaan De Reformatie.
Moet er over en weer schulderkenning plaatsvinden?
De Boer: „De NGK heeft die claim nooit op tafel gelegd en zal dat ook niet doen. Er zijn ook veel mensen die echt beroerd worden van weer zo’n stuk in de krant. Die zijn een dag van slag en zeggen: alsjeblieft geen waarheids- en verzoeningscommissie. Dat haalt de wonden weer open. Tegelijkertijd: er zijn ook echte slachtoffers voor wie het zegenrijk zou zijn als er meer gebeurde dan tot nog toe gebeurd is. In de kerk zijn predikanten geschorst en kerken zijn eruit gezet door synode- en kerkenraadsbesluiten. Er is in naam van de Here onrecht bedreven. Nogmaals, ik wil geen claim neerleggen, maar ik zou het genezend vinden als er van een aantal situaties gezegd zou worden: dat is niet goed geweest.”
Kunt u concrete situaties noemen?
De Boer: „Het synodebesluit van 1967: het oordeel over de Open Brief. Dat heeft in tal van plaatsen tot buitenverbandzettingen en schorsingen geleid. Plus een aantal besluiten die de synode in Hoogeveen in 1969 heeft genomen, inclusief het accorderen van het buiten verband zetten van kerken. Maar van de betrokkenen van toen, zowel aan de dader- als aan de slachtofferkant, zijn de meesten al gestorven. Ik zou het geweldig vinden als de mensen van toen die nog leven, daar iets genezends over zeiden. Maar dat kun je niet afdwingen.
Ik zou het ook zegenrijk vinden als er op synodeniveau door de vrijgemaakte kerken zo’n uitspraak zou worden gedaan. Nogmaals, dat is geen voorwaarde om samen verder te kunnen. Maar het zou genezend zijn voor de slachtoffers als dat gebeurde. Of voor hun weduwen en kinderen. En heling en verzoening is toch de corebusiness van de kerk?”
De Bruijne: „Het is heel lastig om met de wijsheid van nu, terugkijkend, te zeggen: dat hadden ze toen anders moeten doen. Dat vind ik van sommige punten wel, maar voor de mensen toen was het geen kwestie van onrecht, maar een zich houden aan bestaande principes.” (…)
Wat heeft u wel voor ogen?
De Bruijne: „Een eerlijk onderzoek door deskundige mensen, zoals historici, journalisten, jongere generaties uit beide kerken. Mensen uit mijn generatie of jonger: die wel weten waar het over gaat, maar destijds geen keuzes hebben gemaakt.””
