De kopten in het overwegend islamitische land waren het afgelopen jaar regelmatig doelwit van stelselmatige intimidatie, discriminatie en marginalisering. Nu hun geestelijk leider is overleden, kijken velen dan ook met angst en beven naar de toekomst.

„Ons lot ligt in de handen van God”, zegt een rouwende kopt in de Egyptische hoofdstad Caïro, waar sinds zaterdag massa’s mensen op de been zijn om afscheid te nemen van Shenuda. „Wij bidden dat dingen de goede kant op zullen gaan. Met deze paus aan het hoofd waren we veilig, omdat hij altijd weer opkwam voor onze rechten en onze problemen. Nu weten we niet wat de toekomst zal brengen.”

Jonge kopten hebben hun hele leven geen andere paus gekend dan Shenuda en zijn bang – onder andere als gevolg van de snelle opkomst van politieke islamitische bewegingen. „We hebben iemand nodig die net zo sterk en net zo wijs is als hij om onze rechten als een minderheid in dit land te verdedigen”, geeft een jonge koptische vrouw aan. „Als de volgende paus niet sterk genoeg is, zal niemand meer aandacht besteden aan onze rechten om kerken te bouwen en om banen te krijgen evenals alle andere burgers.”

Sommige islamitische bewegingen die sinds de revolutie van vorig jaar in Egypte opkomen zijn gematigd; andere juist zeer radicaal. Shenuda III wist als geen ander de balans te bewaren tussen kopten en moslims. Polarisatie zou op dit moment heel schadelijk kunnen zijn voor de kopten, die maar een gering percentage van de Egyptische bevolking uitmaken. Volgens de overheid is ongeveer 8 procent van de inwoners kopt. In totaal heeft de kerk naar schatting 6 tot 10 miljoen volgelingen, van wie een deel zich echter in de „diaspora” bevindt.

De komende jaren zal de discussie over de politieke koers van de Koptische Kerk sterker worden, is de verwachting. Aan de ene kant willen de kopten een krachtige leider, die hen door moeilijke tijden heenleidt. Anderzijds verlangen velen terug naar Shenuda’s voorganger paus Kyrolos, die meer bekendstond om zijn spiritualiteit dan om zijn verstand van politiek.

Mogelijk wordt bisschop Bishoi, de rechterhand van paus Shenuda, diens opvolger. Niet iedereen hoopt dat evenwel: de vrees wordt wel geuit dat de kerk dan uiteen zal vallen.