Dat stelt Fokko Oldenhuis, bijzonder hoogleraar Religie en Recht aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) in een interview dat woensdag is gepubliceerd op de website van de RUG. Bij monde van aartsbisschop Wim Eijk beloofde de Rooms-Katholieke Kerk geen beroep te doen op de verjaring van seksuele delicten. Bij nader inzien geldt deze belofte echter alleen voor slachtoffers die hun claim bij de kerk indienen.

In civiele procedures beroept de kerk zich wel degelijk op verjaring, zo bleek afgelopen najaar bij een voorlopig getuigenverhoor voor de Rechtbank Utrecht. Zeer ongepast, vindt Oldenhuis. „Men wekt de suggestie een royaal gebaar te maken, maar draait de slachtoffers een rad voor ogen.”

Een civiele procedure kan tot hogere claims leiden. Voor Oldenhuis is dat echter niet het belangrijkste argument. „Ook al heeft de kerk een eigen rechtssysteem, zij valt nooit buiten het bereik van de Nederlandse wet. Voor veel slachtoffers levert een vonnis waarin verklaard wordt dat de kerk gefaald heeft waarschijnlijk meer genoegdoening op dan welk bedrag ook.”

In het civiele recht geldt doorgaans een verjaringstermijn van twintig jaar. Als de kerk daar succesvol een beroep op zou doen, ontlopen veel geestelijken een veroordeling. De rechtbank Utrecht liet zich kritisch uit over het door de kerk gedane beroep op verjaring en wees er al op dat dat bij uitzondering kan worden doorbroken. Volgens Oldenhuis is het beroep op verjaring niet bedoeld voor zaken als seksueel misbruik. „Het is schandalig dat men zich erop beroept en uiteindelijk ook schadelijk voor de kerk.”

Aartsbisschop Eijk volhardt in bestuurderstaal, vindt Oldenhuis. „Eijk stelde dat de kerk „inadequaat” gehandeld heeft. Kom op! Dat soort woorden gebruik je als de gemeente of de provincie zich vergaloppeerd heeft bij de vergunningverlening voor een varkensstal. In kwesties waarin grote aantallen mensen ernstig beschadigd zijn en waarin –ook recent nog– apert is gelogen, is zulke kille taal ongepast en onbegrijpelijk. Het is hoog tijd voor transparantie en eerlijkheid.”

Onbewezen stelling

„Feitelijk klopt het wat Oldenhuis naar voren brengt”, zei drs. Jan W. Brenninkmeijer, hoofd van het meldpunt seksueel misbruik RKK, donderdag in een reactie. „Alleen of de kerk daarmee de slachtoffers een rad voor de ogen draait danwel halve waarheden vertelt, is in het artikel een onbewezen stelling. Ik verwijs graag naar het antwoord van de minister aan de Tweede Kamer naar aanleiding van vragen van de Kamer hierover bij het rapport-Deetman. In de procedure via de klachtencommissie en via de compensatiecommissie wordt geen beroep gedaan op verjaring en worden ook zaken tegen overledenen behandeld. In het civiele recht zouden deze zaken niet-ontvankelijk worden verklaard. De redelijkheid van het beroep op verjaring is geen toetsingscriterium in de wet. Politiek gezien is het momenteel wel een discussiepunt, maar dat kan nooit met terugwerkende kracht worden ingevoerd.”