Wat is er aan de hand?

Om de continue geldhonger van Athene te stillen, hebben Europese landen en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) Griekenland een nieuwe noodlening van 130 miljard euro in het vooruitzicht gesteld. Voorwaarde is echter wel dat bezitters van Griekse schuld, zoals banken en pensioenfondsen, een verlies nemen op hun bezittingen van in totaal zo’n 74 procent. Banken moeten hiervoor bestaande obligaties omruilen voor minder profijtelijke leningen.

Die vrijwillige schuldenruil, die uniek is voor de eurozone, moet de Griekse staatsschuld van 350 miljard euro met 107 miljard verlagen tot circa 120 procent van het binnenlands product. Het idee is dat zonder schuldkwijtschelding nieuwe leningen de Griekse problemen nauwelijks kleiner maken.

Zien beleggers dat wel zitten: vrijwillig verlies nemen?

De internationale bankenorganisatie IIF bereikte eerder al, na maandenlang onderhandelen, een akkoord met Athene over de schuldendeal. Toch lijken sommige schuldeisers nog wat te morren. Vanmorgen had zo’n 60 procent van hen zich aangemeld, waaronder bijvoorbeeld het Nederlandse ING.

De IIF probeert de rest, die mogelijk hoopt op het laatste moment nog een betere deal te kunnen sluiten, over de streep te trekken door te benadrukken dat het alternatief erger is: een wanordelijk faillissement. Daarbij zien beleggers mogelijk niets tot bijna niets terug van hun centen, terwijl ze in de huidige deal meer garanties hebben en bovendien kunnen meeprofiteren van een aantrekkende Griekse economie.

Moet iedereen meedoen?

Nee. De eurolanden en het IMF zetten hun noodlening door wanneer ten minste 90 pro-
cent van de schuldeisers deelneemt in de deal. Als dat niet lukt, maar het wel meer is dan 75 procent, wil Athene andere schuldeisers wettelijk dwingen om toch mee toe doen. Is 
de deelname kleiner dan 
75 procent, dan dreigt de operatie te mislukken.

Wat dan?

Om de laatste schuldeisers over de streep te trekken, schetste de IIF eerder deze week in een ‘uitgelekt rapport’ welke gevolgen een mislukking zou kunnen hebben. Omdat de eurolanden en het IMF hun noodlening alleen uitbetalen wanneer voldoende schuldeisers participeren, is volgens de organisatie een wanordelijk faillissement van Griekenland in dat geval niet ondenkbaar. Athene moet op 20 maart 14,5 miljard euro aan leningen aflossen, waarvoor het nu geen geld heeft.

Omdat Griekenland volgens de IIF landen als Portugal, Italië en Spanje kan meeslepen in zijn val zou dat overheden en beleggers een strop kunnen opleveren van circa 1000 miljard euro, waarvan 177 miljard voor rekening komt van de Europese Centrale Bank (ECB). Vrijdagochtend om 07.00 uur meldt de Griekse overheid de uitslag van de schuldherschikking. Een Griekse ambtenaar meldde vanmorgen „optimistisch” te zijn.

Is Griekenland hiermee ook uit de problemen?

Dat valt nog te bezien. De kans dat er de komende jaren toch weer geld bij moet, lijkt op voorhand groter dan een succes. Volgens de Duitse topeconoom Peter Bofinger, een belangrijke adviseur van de Duitse regering, zal er in de komende maanden nog meer van de Griekse schuld moeten worden weggestreept. De schuldenlast is nog steeds te hoog voor de Grieken om weer vrij te kunnen ademen, zei hij vanmorgen. Vanuit dat perspectief koopt Europa met de deal van vandaag –opnieuw– vooral wat extra tijd.

Maar, zoals een bankier het vandaag stelde in een Britse zakenkrant: „Tijd kopen heeft alleen zin wanneer je die benut.” Tot nog toe werd te vaak de tijd genomen, zoals ook nu weer omtrent de verhoging van het Europese noodfonds. Er ligt nog wel wat werk in de eurozone.