Voor veel smartphonegebruikers is de mogelijkheid om met de telefoon te bellen volstrekt ondergeschikt aan het feit dat het mobieltje de mogelijkheid geeft om alles te doen wat je thuis op de computer ook kunt doen.

Voor veel jongeren is de waarde van de smartphone nog veel groter. Voor hen is de mobiele telefoon een soort ontsnappingsroute omdat thuis het internet gefilterd wordt. Op het mobieltje kun je door een paar simpele ingrepen zonder enige restrictie rondsurfen. Tot in de allergoorste krochten van het wereldwijde web.

Een deel van de orthodox-joodse gemeenschap ziet daarom nog maar één uitweg: een verbod op smart­phones en tablets. Alleen mobieltjes zonder de mogelijkheid van internet zijn toegestaan.

Als gereformeerde gezindte hoeven we ons geen illusies te maken. Ook onder ons wordt de smartphone, vooral door jongeren, bepaald niet altijd eerbaar gebruikt. De verhalen van dat wat er gebeurt op reformatorische scholen zijn schokkend. Ze ontkennen is niets anders dan struisvogelpolitiek. Maar of een totaalverbod op de smartphone de oplossing is, is de vraag.

In de amishgemeenschap in de VS kent een jongere vanaf z’n zestiende levensjaar het zogenoemde ”rumspringa”. Het begrip is in het Nederlands misschien nog het best te vertalen als een periode van ronddollen. De jongere krijgt de gelegenheid om, voor hij beslist of hij of zij zich wil laten dopen en wil toetreden tot de amishgemeenschap, een tijd te leven als een doorsnee moderne Amerikaan.

Opvallend is dat 85 tot 90 procent van de jongeren na dit ”rumspringa” besluit zich definitief aan te sluiten bij de amish. Blijkbaar voldoet voor de overgrote meerderheid het leven buiten de beschermde en geïsoleerde gemeenschap toch niet.

Het invoeren van zo’n ”rumspringa” in de gereformeerde gezindte verdient, om meerdere redenen, geen aanbeveling. Een christelijke opvoeding is trouwens ook heel iets anders dan jongeren een reeks regels aanleren waarmee ze uiteindelijk zelf instemmen. Jongeren hebben die regels en grenzen ontegenzeggelijk nodig. Maar niet minder hebben ze gewetensvorming nodig. Het gedrag van ouders –het voorleven– is daarbij zeker zo belangrijk als hun woorden. Duidelijk maken waaróm je als ouders bepaalde dingen verbiedt, is minstens zo noodzakelijk als het verbod zelf. De regels in het gezin kunnen nooit uit hun context worden losgepeld. Anders gezegd: leer en sfeer hebben ook een grote invloed op elkaar.

Verbieden, vormen, voorleven. De volgorde van deze begrippen is vaak facultatief. De inhoud is dat bepaald niet.