Pastoraat GKV minder ambtelijk
BEDUM – Het pastoraat in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) is steeds minder exclusief aan het ambt verbonden. Ook wordt het jaarlijkse huisbezoek dat de kerkorde voorschrijft lang niet overal gebracht.
Dat blijkt uit een onderzoek van ds. J. H. Kuiper, predikant te Assen, waarover deze schrijft in het jaaroverzicht in het deze week verschenen Handboek 2012 van de GKV.
Ds. Kuiper hield in 2007 een enquête onder vrijgemaakte kerken over het pastoraat. Vorig jaar herhaalde hij de vragen. In het jaaroverzicht zet hij de resultaten van beide onderzoeken naast elkaar.
Van de 221 reagerende kerken brachten er 51 (23 procent) vorig jaar niet bij alle adressen het voorgeschreven jaarlijkse huisbezoek. In 2007 was dit bij 31 (14 procent) van de 223 reagerende kerken het geval.
Als ambtsdragers op huisbezoek gaan, doen ze dat ook vaker alleen. In 2007 ging de helft van de ouderlingen alleen op bezoek. Vorig jaar gold dat voor driekwart van de ambtsdragers.
Ouderlingen verrichten zelf steeds minder pastoraat. In 61 procent van de vrijgemaakte gemeenten functioneren naast de ouderlingen andere gemeenteleden als vrijwilligers in het pastoraat. Vijf jaar geleden was dat in 43 procent van de gemeenten het geval.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de pastoraal werker als beroepskracht in opmars is in de vrijgemaakte kerken. In 2007 kende 8 procent van de gemeenten één of meer pastoraal werkers. Vorig jaar was dat gestegen naar 14 procent.
Ds. Kuiper constateert een „opvallende” verschuiving in de praktijk van het pastoraat. „Nog niet zo lang geleden was dat bijna de exclusieve taak van de ouderlingen, maar in de praktijk van nu verwacht men van hen vooral leiding en toerusting.”
De Bijbelse legitimatie van het ambt is onomstreden in de gemeenten, aldus ds. Kuiper. Toch signaleert hij een spanning tussen de wijze waarop het bevestigingsformulier spreekt over de taak van ouderlingen en de invulling ervan in de praktijk. „Het jaarlijkse huisbezoek dat sterk in het kader stond van de heiligheid van de gemeente, is in de klassieke vorm voor een groot deel verdwenen.”
Het zou kunnen dat gemeenten de veranderingen ten aanzien van het huisbezoek bewust gemaakt hebben, schrijft ds. Kuiper. Het kan echter ook zo zijn dat „het misschien te hoog gegrepen ideaal van dertig jaar geleden vastloopt op de praktijk.”
In juni bespreekt de vrijgemaakte synode een voorstel voor een nieuwe kerkorde. Zorgen zijn er ook over het afnemend aantal predikanten. Het aantal dienstdoende predikanten nam in 2011 met zes af.
