„Ik sta ’s ochtends om zeven uur op. Dan ga ik met mijn brommertje de straat op. Dat vind ik heerlijk. Dat mis ik nu wel.” Was getekend: Willem Holleeder. De crimineel deed zijn ontboezeming in 2007 geleden in de Bunker, de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp, toen hij samen met anderen terecht stond voor afpersing.

Holleeder kreeg negen jaar cel voor afpersing van onder meer zakenman Willem Endstra. Het gebruikelijke tweederde deel van die straf is voorbij. Holleeder is weer vrij man.

Stapt hij –in ‘zijn’ Amsterdam– weer op zijn scooter om met deze en gene, in zijn eigen woorden, een „broodje” en een „drankje” te nuttigen? Dat valt te bezien. Ongetwijfeld heeft de Heinekenontvoerder vijanden in het criminele milieu. Zelf zei de crimineel ooit dat hij op een dodenlijst staat. Andersom kunnen er mensen zijn die op hun beurt zenuwachtig worden nu Holleeder spoedig vrij komt.

Het ligt voor de hand dat Nederlandse bekendste misdadiger zich buiten de gevangenispoort laat beveiligen. Bijvoorbeeld door in een gepantserde auto te gaan rijden. Niet uitgesloten is zelfs dat Justitie maatregelen neemt om Holleeder te beschermen. Wellicht neemt de misdadiger de wijk naar het buitenland. Vraag is of hij voldoende geld heeft om zo’n vlucht, inclusief beveiliging, te betalen.

Wellicht kiest Holleeder domicilie in Nederland. Niet alle grote criminelen vertrekken immers naar warme Spaanse oorden of exotische eilanden. Zo werd tot verrassing van menigeen in 2010 Holleeders vermeende rechterhand Dino S. in een Amsterdamse bovenwoning gearresteerd.

Zeker is dat Holleeder, die kampt met hartproblemen, voorlopig niet van Justitie af is. In het afpersingsproces vordert Justitie zo’n 18 miljoen euro.

Holleeder wordt in verband gebracht met verschillende liquidaties. Toch maakte Justitie onlangs bekend onvoldoende bewijs te hebben om hem daarvoor te arresteren. Niet uitgesloten is dat hij daarvoor in de toekomst toch nog voor wordt opgepakt. Bijvoorbeeld omdat er (extra) belastende verklaringen tegen Holleeder komen.

Holleeder blijft officieel verdacht van betrokkenheid bij vier liquidaties. Het gaat om de moorden op kroegbaas Thomas van der Bijl (in 2004), de omstreden advocaat Evert Hingst (2005), topcrimineel John Mieremet (2005) en Kees Houtman (2005), die eveneens in criminele zaken zat.

Holleeder is veroordeeld voor afpersing van Kees Houtman. Die werd in 2005 vermoord in Amsterdam. Thomas van der Bijl werd in 2004 doodgeschoten in zijn café in Amsterdam. Van der Bijl legde tegenover de politie belastende verklaringen af over Holleeder.

Holleeder was eerder verdacht van betrokkenheid bij de moord op Srdjan Miranovic in 2006 in Montenegro. In 2010 besloot justitie die zaak tegen Holleeder te seponeren.

Dat Justitie Holleeder vooralsnog niet vastzet voor verdenking van betrokkenheid van liquidaties, heeft tot verbazing geleid. Crimineel Peter la S., kroongetuige in het zich al jaren voortslepende liquidatieproces, heeft een belastende verklaringen ‘uit de eerste hand’ over Holleeder afgelegd, zo zei advocaat mr. N. Meijering, raadsman van Dino S., dinsdagavond in het tv-programma Pauw en Witteman, waarin een halfuur werd gesproken over de naderende vrijlating van Holleeder. Dino S. is wel een van de verdachten in het liquidatieproces. Meijering zet overigens grote vraagtekens bij de betrouwbaarheid van Peter la S.

Intussen is Holleeder in sommige kringen welhaast uitgegroeid tot een mythisch figuur. Er zijn T-shirts en mokken met zijn beeltenis in omloop. Belangstellenden kwamen in 2007 van heinde en ver om het afpersingsproces tegen hem en zijn medeverdachten te volgen. „Holleeder heeft de zwaarste baan van Nederland”, zei een Brabantse rechtbankbezoeker. „Hij denkt drie slagen vooruit.” Een fan van Holleeder uit Urk liet recent in NCRV-tv-programma Man bijt Hond weten dat Holleeder bij hem op visite mag komen.

De geplaagde vastgoedman Willem Endstra, in 2004 geliquideerd, schetste een onthutsend beeld over de praktijken van Holleeder. Uit verslagen van de gesprekken die Endstra in het geheim voerde met rechercheurs, stijgt de geur van doodsangst en intimidatie. „Ze verzinnen een probleem, dan gaan ze je helpen en daarna word je afgeperst.” En: „Die man heeft een moraal van nul.”