Commentaar: Predikanten en Twitter
Sociale media, waaronder Twitter, hebben inmiddels ook de kerken bereikt. Tal van predikanten sturen inmiddels dagelijks één of meerdere tweets –korte boodschappen van maximaal 140 tekens– via internet de wereld in.
Nu is het natuurlijk altijd het makkelijkst om al dit soort ontwikkelingen als schadelijk en werelds weg te schrijven. Wie aan al deze zaken niet meedoet, kan immers ook geen fouten maken. Aan de andere kant moet een predikant die een medium als Twitter gaat gebruiken wel goed weten waar hij aan begint. Lennart Aangeenbrug, kandidaat in de Protestantse Kerk in Nederland, heeft daarom een soort handreiking aan het synodebestuur van de Protestantse Kerk aangeboden waarin predikanten richtlijnen vinden voor het gebruik van sociale media.
Overigens zijn er zeker vragen te stellen bij het gebruik van Twitter. Een van de vragen is of theologie zich wel verdraagt met de dwingende beknoptheid van een medium als Twitter. Wie kan in 140 tekens –want het is niet de bedoeling om een lange reeks tweets aan elkaar te knopen– iets waardevols zeggen? En wie is bekwaam om in 140 tekens een discussie op een behoorlijk niveau te voeren met andere twitteraars over een theologisch thema? Want beknoptheid leidt tot versimpeling en daaruit kan zomaar weer ongenuanceerdheid voortkomen. Alsof er in de kerken al niet genoeg verwarring is.
Een andere vraag is of kerk en ambt zich eigenlijk wel verdragen met de bijna grenzeloze openheid van Twitter. Pastoraat verdraagt zich daar in ieder geval niet mee. Dat kan alleen tot z’n recht komen in een sfeer van vertrouwen en beslotenheid.
Natuurlijk is er meer te zeggen. Zo boren predikanten met het gebruik van Twitter een publiek aan dat ze in de kerk misschien niet zo snel meer ontmoeten. En ook predikanten hebben de behoefte om te spreken met vakgenoten. Soms lopen ze bij het voorbereiden van een preek tegen een vraag aan waar een andere collega zo het antwoord op kan geven, omdat hij zich speciaal in dat onderwerp heeft verdiept. Wat is er dan op tegen om via Twitter zo’n vraag wereldkundig te maken?
Zoals bij zo veel communicatiemiddelen is het ook bij Twitter maar net hoe het gebruikt wordt. Een predikant die zich bedient van deze moderne communicatiemiddelen moet in ieder geval goed voorbereid zijn. Weet wat je zeggen wilt. En weet vooral waarover je moet zwijgen.
Misschien is het grootste gevaar van Twitter wel de onrust die het kan geven. Het gekwetter op Twitter is rusteloos en grenzeloos. Terwijl rust, stilte en contemplatie toch al zulke schaarse goederen zijn geworden. Wie Twitter kent, weet dat ‘volwassen’ twitteraars bewust tijden kiezen waarop ze hun twitteraccount afsluiten. In twittertaal heet dat #twexit. Vrij vertaald: weg van Twitter.
Predikanten die van zichzelf weten dat ze die uitgang moeilijk weten te vinden, kunnen er maar beter helemaal niet aan beginnen. Anders kan het niet anders of op een kwade dag hoort de gemeente in de preken dat er tijdens de voorbereiding geen stilte was in de studeerkamer, maar het onophoudelijk gepiep en geblieb van computer en mobiele telefoon.