Dat zegt ir. A. Waaijenberg uit Veen, secretaris van het deputaatschap kerkelijke eenheid van de Gereformeerde Gemeenten. Hij sprak vrijdag op een bijeenkomst voor studerenden in Gouda. Het thema van zijn lezing was ”Om de eenheid van de kerk”.

Waaijenberg wees op ds. A. Vergunst, die in 1972 al zei dat kerkelijke versplintering het Schriftuurlijk getuigenis in de samenleving ernstig verzwakt. „Door onderlinge en soms bittere tegenkanting valt de corrigerende werking weg. Ds. Vergunst schrijft: „De eigen identiteit wordt vooral gezocht in de aanhoudende be­nadrukking van bepaalde facetten van de volle waarheid Gods. Dat schept vervreemding.”

Flanken en groepsvorming binnen kerken vragen soms zo veel aandacht dat men nauwelijks toekomt aan het zoeken van eenheid. „Deze verdeeldheid moet brengen in de nood voor God. Als deze schuld wordt aanvaard, gaan we ernaar uitzien of de Heere bijeen wil brengen wat bij elkaar hoort”, zei Waaijenberg.

Hij gaf een samenvatting van de gesprekken die de afgelopen tien jaar door de Gereformeerde Gemeenten zijn gevoerd met verwante kerken. „Tijdens die ontmoetingen is van gedachten gewisseld over zaken als de toe-eigening van het heil, de prediking, het aanbod van genade, de betekenis van de beloften en het verbond in relatie tot de Woordverkondiging. Soms mag worden geconstateerd dat er overeenstemming is over wezenlijke zaken en is er sprake van geestelijke herkenning. In andere gevallen kwamen duidelijke verschillen openbaar.”

De gesprekken met de Oud Gereformeerde Gemeenten verliepen, volgens Waaijenberg, broederlijk. „De contacten zijn intensiever geworden, hoewel we ons realiseren dat dit nog geen kerkelijke eenheid is.”

De contacten met de Christelijke Gereformeerde Kerken worden bemoeilijkt door de grote pluriformiteit binnen dit kerkverband. „Van beide kanten is geconcludeerd dat het nuttig is om het contact met elkaar te onderhouden. Maar er moet ook worden vastgesteld dat er nauwelijks sprake is van een perspectief op kerkelijke eenheid.”

De gesprekken met de Hersteld Hervormde Kerk verliepen in een goede sfeer. „Het is verheugend dat er in grote lijnen overeenstemming is over de betekenis van het verbond en de beloften in relatie tot prediking en sacramenten. Wel is gebleken dat men soms wat afstand neemt van een prediking waarin de bevindingen en ervaringen van Gods kinderen worden beschreven tot onderwijs en bemoediging.”

Ook meer praktische zaken werden met de afgevaardigden van de Hersteld Hervormde Kerk besproken, zoals deelname aan de nationale synode en het kerkelijk gebruik van de Herziene Statenvertaling. „Over deze zaken is er veel overeenstemming tussen de beide kerken. We realiseren ons echter dat er voor kerkelijke eenheid meer nodig is en dat de visie op de Afscheiding nog altijd een belangrijke rol speelt.”

Verheugend vond Waaijenberg het dat er gesprekken plaatsvinden met de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, „het kerkverband waarmee historisch gezien de meest recente band bestaat.” „Na jaren van naast elkaar leven en het op soms scherpe wijze profileren van de eigen identiteit, mag er weer met elkaar worden gesproken.”

Na een historisch onderzoek naar de gebeurtenissen die in 1953 leidden tot een scheuring, spraken de Gereformeerde Gemeenten in 2007 hun leed­wezen uit over een aantal ernstige kerkordelijke fouten die in de jaren vijftig zijn gemaakt. De Gereformeerde Gemeenten in Nederland wilden vervolgens ook zelf een dergelijk historisch onderzoek doen, ook naar de vraag of er sprake is van een leergeschil tussen de beide kerken. In oktober 2011 is een rapport daarover in eerste aanleg met elkaar besproken. Het gesprek wordt in de eerste helft van dit jaar voortgezet.

Inhoudelijk wilde Waaijenberg over deze gesprekken geen mede­delingen doen. „Wel mag worden opgemerkt dat de gesprekken in een openhartige sfeer plaatsvinden. Hopelijk zullen die ertoe bijdragen dat er meer begrip voor elkaar ontstaat.” Het is een Bijbelse opdracht, zei Waaijenberg, om te staan naar eenheid van de kerk. „De grote kerkelijke verdeeldheid dient ons pijn te doen. Niet allereerst omdat daardoor het spreken van de kerk wordt verzwakt, maar omdat kinderen des Heeren langs elkaar heen leven en nalaten elkaar tot een hand en een voet te zijn. Dat is tot schade van henzelf, tot schade van de naaste en tot oneer van de Naam des Heeren.”