Dat bleek ook deze week weer, toen een filmpje op internet opdook waarop te zien is hoe Amerikaanse militairen in Afghanistan urineren over de lichamen van talibanstrijders die zij hebben gedood.

Nu zullen er wellicht empathisch ingestelde mensen zijn die het voor deze soldaten opnemen. Je zult immers maar dag in, dag uit in een oorlogssituatie verkeren. Elk moment levend met de reële vrees dat dit je laatste dag kan zijn. Wetend dat een bende fundamentalistische fanatici er doelbewust op uit is om je van het leven te beroven. Misschien wel onlangs je beste kameraad in de strijd verloren. Dan lijkt het niet meer dan logisch dat mensen in dit soort stressvolle situaties ontsporen.

Voeg daarbij nog het argument dat de tegenstanders van Amerika nog veel gruwelijker dingen overhoop halen. Zij onthoofden immers ontvoerde westerse gijzelaars, snijden geslachtsdelen af en gebruiken kinderen als menselijk schild. Om maar een paar dingen te noemen. Eigen schuld, dikke bult dus.

Zo’n redenering is natuurlijk een slap excuus. Het gaat hier om militairen die zijn uitgezonden door een land dat pretendeert zo’n beetje de meest democratische staat ter wereld te zijn. Een land dat de rechtsstaat hoog in het vaandel heeft staan – en dat ook van anderen verwacht.

En als andere landen die principes niet kunnen waarmaken, zijn de Verenigde Staten maar al te graag bereid om ze daarbij een handje te helpen. Desnoods met militair geweld. Democratisering lijkt het toverwoord voor een betere wereld. Culturele, historische en religieuze context zijn daarbij op z’n best bijzaak.

Dat democratisering westerse stijl met militaire middelen kan worden afgedwongen, is natuurlijk maar de vraag. De operaties in Irak en Afghanistan spreken wat dat betreft boekdelen.

Het wordt al helemaal problematisch als democratisering wordt afgedwongen door soldaten die zelf de principes van een rechtsstaat met voeten treden. Respect voor de doden, ook al pleegden ze tijdens hun leven volstrekt afkeurenswaardige daden, is toch wel een minimale eis die aan militairen mag worden gesteld.

Dit klemt des te meer, omdat de VS op het gebied van het behandelen van hun tegenstanders inmiddels toch al een twijfelachtige reputatie hebben opgebouwd. De beelden van door Amerikaanse soldaten vernederde Iraakse gevangenen in de beruchte Abu Ghraibgevangenis in Bagdad staan menigeen nog vers in het geheugen. En de verhoormethoden in het gevangenkamp Guantanamo Bay kunnen de humanitaire toets der kritiek ook niet doorstaan.

Het meest bizarre is nog dat er kennelijk ook iemand was die het gedrag van zijn kameraden op video wenste vast te leggen en via internet de wereld in stuurde.

Amerika ziet zich graag als politieman van de wereld. Enige morele nascholing kan geen kwaad.