„Kerkbalans nieuwe stijl slaat aan”
UTRECHT – Verbreding en verdieping van de manier van geldwerving hebben in 2011 een positief effect op de actie Kerkbalans gehad, ondanks een dalende opbrengst.
Dat meldden woordvoerders van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en de Rooms-Katholieke Kerk (RKK) gisteren op een bijeenkomst in het Landelijk Dienstencentrum van de PKN in Utrecht.
Sinds 2006 is de jaarlijkse inzamelingsactie veranderd qua opzet. Kerkbalans nieuwe stijl (KNS), zoals deze opzet genoemd wordt, richt zich op verbreding van de doelstelling. Dat betekent dat er meer kerkleden benaderd worden, bijvoorbeeld door middel van telefonisch contact. De tweede pijler van de nieuwe opzet is verdieping. Deze pijler richt zich op de gevers, bijvoorbeeld door een richtbedrag voor te stellen om zo de bijdrage mogelijk te verhogen.
Uit gegevens van het Kaski –opgericht als Katholiek Sociaal-Kerkelijk Instituut, nu het Onderzoekscentrum Religie en Samenleving– blijkt dat daar waar twee of meer elementen uit Kerkbalans nieuwe stijl worden toegepast, de inkomsten stijgen.
De actie Kerkbalans nieuwe stijl wordt volgens Ton Bernts van het Kaski echter te weinig toegepast. „Slechts 10 tot 16 procent van de parochies in de Rooms-Katholieke Kerk heeft elementen uit Kerkbalans nieuwe stijl toegepast. Bij de protestanten gaat dat beter, met 62 procent.”
Toch zal de Protestantse Kerk in Nederland in 2011 voor het eerst een daling van 0,8 procent over de inkomsten van Kerkbalans moeten incasseren. De inkomsten van Kerkbalans namen in de Rooms-Katholieke Kerk al enkele jaren af, vorig jaar met 2,1 procent.
Dat laatste hangt volgens E. F. J. Duijsens van de Rooms- Katholieke Kerk in Nederland niet samen met de misbruikschandalen binnen de kerk. „Lokaal gezien zijn er weinig negatieve consequenties geconstateerd. Als we kijken naar de trend in de afgelopen vijf jaar is het aantal uitschrijvingen de laatste jaren niet veel hoger dan andere jaren. In 2010 lieten 23.000 mensen zich uitschrijven, in 2011 waren dat er 20.000.” Er zijn in Nederland 4 miljoen rooms-katholieken.
Ook het ledenaantal van de PKN is door het Kaski geteld. Het zijn er 1,75 miljoen. Bij dit aantal zijn de vroegere hervormde geboorteleden niet meegeteld, aldus een woordvoerder van de Protestantse Kerk gistermiddag. Het ledental in de PKN daalde in 2011 met 2,5 procent, volgens gegevens van de Stichting Mechanische Registratie en Administratie (SMRA) die de ledenadministratie binnen de kerk verzorgt.
Het geefgedrag van rooms- katholieken en protestanten loopt sterk uiteen. De gemiddelde gever in de RKK geeft 34 euro, in de PKN geeft een gemiddeld lid 94 euro. Per gever in de Protestantse Kerk komt dit bedrag nog hoger te liggen, omdat een „gemiddeld lid” bestaat uit gevers en niet-gevers.
De oorzaak voor deze uiteenlopende cijfers ligt in verschillende tradities die de rooms-katholieken en de protestanten kennen, aldus Duijsens. „Protestanten hebben andere gewoonten dan rooms-katholieken op dit gebied. Ook zijn kerkbestuurders in rooms-katholieke parochies voorzichtiger met het noemen van een richtbedrag. Wordt dit wel gedaan, dan zie je de toegezegde bedragen stijgen.”
Over de vooruitzichten voor de actie Kerkbalans zijn beide kerken niet somber. Een nieuwe campagnewebsite watisdekerkjouwaard.nl moet de gevers en potentiële gevers persoonlijker benaderen. Ook wordt er op billboards in stations geadverteerd. En er is een zogenaamde inspiratiekrant uitgebracht, dit jaar voor het eerst. De krant is opgemaakt in contrasterende kleuren, net als de flyers en de posters op de stations. Dit alles op advies van een extern bureau dat de campagne hielp opzetten.
De voorzitter van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving, ds. L. G. Bos, legde uit waarom de campagne persoonlijker moest worden. „Ouderen geven automatisch, maar de jongere generatie vraagt zich af waarom ze zouden moeten geven en waarom juist zíj. Ik zie veel kansen nu we inzichtelijk maken waarom geven nodig is.”
De actie Kerkbalans loopt dit jaar van 15 tot 29 januari.
