Franse presidentsverkiezingen bepalend voor toekomst euro
Wanneer de Fransen in april kiezen voor een nationalistische president zou dat wel eens het einde van de euro kunnen betekenen, vreest Paul van Velthoven.
Dit voorjaar gaan de Fransen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. De verkiezingen kunnen wel eens beslissend worden voor de toekomst van de euro.
Frankrijk was de drijvende kracht achter de totstandkoming van de Europese munt. De Fransen hoopten daarmee Duitsland als voornaamste economische kracht te kunnen onttronen. Een breed gedragen munt zou hun de noodzakelijke armslag geven. Iets waar het land behoefte aan had.
De eurocrisis heeft echter ook de keerzijde van de medaille laten zien. De door de gemeenschappelijke munt gecreëerde verwevenheid en onverantwoorde uitgaven laten vooral de nadelen uitkomen. Niet langer kan een land zich aan de eigen haren uit het moeras trekken door bijvoorbeeld zijn munt te devalueren en daardoor speelruimte voor zichzelf te creëren.
De Fransen hebben zich blind gestaard op de politieke mogelijkheden van de munt, maar zijn ingehaald door de economische wetmatigheden. Als economisch veruit sterkste land van de Europese Unie dicteert Duitsland nu de weg omhoog. De andere landen zullen Duitsland moeten volgen, al was het maar om zelf niet ten onder te gaan.
President Nicolas Sarkozy heeft dat begrepen. In een uitzonderlijk openhartige toespraak na de eurotop van december erkende hij dat Frankrijk soevereiniteit moet prijsgeven. Brussel zal meer macht moeten krijgen om landen die financieel onverantwoord handelen, tot de orde te roepen.
Sarkozy doorbrak met zijn uitspraak een levensgroot taboe. De nieuwe eisen zullen diep ingrijpen in het Franse begrotingsbeleid. De reacties in het land waren er dan ook naar. Het voelde voor sommige Fransen als was Bismarck, de verpersoonlijking van het Duitse gevaar in de negentiende eeuw, in eigen persoon teruggekeerd.
Het is duidelijk dat de Fransen niet rijp zijn voor deze boodschap. De enige partij die dit verhaal nog kan overbrengen is Sarkozy’s eigen gaullistische UMP. Maar Sarkozy staat er slecht voor. De blingblingpresident heeft het imago vooral voor de rijken te willen opkomen.
In de peilingen loopt Sarkozy zo’n 8 procent achter op François Hollande. Deze socialistische kandidaat is vooralsnog favoriet, maar heeft nog nooit een belangrijke bestuursfunctie bekleed.
Dan is er nog Marine Le Pen, de succesvol opererende dochter van Jean-Marie Le Pen van het extreem rechtse Front National. En als laatste verrassing is er nog Dominique de Villepin, premier onder Chirac en aartsrivaal van Sarkozy. Door ook een gooi naar het Franse presidentschap te doen, steekt hij Sarkozy welbewust een stok tussen de benen. Evenals de twee andere tegenstanders wil deze Napoleonbewonderaar niets weten van het opgeven van Frankrijks soevereiniteit.
Kortom, een doemscenario tekent zich af voor de komende verkiezingen. Wanneer Frankrijk, het op een na belangrijkste land in de EU, een president krijgt die het Duitse medicijn voor de eurocrisis afwijst, zou dat wel eens het einde van de euro kunnen betekenen.
De auteur is publicist.