Romney dacht dinsdag een trend te zetten. Een beslissende overwinning in de caucus in de staat Iowa zou de opmaat moeten vormen naar de Republikeinse nominatie, die in augustus bekend wordt gemaakt.

Het liep allemaal anders. Woensdagmorgen werd duidelijk dat Romney slechts acht stemmen meer dan Rick Santorum in de wacht had gesleept – het kleinste verschil tussen Republikeinse kandidaten bij een voorverkiezing ooit. Ron Paul eindigde als derde.

Hoewel Iowa zeker niet de meest representatieve staat is voor de politieke voorkeur van Republikeinen laat deze eerste uitslag wel zien dat de Republikeinse kiezer een forse ruk naar rechts heeft gemaakt. Twee derde van de deelnemers aan de voorverkiezing presenteerde zich nadrukkelijk als aanhanger van de conservatieve Tea Partybeweging. De kandidaten deden de afgelopen dagen dan ook hun uiterste best om elkaar aan alle kanten rechts in te halen.

De uitslag maakte ook een scheiding tussen de échte kanshebbers op de Republikeinse nominatie en de deelnemers van het tweede plan. Ron Paul, Mitt Romney en Rick Santorum zijn nog serieus in de race. Michele Bachmann en Newt Gingrich kwamen niet verder dan respectievelijk 5 en 13 procent.

Rick Perry wist weliswaar nog 10 procent van de kiezers achter zich te krijgen, maar kondigde al aan dat hij teruggaat naar zijn thuisstaat Texas om zich op zijn kandidatuur te beraden. Vermoedelijk gooit hij spoedig de handdoek in de ring.

Na Iowa is het volgende week de beurt aan New Hampshire, de staat die jarenlang als eerste voorverkiezingen hield. Daar leidt Romney in de peilingen vooralsnog met een comfortabele meerderheid. Rick Santorum liet echter de afgelopen week een opmerkelijk snelle stijging in de statistieken zien.

De komende maanden volgen voorverkiezingen in de rest van de vijftig Amerikaanse staten. Dan zal definitief blijken wie het in november tegen president Obama mag opnemen.

Analisten gingen er tot nog toe van uit dat de herverkiezing van Obama eigenlijk al vaststaat. De Amerikaanse kiezer is echter in toenemende mate bezorgd over het trage economische herstel. Dat zou de Republikeinen wel eens in de kaart kunnen spelen.

De statistieken heeft de Grand Old Party in elk geval mee: sinds het bewind van Franklin D. Roosevelt (1933-1945) is er geen zittende president herkozen met de hoge werkloosheidscijfers die de VS momenteel kennen.