Het is voor het eerst dat de organisatie wordt beschuldigd door een zo hoog geplaatste, uit de eigen organisatie afkomstige persoon. Bestuurslid Debbie Cook uit in een e-mail, die op nieuwjaarsdag gestuurd is aan 12.000 personen, stevige kritiek op voorzitter David Miscavige. Cook was jarenlang woordvoerder namens Scientology.

Volgens Cook zou Miscavige een op hemzelf toegesneden machtssysteem hebben doorgedrukt in de Scientologybeweging. Daarmee zou hij ingaan tegen de principes van de oprichter van de Scientologybeweging, L. Ron Hubbard (1911-1986).

Cook meent dat Miscavige van Scientology een organisatie heeft gemaakt die alleen nog maar op geld belust is. Hij zou persoonlijk 1 miljard dollar, zo’n 773 miljoen euro, hebben binnengehaald.

Het bestuurslid omschrijft Miscavige als een „tiran” die zich systematisch afschermt. Hij zou miljoenen euro’s hebben geïnvesteerd in overbodige gebouwen, die na de voltooiing leeg bleven staan. Kritiek daarop zou hij stelselmatig de kop hebben ingedrukt.

Cook roept leden van de Scientologykerk ertoe op zich te verzetten tegen de heerschappij van Miscavige. Daarnaast adviseert ze geen geld meer te geven aan Scientology totdat voorzitter Miscavige openheid heeft gegeven over de wijze waarop giften worden besteed.

Naar eigen zeggen is Cook al 29 jaar actief voor Scientology, waarvan 17 jaar als directeur van het spiritueel centrum Sea Org in Clearwater, in de Amerikaanse staat Florida. Ze stelt nog steeds een toegewijd lid te zijn van Scientology en volgeling van oprichter Hubbard, maar zegt dat de prijs daarvoor inmiddels voor haar te hoog wordt. Desondanks wil ze geen afscheid nemen van de organisatie, maar bepleit een verandering van binnenuit.

In een reactie verwerpt een woordvoerder van Scientology de beschuldigingen van Cook. Tegenover de Engelse krant The Times stelde hij dat de opvattingen van Cook „klein en dom zijn, en blijk geven van een onverlichte blik op de wereld.” Duizenden volgelingen delen haar opvattingen niet, aldus de woordvoerder.

Scientology noemt zichzelf een kerk en stelt de enige manier te weten voor de mensheid om te kunnen voortbestaan. De organisatie, die ook in Amsterdam een kantoor heeft, zegt ten minste 10 miljoen leden te hebben. Onafhankelijke schattingen gaan echter uit van 100.000 tot 500.000 aanhangers. De meesten wonen in de Verenigde Staten.

De leer van Scientology gaat uit van de onsterfelijkheid van de menselijke geest. Het lichaam en het verstand worden gebruikt om in de materiële wereld te verkeren. In de wereld doet het lichaam negatieve energie op en Scientology zou helpen die negatieve effecten uit te wissen. De Scientologyfilosofie stelt echter nadrukkelijk dat de mens van nature goed is en zich in één leven kan bevrijden van zijn karma.

Scientology is gebaseerd op Dianetica, een systeem van zelfverbeteringtechnieken die oorspronkelijk werden beschreven in het boek ”Dianetics, the Modern Science of Mental Health” uit 1950, geschreven door oprichter Ron Hubbart. De Scientologykerk wordt beschouwd als een godsdienst in Australië, Spanje en Taiwan. In de VS kreeg de organisatie na een lange juridische strijd in de jaren negentig belastingtechnisch de status van religieus genootschap.

De beweging is wereldwijd uiterst controversieel. In meer dan tien landen is strafrechterlijk onderzoek gedaan naar de handelwijze van de organisatie. De Belgische autoriteiten gingen daarin het verst. Zij bestempelden Scientology tot sekte en startten een uitgebreid onderzoek naar malversaties.

Ex-leden laken de manipulatieve aard van de sekte en geven onafhankelijk van elkaar aan dat het lidmaatschap honderdduizenden euro’s kan kosten.

Wereldwijd wordt er regelmatig actie gevoerd tegen de praktijken van Scientology. De beweging Anonymous, die onder meer bestaat uit ex-leden van Scientology, stelt dat leden van de beweging financieel en lichamelijk uitgebuit worden en dat de kerk scheuringen in families veroorzaakt. Ook in Nederland zijn acties geweest tegen Scientology.