Zal er na het overlijden van deze dictator een machtsvacuüm ontstaan of neemt beoogd opvolger Kim Jong Un tamelijk geruisloos zijn intrek in het presidentieel paleis? En hoe zullen de nieuwe bazen in Pyongyang zich opstellen tegenover hun zuiderburen? Kortom, grote onzekerheid na het overlijden van voorlopig de laatste stalinistische leider in deze wereld.

Natuurlijk is daarmee niet gezegd dat de wereld het bewind van de overleden Kim Jong Il zo geweldig vond. Dat is bepaald niet zo. De baas van Noord-Korea heeft een waar schrikbewind gevoerd. Op een harteloze wijze dreef hij zijn zin door.

Zijn militaire doelstellingen gingen voor alles. Om het leger te versterken maakte hij miljoenen vrij, terwijl de bevolking krepeerde van de honger. Naar schatting stierven 1 miljoen mensen de hongerdood.

Kim Jong Il was zo ongeveer de laatste stalinistische heerser. Dat bracht hem in een isolement. Alleen China was nog als vriend overgebleven, zij het dat die vriendschap niet echt hartelijk genoemd kon worden. Van tijd tot tijd waren er spanningen tussen beide landen.

Dat isolement van Noord-Korea werd nog eens versterkt doordat Kim Jong Il de ambitie had een atoommacht te worden. In 2006 en in 2009 werden er testen uitgevoerd met atoomwapens. Het kernwapenprogramma leidde ertoe dat er sancties tegen Pyongyang werden afgekondigd waarvan met name de bevolking weer de schade ondervond.

Oppositie tegen het bewind was nagenoeg onmogelijk. Wie niet meedeed aan de persoonverheerlijking van de Noord-Koreaanse leider verdween voor jaren of voorgoed achter de tralies. Een groep die daar zeker mee te maken had werd gevormd door de christenen. Kim Jong Il duldde niet dat er een ander dan hij en zijn in 1994 overleden vader –de ”Eeuwige President” genoemd– werden aanbeden.

Die strenge onderdrukking van christenen en andere dissidenten is ook de reden dat het niet te verwachten valt dat er bij de huidige machtwisseling een brede verzetsbeweging zal ontstaan. Het ontbreekt de Noord-Koreaanse oppositie aan organisatie en leiders.

Al met al betekent de dood dus wel het einde van een verschrikkelijke tiran, maar waarschijnlijk niet het sluitstuk van een tiranniek bewind. De grote vraag is echter wie de rijksscepter nu in handen krijgt.

De 28-jarige Kim Jong Un is door zijn vader in 2009 aangewezen als opvolger. Een jaar later werd hij tot viersterrengeneraal benoemd. Maar het grote bezwaar is dat hij erg jong en nog zeer onervaren is.

Denkbaar is dat enkele generaals voorlopig de macht uitoefenen, voorgoed of in ieder geval totdat Kim Jong Un oud en wijs genoeg is. En welk buitenlands avontuur zullen het leger of de jonge opvolger aangaan om hun eigen macht te bewijzen? Juist die onduidelijkheid over de opvolging veroorzaakt de spanning bij de buurlanden en Amerika.