Van Gurp trekt zijn conclusies over de GKv in ”Reformanda”, het blad van verontruste leden binnen die kerk. Hij baseert zich op de reacties die de achterliggende maanden binnenkwamen op de ”Oproep tot reformatie” die de gelijknamige vereniging februari dit jaar publiceerde in het Nederlands Dagblad. Daarin werden alle leden van de GKv gemaand „zich te bezinnen op de toestand van de kerken en de eigen kerkenraad dringend te vragen -binnen zes weken- gehoor te geven aan de oproep.”

Achtergrond was volgens de opstellers het „algemeen verval” binnen de GKv, onder meer het steeds openlijker toestaan om ongehoorzaam te zijn aan Gods wet met betrekking tot zondagsrust en huwelijk. Ook het kerkelijk belijden is aangetast door de secularisatie, schreven ze. De winst van de Vrijmaking (1944), „het principe van de doorgaande reformatie” op allerlei gebied, is volgens hen ingeruild voor een pluriforme kerk, waarin waarheid en leugen naast elkaar staan. „Dit blijkt onder meer in toenemende interkerkelijke samenwerking en vervaging van kerkgrenzen.”

De samenstellers kritiseerden daarnaast de nieuwe wegen in liturgie (het Liedboek) en prediking. „Zeer verontrustend” werden genoemd de „verregaande schriftkritische gedachten” - bijvoorbeeld in de uitgave ”Woord op schrift” (A. L. Th. de Bruijne). De nood werd nog verergerd door de besluiten van de synode van Zuidhorn, in 2002. „Die synode heeft de deformatie niet bestreden, maar integendeel in de hand gewerkt.”

De conclusie luidde: „Door bovengenoemde ontwikkelingen en besluiten kan van de Gereformeerde Kerken niet meer gezegd worden, wat wij van de ware Kerk belijden: „Kortom, dat men zich richt naar het zuivere Woord van God, alles wat daarmee in strijd is verwerpt en Jezus Christus erkent als het enige Hoofd” (NGB, art. 29).

We zijn nu een halfjaar verder, schrijft dr. Van Gurp in het jongste nummer van Reformanda. „We moeten constateren dat wat we toen schreven, inmiddels bevestigd is door de reacties van alle kerkenraden. Over de hele breedte van de kerk wordt geweigerd te verwerpen alles wat in strijd is met het zuivere Woord van God. Daarom kunnen we niet anders dan nu temeer concluderen, dat de Gereformeerde Kerken niet langer als ware kerk kunnen worden aangemerkt. Integendeel, zij is verworden tot een modaliteitenkerk, een pluralistische kerk waar waarheid en leugen met gelijke rechten in de kerk uitgedragen worden.”

De auteur heeft verschillende soorten reacties opgemerkt. Een aantal kerkenraden is radicaal afwijzend. Dan zijn er kerkenraden die weliswaar bepaalde zorgen delen, maar het eindoordeel van de oproep dat de kerk gedeformeerd is, niet. Een derde groep herkent de zorg mogelijk voor andere gemeenten in het verband, maar ziet dat plaatselijk alles nog goed gereformeerd toegaat. Een vierde groep wacht met de behandeling op de verschijning van de acta, en een vijfde groep legt de oproep gewoon naast zich neer.

Reformanda kritiseert het feit dat de acta van de synode van Zuidhorn nog altijd niet zijn verschenen. „Moeten we met onze conclusie met betrekking tot de reformatie van de kerk wachten tot die datum? Anders gezegd: gaat het alleen om de ratificatie van de synodebesluiten?”

Wat nu? Van Gurp, desgevraagd: „Daarover zijn we ons op dit moment aan het bezinnen. Uit de kerk stappen is een heel ingrijpende stap. Dat gaat zo maar niet. Maar wat dan wel? Dat is ook moeilijk. Je losmaken, vrijmaken? Tenzij je het hervormde standpunt inneemt: In onze plaatselijke gemeente gaat alles er nog wel gereformeerd aan toe, dus is afscheiding niet nodig.” Wie weet wat er zich de komende tijd nog gaat ontwikkelen, vervolgt hij. „Als het Comité tot Behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk voet bij stuk houdt en zich straks mogelijk afscheidt -of, naar mijn overtuiging, de meerderheid zich afscheidt-, zou er een herverkaveling binnen kerkelijk Nederland kunnen plaatshebben.”

Prof. dr. B. Kamphuis, rector van de Theologische Universiteit Kampen, is niet verbaasd maar wel verdrietig over de uitlatingen van dr. Van Gurp. Hij onderstreept dat er niets nieuws wordt gezegd. „Wat Van Gurp nu schrijft, stond ook al in de oproep tot reformatie. Ik vond die oproep een kwalijke en gevaarlijke zaak. Dat heb ik zowel voor de radio als in ”De Reformatie” gezegd. Het stuk is buitengewoon ongenuanceerd, naar mijn overtuiging steekt er een stuk radicalisme in dat niet serieus wil kijken naar wat mensen precies zeggen. In dit artikel handhaaft Van Gurp zijn standpunt, in die zin ben ik hierover verdrietig, hoewel niet verrast.”

Prof. Kamphuis zegt dat de confessie in zijn kerken de maatstaf is, maar dat je in concrete gevallen van mening kunt verschillen over hoe die maatstaf functioneert. „Er is meer verschil van mening dan twintig jaar terug. Maar kun je daarmee zeggen dat je een pluralistische kerk bent geworden, waarin waarheid en leugen gelijke rechten hebben?”