De toren van de Bovenkerk is eigendom van de gemeente. Volgens wethouder Ekker is uit onderzoek gebleken dat sinds 2006 de toren versneld verzakt. Tussen 2000 en 2006 verzakte het bouwwerk ook al iets, maar dat proces is versneld. „De toren kwam eeuwen geleden al scheef te staan maar nu verzakt hij juist de andere kant op.”

Aan de buitenzijde zijn diverse meetpunten aangebracht. De gegevens uit deze meetpunten leveren echter geen uitsluitsel over de reden van de verzakking.

Komende twee jaar wordt er een groot onderzoek verricht. Eerst wordt er zes maanden lang gemeten terwijl de klokken in de toren normaal in gebruik zijn. Daarna zullen de klokken een halfjaar niet luiden. Dit proces wordt het jaar erop herhaald. Na twee jaar bepaalt een constructeur of de toren voldoende stabiel is.

Het is niet voor het eerst dat het bouwwerk, grotendeels stammend uit vermoedelijk de twaalfde eeuw, verzakt. In de zeventiende eeuw was dat ook al het geval. „Toen zijn de acht klokken uit de toren gehaald, maar dat had geen effect op de verzakking”, weet Hette Meijering, voorzitter van het Comité Luidklokken Bovenkerk. In 1680 is een begin gemaakt met het recht zetten van het toen 3 meter uit het lood staande bouwwerk. Zes jaar later was die operatie geslaagd. De klokken zijn al die eeuwen, op twee na, niet meer teruggeplaatst.

Het comité maakte zich enkele jaren geleden sterk voor uitbreiding van het aantal klokken tot de negen die er nu hangen. „Het is wel erg makkelijk om wat het verzakken betreft dan naar deze uitbreiding van de klokkenstoel te verwijzen”, zegt Meijering.

Zowel gemeente als het comité noemt drie mogelijke oorzaken voor de verzakking. De windbelasting is te sterk voor de toren, de luidende klokken zorgen voor te veel beweging of het probleem zit onder de grond. „Vaak wisselt het grondwaterpeil sterk bij steden langs rivieren.”

Ook andere torens in Kampen kampen met verzakking. De afgelopen jaren kreeg de toren van de Buitenkerk een nieuw fundament. De omvangrijke restauratie van de nog altijd uit het lood staande Nieuwe Toren is afgelopen zomer afgerond. Mogelijk is over enkele jaren dus de toren van de Bovenkerk aan de beurt. Ernstig is de verzakking nog niet, weet Meijering. „Dat er gruis naar beneden komt, is bekend. De toren staat los van de kerk en het kleine beetje metselwerk ertussen staat bij bepaalde omstandigheden onder druk.”