Met zijn uitspraak ging de generaal lijnrecht in tegen minister van Defensie Donald Rumsfeld, die bij herhaling heeft beweerd dat de gewapende aanvallen op Amerikaanse roepen in Irak „verspreid en ongecoördineerd” waren. Abizaid zegt het tegendeel. „Ik geloof dat de aanhangers van Saddam Hussein zich gehergroepeerd hebben. De aanvallen op geallieerde troepen worden centraal gecoördineerd en uitgevoerd door onafhankelijk opererende groepen; precies wat wij een klassieke guerrilla zouden noemen”, aldus Abizaid.

Woensdag werd de 147e Amerikaanse militair bij zo’n actie gedood. Dat betekent dat het aantal militairen dat in Irak is omgekomen door vijandelijke acties gelijkstaat aan het dodental van de eerste Golfoorlog in 1991. Volgens generaal Abizaid zijn er meer troepen nodig om de veiligheidssituatie in Irak te verbeteren. Hij pleitte verder voor missies van minstens een jaar; dat is het dubbele van de periode die het ministerie van Defensie gewoonlijk voor vredesmissies hanteert.

De VS proberen de Amerikaanse en de Britse troepen in Irak (respectievelijk 147.000 en 13.000 man sterk) aan te vullen met eenheden uit andere landen, maar dit lukt niet erg. Verschillende landen zoals India, Duitsland en Frankrijk hebben laten weten zonder een mandaat van de Verenigde Naties niet bereid te zijn militairen ter beschikking te stellen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, heeft hierover woensdag „verkennende besprekingen” gevoerd met VN-secretaris-generaal Kofi Annan en met collega’s onder wie de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer.

De Amerikaanse legerleiding wordt in Irak niet alleen geconfronteerd met groeiend gewapend verzet, maar ook met een dalend moreel onder Amerikaanse militairen door de toenemende stress. Televisiezenders verspreidden de afgelopen week commentaren van militairen die zich ronduit afvroegen wat ze eigenlijk in Irak deden. Sommigen ventileerden weinig vleiende uitspraken over minister Rumsfeld. Abizaid waarschuwde woensdag „dat het ons -in uniform- niet is toegestaan ons kritisch uit te laten over de minister van Defensie of over de president.”

De commissie inlichtingen van de Senaat heeft woensdag directeur George Tenet van de inlichtingendienst CIA aan de tand gevoeld tijdens een besloten hoorzitting. Na afloop bleek dat Tenet had herhaald dat hij verantwoordelijk was voor de bewering van president Bush in de State of the Union (regeringsverklaring) in januari, dat Irak volgens de Britten geprobeerd had in Afrika uranium te kopen. Washington schoof dit naar voren als „bewijs” voor het bestaan van een verboden Iraaks kernwapenprogramma. Intussen is gebleken dat het verhaal berust op vervalste documenten.

De Democraten willen onderzoeken of de regering-Bush het uraniumverhaal en andere elementen heeft overdreven om de invasie in Irak te rechtvaardigen. De Republikeinen beschermen voorlopig hun president en weigeren zo’n onderzoek. Maar de Republikeinse voorzitter van de commissie inlichtingen, senator Pat Roberts, zei woensdag voor het eerst „dat het onderzoek uit zal komen waar het ons heenleidt.”

Tot nu toe veroordeelde hij de term „onderzoek” als te bevooroordeeld. Hij karakteriseerde de hoorzittingen van de Senaat over de besluitvorming die aan de oorlog tegen Irak voorafging als „informatie-analyses.” Verschillende Democraten waren woensdag zeer kritisch en spraken over een „consequent patroon van misleiding door het Witte Huis om de oorlog tegen Irak politiek te verkopen.”