Kerk & religie

Hoorn was ooit gereformeerd bolwerk

HOORN – „Jan Pieterszoon Coen is niet alleen de man die onschuldig bloed vergoot in Indië, maar ook de man die zich heeft ingezet voor het zendingswerk daar.” Dat stelde ds. M. van Kooten zaterdagmiddag in de Noorderkerk in Hoorn tijdens de jubileum­bijeenkomst van Stichting Predik het Woord.

Van een medewerker
28 November 2011 09:43Gewijzigd op 14 November 2020 17:54
Noorderkerk Hoorn.  Foto Martin Mooy
Noorderkerk Hoorn. Foto Martin Mooy

Vijfentwintig jaar geleden begonnen hervormd-gereformeerden in Hoorn met evangelisatiewerk. Sinds 1992 is M. C. Schreur aan deze evangelisatiepost verbonden. Elke zondag vinden er twee kerkdiensten plaats in de lutherse kerk aan het Ramen.

Ds. Van Kooten, bestuurslid van de stichting, schetste de kerkelijke geschiedenis van Hoorn, waar de Reformatie al vroeg doordrong. Al in 1535 preekte pastoor Jan Cornelis Winter het Evangelie in reformatorische zin. Hij werd twee keer gevangen-
genomen, de laatste keer in 1566. In dat jaar werd hij vanwege zijn geloof in Utrecht onthoofd.

„Dat was niet einde verhaal,” aldus ds. Van Kooten. „Enkele maanden daarna hield Jan Arents een hagenpreek voor wel 4000 mensen, juist buiten de poort van Hoorn.” Onder zijn gehoor zaten twee geestelijken die daarna de pij aan de wilgen hingen. Een van hen was Clement Maertensz, de pastoor van de Grote Kerk. Hij vluchtte het jaar daarop naar Emden, maar kwam in 1572 terug en bediende het Woord in de gereformeerde kerk van Hoorn tot 1598.

Ds. Van Kooten noemde een aantal predikanten uit de traditie van de Nadere Reformatie die in Hoorn hebben gewerkt, onder wie Florentius Costerus, en wees op de gereformeerde elementen in de levens van twee bekende inwoners van Hoorn, namelijk Willem IJsbrantszoon Bontekoe en Jan Pieterszoon Coen.

Bontekoe is bekend geworden door zijn scheepsjournaal, dat „bol staat van het vertrouwen op God en van de roeping zijn christelijke plicht te vervullen.” Nog bekender is Coen, die de laatste tijd in diskrediet geraakt is. Ds. Van Kooten ontkende niet dat de gouverneur-generaal van Indië onschuldig bloed heeft vergoten, maar wil ook niet vergeten „dat hij de man is geweest die zich ingezet heeft voor het zendingswerk. Coen wilde niet alleen predikanten naar Indië halen maar ook het Evangelie verkondigen. Daartoe zette hij zich in voor de komst van een zendingseminarie in Leiden.”

In de vorige eeuw is Hoorn ten prooi gevallen aan het modernisme, aldus de predikant. Maar ook daarvan kan de gereformeerde gezindte het een en ander leren. „Nanne Zwiep was een vrijzinnige predikant, maar hij keerde zich tegen de Jodenvervolging en liet het leven in een concentratiekamp. Velen uit de gereformeerde gezindte hebben het in de oorlog laten afweten als het om de Joden ging. Ze hebben te veel de overheid geëerbiedigd en hebben het gebod van God om naar Joodse medemensen om te zien, laten vallen.”

Voorzitter dr. H. van den Belt, die vanaf het begin bij de stichting betrokken was, trok de historische lijn verder door. Hij zei dat de secularisatie angstaanjagende vormen heeft aangenomen. Van de ongeveer tien predikantplaatsen 25 jaar geleden zijn nu in Hoorn slechts twee fulltime­predikantsplaatsen over. Bij alle veranderingen is het Woord van de Heere gebleven, zo zei hij, en ook „de opdracht om het Woord te prediken.”

Aan de hand van Openbaring 12 sprak hij van een strijd. „Vijfentwintig jaar geleden begon er een geestelijke strijd. Het lijkt alsof we niets opgeschoten zijn. Hoorn is meer geseculariseerd dan ooit. Toch is er een kleine, zij het kwetsbare, gemeente ontstaan. Er zijn mensen geraakt door het Woord. De gemeente verspreidt een zwak licht in de duisternis. Satan heeft maar een korte tijd en zet alles op alles. De spanning neemt toe, maar de overwinning, die ligt in het bloed van het Lam, is zeker.”

Dr. Van den Belt presenteerde de eerste exemplaren van het jubileumboek ”Het licht schijnt in de duisternis”, met een vuurtoren op de omslag. Ze waren bestemd voor ds. C. Stelwagen, de eerste voorzitter van de stichting, A. J. Westhoff, die het folderen organiseerde, en M. Markwat, die lange tijd de ledenadministratie bijhield. Het boek beschrijft de geschiedenis van de stichting en die van Hoorn. Daarnaast komen diverse personen aan het woord. Twee van hen zijn Hans en Ewa de Wijn-Rossochacka, die lange tijd de diensten bijwoonden en nu in Alphen aan den Rijn wonen. Hans: „God zoekt mensen. Daar heeft Hij bij ons dat ene foldertje voor gebruikt. God heeft ons gebracht waar Hij ons wilde hebben.”

Zaterdagavond werd het programma vervolgd in de lutherse kerk. Ds. A. den Hartog, hersteld hervormd predikant te Maartensdijk en evangelist uit de begintijd, hield een meditatie.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer