De topman van het EFSF, Klaus Regling, gaf vorige week al aan dat er in december nog geen honderden miljarden euro’s klaar zullen liggen voor gebruik. Een hooggeplaatste Europese ambtenaar zei deze week tegen persbureau Reuters dat het onduidelijk is wanneer het fonds gereed zal zijn. „Voor Kerstmis lijkt een optimistische doelstelling”, stelde hij.

Eind oktober spraken de regeringsleiders van de eurozone af het EFSF in te zetten als een verzekeraar bij de uitgifte van staatsobligaties door eurolanden. Die constructie moet er, samen met investeringen van buiten Europa, voor zorgen dat de vuurkracht van het fonds wordt opgehoogd van 440 miljard euro tot zo’n 1000 miljard euro.

Dinsdag worden details van deze plannen besproken in Brussel. Daarna zal het nog zeker enige weken duren voordat het opgetuigde fonds in werking treedt. Ondertussen neemt de spanning op de Europese obligatiemarkten echter hand over hand toe. Volgens veel critici is het fonds daardoor tegen de tijd dat het gereed is alweer te klein om de crisis in te dammen.

„Niemand zegt openlijk ’laat maar zitten’, maar ik denk ook niet dat er nu veel investeerders zijn die denken dat het gaat lukken”, zei econoom Malcolm Barr van JP Morgan over het grotere EFSF. „Zo blijft alleen de ECB over. Het is zeer waarschijnlijk dat de druk op de bank toeneemt om meer te doen om de situatie te stabiliseren.”

De pogingen van Europa om het noodfonds te vergroten blijven vooralsnog steken op de techniek. Zo noemde de voorzitter van de Russische centrale bank de voorstellen voor de manier waarop niet-Europese landen het fonds kunnen bijstaan eerder deze maand „onbegrijpelijk.” Ook China heeft nog weinig enthousiasme getoond. Daarnaast moet het fonds nog altijd bepalen hoe het zijn rol als obligatieverzekeraar kan spelen, zonder speculanten in de kaart te spelen.

Ondertussen dringen instanties als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aan op spoed. „Ze moeten in actie komen om te voorkomen dat de crisis uit de hand loopt”, zei de tweede man van de Europadivisie van het IMF over het EFSF. „Er moet voldoende geld beschikbaar zijn om de markten vertrouwen te geven.”