De noodklok luidt. De hardwerkende detaillisten zijn vorig jaar door ’klanten’ met lange vingers opnieuw voor een grote bedrag gedupeerd. „Een stijging van 20 procent ten opzichte van 2000”, verzucht H. H. van der Geest, voorzitter van de Projectgroep Aanpak Winkelcriminaliteit. „Een fors probleem. Zelfs in euro’s zijn het nog forse bedragen.” De totale omzet van de Nederlandse detailhandel schommelt jaarlijks rond de 70 miljard euro.

Winkeliers wapenen zich steeds meer tegen diefstal. Sinds in 1981 de eerste detectiepoortjes bij Hunkemöller verschenen, zijn bedrijven hun spullen zichtbaar en onzichtbaar gaan beveiligen. Het aantal controlepoortjes in ondernemend Nederland is inmiddels gestegen tot zo’n 30.000 stuks.

Het PlatformDetailhandel.nl, waarin grootwinkelbedrijven en het midden- en kleinbedrijf samenwerken, verwacht dat de onzichtbare beveiliging op korte termijn een hoge vlucht gaat nemen. „Binnen twee tot drie jaar is een kwart van het totale assortiment beveiligd”, voorspelt Van der Geest. Momenteel is minder dan 5 procent van alle artikelen voorzien van onzichtbare beveiliging.

Door deze toename dreigt een wildgroei aan beveiligingssystemen in winkels, omdat verschillende leveranciers met uiteenlopende producten op deze markt actief zijn. De ondernemers vrezen grote problemen. Een aangeschaft artikel met onzichtbare beveiliging uit winkel A moet als het even kan niet allerlei toeters en bellen activeren in winkel B. „Elk vals alarm is er een te veel.”

De vier fabrikanten van elektronische beveiligingsapparatuur -„onderlinge aartsvijanden”- en de detailhandel hebben daarom de koppen bij elkaar gestoken. Een gisteren gepresenteerde gedragscode verplicht winkeliers om hun nieuwe maatregelen tegen winkeldiefstal onderling af te stemmen en consumenten daardoor te beschermen tegen ongewenst alarm. Jaarlijks geven winkeliers 230 miljoen euro uit aan maatregelen tegen criminaliteit. Een beetje afstemming kan dan geen kwaad.

Maar de ondernemers willen meer. „Wij pleiten voor fiscale compensatie voor de kosten van deze preventieve maatregelen”, zegt Van der Geest. Hij dringt er bij de Tweede Kamer op aan om dit idee over te nemen. „Dan krijgen wij meer ruimte om te investeren.”

Want investeren is dringend nodig. Volgens directeur J. M. Duhne van Checkpoint Systems loopt Nederland momenteel behoorlijk achter bij de invoering van beveiligingssystemen in winkels. „In Zuid-Europa en de VS is dit soort apparatuur gemeengoed.” De laatste vijf jaar signaleert hij echter een stroomversnelling.

Volgens R. van Dijk van Vendex KBB komt het wel goed met Nederland. „Liever iets langzamer en goed.” Het PlatformDetailhandel.nl gaat lobbyen voor Europese en mondiale afstemming in de beveiligingssystemen. Met meer eenduidigheid in systemen zijn fabrikanten er gemakkelijker toe te bewegen om al bij de fabricage beveiliging op hun producten aan te brengen, de zogenaamde bronbeveiliging.

Tot nu toe zijn ze echter huiverig om bronbeveiliging toe te passen. „Sommige fabrikanten gaan ervan uit: Wat gestolen is, is weg en moet opnieuw worden besteld. Dat is omzet. Wordt er niet gestolen, dan is er ook geen omzet. Bronbeveiliging haalt een streep door deze omzet.”

Grootwinkelbedrijven als Vendex KBB nemen echter rigoureuze stappen om fabrikanten toch te dwingen beveiliging op de producten aan te brengen, vertelt Van Dijk. „Fabrikanten die geen bronbeveiliging op hun artikelen willen aanbrengen, komen er bij ons niet meer in.”

Duhne benadrukt het belang van adequate beveiliging. „De consument draait uiteindelijk op voor de kosten van diefstal, want deze worden verwerkt in de prijs. Iedereen wil toch een lage prijs?”