Hoewel wij in onze dagelijkse context gewend zijn geraakt aan berichten over een krimpende kerk die naar de zijlijn van het leven wordt gedrukt, gebeurt hier wel wat. De Protestantse Kerk in Nederland ziet zichzelf, net als vroeger de Nederlandse Hervormde Kerk, als een volkskerk. De kerk is niet zomaar een samenvoegsel van een aantal gelovigen, maar het is een instituut dat ook in zijn structuur wil laten zien dat God recht heeft op het hele leven.

Met de nieuwe visienota wordt nog duidelijker dat de grootste protestantse kerk van Nederland beseft dat ze de menskracht en de financiële middelen niet meer heeft om de oude en vertrouwde kerkelijke structuren in stand te houden. En hoewel het helemaal niet verkeerd is dat er een bezinning op gang komt op de kern van het kerk-zijn, is het natuurlijk geen winst dat die bezinning indirect een uitvloeisel is van doorzettende krimp.

De Protestantse Kerk is een brede kerk. Dat bleek ook tijdens de bespreking van de visienota. Sommige synodeleden braken er een lans voor om in de nota ook het theologische gedachtegoed van twijfelende predikanten als Hendrikse of Kuitert te verdisconteren. Eén predikant stelde dat de polsstok van dr. Plaisier, schrijver van de nota, niet lang genoeg was om de hele breedte van de kerk te bereiken. Anderen vroegen juist om een duidelijker verankering van de notitie in de belijdenisgeschriften van de PKN.

Uiteindelijk bleek tijdens de stemming dat maar 16 van de ruim 150 synodeleden van mening waren dat de polsstok van dr. Plaisier langer had moeten zijn. Gelukkig maar. Want is het niet juist voor een kerk die steeds meer in het defensief en naar de zijlijn wordt gedrukt levensnoodzakelijk om te weten waar ze voor staat en wat ze vindt?

Kerkmensen krijgen, soms niet geheel ten onrechte, vaak het verwijt dat ze op elke vraag wel een antwoord hebben. Soms zelfs ook op vragen die niet gesteld worden. Maar tegelijk moet geconstateerd worden dat een kerk waar alle uitroeptekens kromtrekken tot vraagtekens uiteindelijk iedere relevantie verliest.

De kerk moet luisteren. Horen wat er leeft bij mensen. Maar niet omdat ze het liefst zwijgt en alles in het midden laat. Of, erger, omdat ze niets te zeggen heeft. De kerk verkondigt het Woord van een rechtvaardige God Die spreekt. Ten laatste en ten diepste in Zijn Zoon: Jezus Christus.

Een kerk die niet meer spreekt van dat Evangelie maakt zichzelf letterlijk en figuurlijk monddood.