Nederlandse alp kwestie van tijd en geld
Al sinds zijn vijftiende jaar droomt Thijs Zonneveld, oud-profwielrenner en freelancejournalist, van een 2000 meter hoge berg in Nederland. Wat begon als grap, lijkt nu echter werkelijkheid te worden.
Wanneer hij net terug is van de Tour de France 2011 valt het Thijs Zonneveld op hoe plat Nederland eigenlijk is. „Waarom bouwen we geen berg?” Ideeën uit zijn middelbareschooltijd komen weer bovendrijven en hij besluit er een column aan te wijden op de nieuwssite nu.nl. „Het was in feite een grap. Ik moest een column afleveren, maar ik had op dat moment niet zo veel inspiratie.”
Zo’n alp in Nederland is mogelijk, daarvan raakt Zonneveld steeds meer overtuigd. „Het kan. Echt, het kan. Een berg met skipistes, een weg vol haarspelden, bobsleebanen en een schaatspaleis in de ijle lucht. Plus pittoreske bergdorpjes, een alpenweide, een klaterende rivier en Milkakoeien. En het is mogelijk om er geld aan te verdienen. Een berg in de polder kun je uitbaten als toeristische trekpleister. Maar dan moeten we er wel wat aan doen. Met z’n allen. Jij. Ik. Iedereen”, zo schrijft hij op nu.nl.
De oud-wielrenner kon niet bevroeden dat zijn wervende tekst zo veel reacties op zou leveren. „Het is 100 procent serieus geworden. Er bleken veel meer mensen met dergelijke ideeën rond te lopen dan ik ooit had gedacht. Inmiddels denken er meer dan honderd bedrijven over na, waaronder gerenommeerde als Ballast Nedam en Tata Steel –het voormalige Hoogovens– uit IJmuiden. Zes van de tien grote Nederlandse ingenieursbedrijven hebben al ideeën aangeleverd.”
Experts hopen binnen een maand met twee haalbare varianten te komen. En over een halfjaar moet er een realistisch concept op de planken liggen, vertelt Zonneveld. „Het mooie is dat al deze bedrijven er gratis manuren en energie in willen steken.”
Maar daarmee staat de berg er nog niet. „Een van de grootste hobbels is het maatschappelijk draagvlak. Er zijn gelukkig al heel veel mensen enthousiast. Uiteindelijk is het een kwestie van doen. De Chinezen bouwden een Muur, de Fransen een Eiffeltoren en in Dubai doen ze niet moeilijk over een wolkenkrabber van een kilometer hoog”, stelt de bevlogen oud-wielrenner. „Maar ook financieel moet het een haalbare kaart zijn. Als de alp meer kost dan hij oplevert, is het einde oefening.”
De kunst is dus om zo goedkoop mogelijk te bouwen. „Inmiddels weten we al dat een berg van alleen zand 200 miljard euro kost. Die gaat het zeker niet worden: hij is veel te duur en het gaat trouwens om zestiende-eeuwse techniek.”
Zonneveld zoekt daarom naar innovaties die een holle berg rendabel moeten maken. „Het leeuwendeel van de inkomsten moet komen van het verbouwen van voedsel in de berg. De eeuwige sneeuw op de berg levert ’s zomers schoon drinkwater. Met stromend water kun je bovendien duurzame energie opwekken – daarvoor zijn we in gesprek met Greenchoice. Sport en recreatie leveren de resterende inkomsten voor de exploitanten. Het is een hele puzzel om het geheel winstgevend te maken en de recreanten het idee te geven dat ze op een echte berg lopen.”
Waar de berg komt, weet nog geen mens. Volgens Zonneveld is er al een aantal gemeenten in geïnteresseerd. „Ik wil geen locaties bij voorbaat uitsluiten door nu al een keuze te maken. Bovendien meng je dan de politiek in je plannen. Meestal is dat een vertragende factor, dus die wil ik er zo lang mogelijk buiten houden.”
Dat wil niet zeggen dat hij niet nadenkt over locaties. „Een eiland in de Noordzee zou kunnen, maar ook het Markermeer en het IJsselmeer zijn uitstekende opties. De berg kan ook op het land verrijzen, bijvoorbeeld in de Noordoostpolder of Flevoland; Groningen of Friesland zijn daarvoor eveneens in beeld.”
Hoe realistisch is het om een berg van 2000 meter hoog in Nederland te willen? Zonneveld: „Met 2000 meter hoogte heb je voor je gevoel een echte berg; 1200 tot 1300 meter is natuurlijk realistischer. Dan heb je ook sneeuw op de top. Voor wielrenners heb je een soort Alpe d’Huez –een lastig te bedwingen berg– nodig van minimaal 800 meter, terwijl een olympische afdaling op ski’s ten minste om 850 meter hoogte vraagt.”
Zo’n uit de kluiten gewassen heuvel staat er niet een-twee-drie. Het is echter wel zaak dat de berg zo snel mogelijk geld gaat opleveren. „Als we hem modulair bouwen, dus als een blokkendoos, kan er vanaf 100 meter hoogte al verdiend gaan worden”, stelt Zonneveld.
De berg komt er, daarvan is hij overtuigd. „Zonder een cent subsidie. We werken met een consortium van private investeerders die de berg later ook zullen gaan uitbaten. De berg wordt als het ware verdeeld in een aantal stukjes. Zo betaalt de exploitant van de skipiste ook de aanleg daarvan.”
Als deze opzet slaagt, heeft Nederland een Disneyachtige attractie binnen de grenzen. „Binnen een uur kun je op de ski’s staan of een serieuze klim maken met je racefiets”, verwacht de oud-wielrenner. „Mogelijk ontstaat daar zelfs de stad van de toekomst, als we er een huizenschil in maken.”
Zonneveld wil er beslist niet van horen dat de berg een uiting zou zijn van westerse decadentie. „Dat zou absoluut wel het geval zijn, wanneer we een alp zouden maken om daarop alleen te sporten en te recreëren. Juist op het gebied van duurzame energie kunnen we met deze berg een slag maken. Er zijn mogelijkheden te over voor zonne-energie en waterkracht. Bovendien kunnen we de innoverende techniek weer verkopen in het buitenland. Denk bijvoorbeeld aan de nieuwe lichte constructie van de berg, die in Bangladesh gebruikt zou kunnen worden om goedkope dijken te bouwen.”
