Lidstaten mogen volgens de Europese regels geen wetgeving invoeren waarbij illegalen worden vastgezet enkel en alleen omdat ze illegaal zijn. Er zijn wel Europese landen die boetes opleggen wegens illegaliteit.

De CDA-bewindsman doet een voorstel tot het strafbaar stellen van illegaliteit. Als dat voorstel wordt aangenomen, dan kunnen illegalen, volgens de plannen van Leers, een gevangenisstraf van maximaal 4 maanden of een geldboete van maximaal 3800 euro tegemoetzien.

Een woordvoerder van Leers stelt dat uitzetting van illegalen het uitgangspunt is. Een gevangenisstraf zou tegenstrijdig met deze doelstelling zijn. In de praktijk zal het Openbaar Ministerie geen celstraf eisen, maar een boete die ook lager zal zijn dan het wettelijke maximum.

GroenLinks en D66 willen van Leers weten of hij strafbaar stellen van illegaliteit nu nog wel uitvoerbaar acht. Zij gaan ervan uit dat de meeste illegalen een boete niet kunnen betalen en dus in de cel zullen belanden. De woordvoerder van Leers stelt dat ook in dat geval uitzetting voorop staat.

De oppositiepartijen in het Europees Parlement zijn blij met de antwoorden van de commissie. „Het is goed dat de Europese Commissie tegenwicht biedt aan de onmogelijke eisen van de PVV aan de coalitie”, aldus D66-Europarlementariër Sophie in ’t Veld. „Met dit voorstel laat Leers zien dat hij internationale afspraken en de mensenrechten van illegalen aan zijn laars lapt”, aldus Emine Bozkurt van de PvdA in Europa.