Opschudding alom in april 2007. In het holst van de nacht wordt er een projectiel afgevuurd op de Bunker, de zwaarbeveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. Bij de aanslag sneuvelen verschillende ruiten en worden rolluiken opgeblazen. Slachtoffers vallen er niet.

Een paar uur na de aanslag staat in dezelfde rechtbank een zitting tegen topcrimineel Willem Holleeder en zijn medeverdachten gepland. De zitting wordt die dag verplaatst naar het rechtbankgebouw aan de Parnassusweg in Amsterdam.

Is de aanslag werk vanuit de onderwereld? Zit Holleeder erachter? Wil hij getuigen angst aanjagen? Holleeders advocaat, J. H. Kuijpers, ontkent dat zijn cliënt iets met de aanslag te maken heeft. „Italiaanse toestanden”, noemt de raadsman de aanslag op de Bunker. Een dader voor de geruchtmakende aanslag in 2007 is nooit gepakt.

Intimideren

Feit is dat een aanslag op een rechtbank in feite een aanval is op de rechtsstaat. Afgelopen nacht lag toren E van de rechtbank aan de Parnassusweg in Amsterdam onder vuur. Minister Opstelten (Justitie) sprak woensdagmorgen van „ongelofelijk geweld.” In de bewuste toren bevinden zich zittingszalen en enkele kantoren van het openbaar ministerie. Dat OM probeert criminelen achter slot en grendel te krijgen.

De vraag dringt zich op: Wie zit hier achter? Willen misdadigers officieren van justitie intimideren? Getuigen zouden vannacht twee personen op een motor hebben zien wegrijden bij de rechtbank.

Misdadigers hadden het de afgelopen jaren meer dan eens gemunt op officieren van justitie. Zo werd in 2010 een officier van justitie in Amsterdam van de zaak tegen de zogeheten Tattookillers gehaald. Verdachten van dat vermeende moordcommando dragen op hun rug onheilspellende, Chinese tatoeages, die zoveel betekenen als: Wees daadkrachtig.

De officier van justitie dook met haar familie onder en kreeg permanent beveiliging. De bedreigingen waren zo ernstig dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) de beveiliging van de officier van justitie ter hand nam.

Ook de bekende aanklager Koos Plooy werd meermalen ernstig bedreigd. In 2003 moest de officier van justitie onderduiken. Criminelen zouden een moordaanslag op hem willen plegen. De opdracht zou komen van de Servische crimineel Streten Jocic. Diens raadsman, mr. Jan Boone, heeft dat ontkend. Ook in 2009 werd Plooy zwaar beveiligd.

Gefouilleerd

Feit is dat de beveiliging van rechtbank de laatste jaren is opgeschroefd. Gevoelige zittingen vinden bijvoorbeeld plaats in de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam-Osdorp. Bezoekers gaan er door een scanpoortje en worden gefouilleerd. Onder meer zittingen in het proces Passage, een zaak rond een reeks liquidaties, vindt plaats in de Bunker. Dat geldt ook voor het proces tegen Robert M., hoofdverdachte in de omvangrijke Amsterdamse zedenzaak.

In een enkel geval, zoals in een zaak waarin crimineel Mink K. een rol speelde, houden in de rechtszaal naast het gebruikelijke bewakingspersoneel ook zwaarbewapende eenheden een oogje in het zeil. Ook in reguliere rechtbanken moeten bezoekers door een detectiepoort.

Gijzelnemer

Het strengere veiligheidsbeleid in rechtbanken houdt onder meer verband met een reeks ernstige incidenten begin 2003. In Arnhem gijzelde een Albanese verdachte, die een wapen had binnen gesmokkeld, destijds officier van justitie B. van der Krabben. De gijzelnemer werd doodgeschoten, de aanklager raakte gewond. Op dezelfde dag sneed in Assen een ontuchtpleger zich in de keel. Ook doodde in die dagen een gedetineerde in een gevangenis in Leeuwarden een begeleidster. In 2010 maakte het openbaar ministerie, op verzoek van de NOS, bekend dat in 2009 ten minste tien officieren van justitie met de dood of met ernstig geweld zijn bedreigd. Daarnaast zijn nog eens 29 justitiemedewerkers bedreigd en geïntimideerd.