Abbas en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zullen volgende week een toespraak houden tot de Algemene Vergadering van de VN. Abbas zal een pleidooi houden voor een Palestijnse staat, Netanyahu bepleit hervatting van het vredesoverleg.

Het enige wat beide partijen nog tegen kan houden, is dat er op de valreep een formule wordt gevonden die ze in staat stelt weer te onderhandelen. De Europese chef buitenlandse zaken Catherine Ashton, de Amerikaanse afgezanten Dennis Ross en David Hale en de vertegenwoordiger van het zogenaamde kwartet van onderhandelaars, Tony Blair, spanden zich deze week in om zo’n formule te vinden. Maar beide partijen weigeren in beweging te komen en stellen voorwaarden vooraf. Zo wil Abbas dat Israël de bouwwerkzaam­heden in de nederzettingen staakt en de grenzen van 1967 erkent. Netanyahu eist op zijn beurt dat Abbas Israël erkent als Joodse staat. Bovendien weigert hij een bouwstop voor de Joodse nederzettingen.

Door naar de Veiligheidsraad te stappen, lopen de Palestijnen het risico dat er heel lang over hun voorstel wordt gepraat. Verder is het vrijwel zeker dat de Verenigde Staten hun verzoek met een veto zullen bomarderen, met als gevolg dat ”Palestina” geen lidstaat zal worden van de Algemene Vergadering. Het handvest van de VN bepaalt namelijk dat de Algemene Vergadering een staat alleen kan erkennen na aanbeveling van de Veiligheidsraad. De weg via de Veiligheidsraad loopt voor de Palestijnen dus hoogstwaarschijnlijk dood.

De mogelijkheid is er dat de Palestijnen zich alsnog tot de Algemene Vergadering wenden met een verzoek tot status­verhoging. Op het ogenblik heeft de Algemene Vergadering een „delegatie van de (Palestijnse Bevrijdingsorganisatie) PLO”, die de naam ”delegatie van Palestina” draagt. Deze heeft de status van waarnemer, niet van een staat. De Algemene Vergadering kan de status van Palestina verhogen naar die van een staat zonder lidmaatschap, maar die waarnemer blijft. Andere staten die geen lid zijn, zijn Zwitserland en het Vaticaan.

De statusverandering van gewoon waarnemer naar ”niet-lidstaat waarnemer” betekent niet automatisch dat Palestijnse diplomaten meer rechten krijgen bij de Algemene Vergadering. Maar VN-organisaties zullen mogelijk sneller geneigd zijn Palestina als staat te beschouwen. En ze kunnen maatregelen nemen die gunstig zijn voor de Palestijnen en nadelig voor Israël. Als de VN Palestina accepteren als niet-lidstaat, zal het Internationaal Strafhof zich mogelijk ontvankelijk verklaren voor Palestijnse klachten over Israël.