„Kerkverlating Duitsland niet alleen te wijten aan misbruik”
FREIBURG – Het hoge aantal kerkverlaters in de Rooms-Katholieke Kerk in Duitsland is niet alleen te wijten aan de misbruikkwestie die de kerk in haar greep houdt, aldus de Duitse socioloog prof. dr. M. N. Ebertz. Hij is een onderzoek gestart naar kerkverlating in de Duitse Rooms-Katholieke Kerk en wil de algemene veronderstelling toetsen of kerkverlating het gevolg is van misbruik.
Dat werd donderdag bekend door een interview van het Duitse rooms-katholieke persbureau KNA met socioloog prof. Ebertz. Hij is voorzitter van het Centrum voor Sociaalwetenschappelijk Onderzoek van de Kerk (ZEKIS) in Freiburg en leidt de pilotstudie over kerkverlating.
Ebertz betwijfelt of alleen misbruik de oorzaak is van het hoge aantal kerkverlaters. Volgens hem is kerkverlating een complex en langdurig proces dat veel meer behelst dan het moment van uitschrijving. Zo kan de kerkbelasting in tijden van crisis in de kerk en economische crisis in de maatschappij het laatste zetje zijn. En „soms heeft men de indruk dat de kerk totaal niet geïnteresseerd is in mensen.”
Het onderzoek kan de kerk verder helpen, zegt Ebertz. „Als we meer weten over zulke processen, kunnen kerken op zulke beslissende veranderingen inspelen.”
Ebertz liet aan het begin van dit jaar nog weten dat het misbruik voor mensen de aanleiding is geweest om de kerk vaarwel te zeggen. Het misbruik werd volgens hem als schandaal in de pers breed uitgemeten en het jarenlange taboe en de kerkelijke jurisprudentie werden onder kritiek gesteld.
Het aantal jongeren in zowel de protestantse als rooms-katholieke kerkgenootschappen in Duitsland is in steden onder de maat, volgens Ebertz. Hij voorspelt dat dat patroon over tien jaar in heel Duitsland is waar te nemen. „Creativiteit, van liturgie tot diaconaat” en meer inbreng van leken in het kerkelijk leven kan in dat patroon verandering brengen, aldus de socioloog.
De Rooms-Katholieke Kerk in Duitsland heeft de laatste jaren tienduizenden leden verloren. In 2010 zegden 181.000 Duitsers hun lidmaatschap op. Dat was een stijging van 50 procent in vergelijking met het jaar ervoor.
Tot nu toe werd het hoogste aantal kerkuittredingen gemeten in 1992: 200.000 rooms-katholieken zegden toen hun kerkelijk lidmaatschap op. De laatste jaren is het aantal kerkverlaters in de Rooms-Katholieke Kerk hoger dan in de protestantse Evangelische Kerk in Duitsland.