Ze zijn niet met een grote groep in Nederland: volgens de statistieken houdt het met ongeveer 1100 Libiërs wel op. Ook sinds de onrust die het land al een halfjaar in de ban heeft, is dat aantal nauwelijks gegroeid. Vorig jaar vroegen niet meer dan 180 Libiërs om asiel in Nederland; dit jaar staat de teller –voorlopig– op 110, aldus cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek deze week presenteerde.

Ter vergelijking: van Afghanen kwamen de eerste helft van dit jaar tot nu toe rond de 1000 aanvragen binnen. Maar de Libiërs die hier zijn, volgen de ontwikkelingen in hun moederland op de voet.

Mohammed Khattal (44) is een van hen. De Libische activist laat geen gelegenheid voorbijgaan om op te komen voor het lot van zijn volksgenoten. Dertien jaar geleden vluchtte hij naar Nederland; tegenwoordig is hij docent economie bij een roc in Leiden.

Khattal is „heel blij, zoals alle Libiërs”, laat hij weten. Maar hij houdt de adem in totdat de strijd helemaal voorbij is. „Ik ben heel bang dat de laatste fase de ergste wordt. Van een vijand als Gaddafi kan je in een laatste stuiptrekking van alles verwachten.”

Khattal slaapt slecht door de gebeurtenissen die over elkaar heen buitelen. „Ik heb de hele tijd het gevoel dat ik erbij moet zijn, daar in de straten van Tripoli.”

Zijn zus woont in het oosten van Libië. Hij probeert zo veel mogelijk contact met haar te onderhouden, maar het is lastig. „Ik vrees wel voor het leven van mijn zwager”, legt hij uit. „Hij is generaal bij de luchtmacht en zit sinds een paar maanden opgesloten samen met andere legerleiders die zich niet loyaal aan Gaddafi hebben verklaard. Normaal krijgen we elke paar dagen een teken van leven van hem. Maar de afgelopen drie dagen hebben we niets meer van hem gehoord.”

Khattal kan het nog niet goed geloven dat de nachtmerrie bijna voorbij lijkt te zijn voor zijn land. Hij vluchtte naar Nederland omdat hij zijn leven in Libië niet meer zeker was. „Een aantal vrienden van toen is er net als ik in geslaagd naar het buitenland te vluchten. Maar velen zijn ook gedood of onder mysterieuze omstandigheden gestorven in de gevangenis.”

Hij weet nog niet of hij terug wil naar Libië als daar een nieuw, mogelijk democratisch bewind aan de macht komt. „De liefde voor mijn land is nooit minder geworden”, legt hij uit. „Maar ondertussen koester ik ook veel liefde voor Nederland. Bovendien heb ik hier nu mijn leven opgebouwd. Ik heb hier een geweldige vrouw en drie prachtige dochters.”

Ook de Palestijns-Bulgaarse arts Ashraf al-Hagug woonde jarenlang in Libië, zij het acht jaar onvrijwillig.

Al-Hagug zat acht jaar met een aantal verpleegkundigen gevangen in Libië, omdat hij ruim 400 Libische kinderen besmet zou hebben met het hiv-virus.

Al-Hagug werd in 2007 vrijgelaten. Dat gebeurde na een diplomatiek offensief, waarbij onder meer de Europese Unie en Frankrijk betrokken waren. De arts en de verpleegsters waren in 2004 ter dood veroordeeld. Hij noemde het destijds „prostitutie van het recht” dat hij en de verpleegsters gevangenzaten voor iets waaraan ze volstrekt geen schuld hadden.

Na zijn vrijlating vluchtte hij naar Nederland, waar hij sindsdien woont en de ontwikkelingen in Libië met spanning volgt.

Als het aan hem ligt, krijgt de Libische leider Gaddafi de doodstraf. „Ik heb geleden zoals het Libische volk nu ook lijdt en dat valt met geen enkele straf meer goed te maken”, stelde hij maandag tegen het ANP. Hij werd gemarteld en heeft wegens onder meer het ondergaan van een onrechtmatig proces al een klacht lopen bij de VN.

Al-Hagug hoopt dat de opvolgers van Gaddafi uit ander hout zijn gesneden, zodat ze zullen erkennen dat hem onrecht is aangedaan. Maar vooralsnog wacht hij in spanning af óf de Libische leider wel wordt gepakt. „De arrestatie van Gaddafi zou een overwinning zijn, waarbij niet alleen ik maar ook de Libiërs hun recht kunnen halen. Eindelijk komt dan een eind aan zijn misdadig regime.”