Máxima opent Archeologiehuis
ALPHEN A/D RIJN – Een Batavier schudt triest zijn hoofd als een Romeinse soldaat zijn rund meeneemt. Verdwaasd kijkt hij naar het zakje met geld, niet wetend wat daarmee te beginnen.
Het is te zien in een film in het Archeologiehuis Zuid-Holland in Alphen aan den Rijn, dat dinsdag door prinses Máxima werd geopend. Het museum toont het alledaagse leven in de Romeinse tijd aan de hand van films en diverse opgravingen in Zuid-Holland.
Het Archeologiehuis staat pal naast Archeon, een themapark waar bezoekers de prehistorie, de Romeinse tijd en de middeleeuwen kunnen beleven. In het huis zijn het Romeins Museum Alphen aan den Rijn, het Provinciaal Archeologisch Centrum en de Archeologische Werkgemeenschap Nederland ondergebracht. Met de opening van de instelling zijn de provincie Zuid-Holland en de gemeente Alphen aan den Rijn weer een archeologische bezienswaardigheid rijker.
„Wie zijn verleden niet kent, zal geen grip krijgen op de toekomst.” Met deze uitsmijter motiveerde Archeondirecteur Veldman in zijn toespraak het bestaansrecht van zijn evenement en het nieuwe museum. Alphen, gelegen aan de Oude Rijn, staat op historische grond. „De Romeinse keizer Caligula was hier”, stelde Veldman.
Katwijk, Rijswijk, Alphen en Zwammerdam maakten deel uit van de Romeinse Limes, de grens van het Romeinse Rijk op zijn hoogtepunt, in de eerste eeuwen na Christus. In deze plaatsen werden dan ook Romeinse resten gevonden. In Katwijk, Alphen en Zwammerdam ging het om forten. Het verdedigingswerk in Alphen heette Albaniana. Het werd tussen 1999 en 2001 door archeologen opgegraven.
Het Archeologiehuis is een met 20 procent vergrote reconstructie van de Romeinse boerderij die in 1970 in Rijswijk werd opgegraven. Dat deze villa een geromaniseerd huis is, bewijst het feit dat de uiteinden van steen waren opgetrokken.
De Zuid-Hollandse gedeputeerde Weber van Cultureel Erfgoed pleitte dinsdag voor opname van de Limes op de Werelderfgoedlijst van de Unesco, net als in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland het geval is. „Dat is onze ambitie.”
Hierna was de beurt prinses Máxima om met een Romeinse kraspen haar handtekening in het ‘gastenboek’, in dit geval een kleitablet, te plaatsen. Daarna opende ze met een sleutel het slot aan een ketting, zodat het Archeologiehuis werd ontgrendeld.
Het Romeinse museum biedt de bezoeker, voorzien van een Archeonkaartje, een goed overzicht van de Romeinse tijd in Nederland. Op de begane grond wordt het leven van alle dag in deze episode weergegeven. Flatscreens tonen levensechte, in Archeon opgenomen filmbeelden.
Op de eerste verdieping is geraffineerd gebruikgemaakt van de schuine zoldering. Daaraan hangen allerlei ‘opslagkisten’, zodat het idee van een depot ontstaat. Sommige kisten zijn opengewerkt. Zij tonen zaken als Romeinse munten, mantelspelden en speerpunten.
Op tafels is de oude historie niet alleen zichtbaar, maar ook tastbaar. Zo kunnen bezoekers –het museum mikt overduidelijk op kinderen– met een scherp bot gaatjes prikken in een lap leer of een stukje hout glad schrapen met een vuurstenen krabber.
Pronkstuk, aldus Archeon-voorlichtster Margot Gaastra, is een deelreconstructie van een massagraf uit de bronstijd. De schedels tonen aan dat de groep van twaalf mensen door geweld om het leven is gekomen. „Vermoedelijk hebben bewoners van de kleigronden deze vreedzame bewoners van de veengronden overvallen”, veronderstelt een historicus in een film.
„Dit is uniek”, zegt een ‘Romeinse soldaat’ uit Engeland die voor zijn hobby al enige weken in Archeon bivakkeert. „In heel Engeland hebben we niet zoiets moois rond de Romeinse tijd als dit.”
