Hoewel het standpunt van Finland een nieuwe bom legt onder de euro, kan het de Finnen moeilijk kwalijk worden genomen. Het land heeft te maken met groeiende anti-Europese sentimenten. Voor miljarden garant staan voor een land dat jarenlang de boel bedrogen heeft, door financiële markten allang als failliet wordt beschouwd en waar het betalen van belasting –ook vandaag nog– meer als geste dan als plicht wordt gezien, past daar niet bepaald bij. Als zestien van je ‘vrienden’ de sloot inspringen, is dat nog geen reden dit óók te doen, zullen ze in Helsinki hebben gedacht.

Het voorval toont opnieuw aan hoe hopeloos verdeeld de eurozone is en hoe broos de eensgezindheid om tot een échte oplossing te komen. Als er ooit geschiedschrijving zal plaatsvinden over de huidige periode, is de kans vrij klein dat Europese regeringsleiders daarin naar voren komen als mannen en vrouwen van stavast die op het juiste moment de juiste dingen deden. Daarvoor ging er al te veel mis. Europa sjokt steeds een stapje achter de door de financiële markten gedicteerde realiteit aan. Zélfs over automatische sancties op slecht begrotingsbeleid –die een groot deel van de huidige problemen hadden kunnen voorkomen– bestaat nog steeds geen overeenstemming. Terwijl door Europa-adepten wel allerhande groteske oplossingen worden geopperd, zoals invoering van gezamenlijke euro-obligaties, verdrievoudiging van het noodfonds of een Europees ministerie van Financiën. Het is in zo’n situatie niet verwonderlijk dat ook hier eurosceptische partijen (SP, PVV en CU) bezig zijn aan een opmars.

Omdat de overige eurolanden nog moeten instemmen met de Finse deal is de kans groot dat deze, hoewel op 21 juli wel degelijk toestemming is verleend voor een vorm van een onderpand, van tafel gaat. Finland zal moeten beseffen dat deelname aan de euro niet facultatief is. Een gezamenlijke munt biedt rechten, maar ook plichten. En ja: die voeren op dit moment helaas de boventoon. Grote vraag is of Finland in dat geval nog wel zal instemmen met het nood­pakket. Nog groter is de vraag wat er gebeurt als het antwoord nee luidt.

De komende dagen zal in Europees verband koortsachtig worden gezocht naar ‘iets’ dat de Finnen tevreden stelt, zonder dat dit jaloezie wekt in de andere landen. Dat wordt lastig, want wie denkt dat Nederlanders het zullen tolereren wanneer de Finnen (in de woorden van premier Rutte) „een eiland of een vliegveld” krijgen in ruil voor hun steun, en zij niets, doet er goed aan het binnenlandse sentiment nog eens op te snuiven.