De bewindsman maakte zijn opmerkingen dinsdag aan het slot van een tweedaags bezoek aan de Nederlandse manschappen in Kirgizië en Afghanistan.

Van der Knaap zei dat Defensie bij het opmaken van de bezuinigingsplannen „nadrukkelijk rekening heeft gehouden met de ’core-business’ van Nederland en dat zijn crisisbeheersingsoperaties. Dat betekent dat je onder andere rekening houdt met het vermogen om een operatie langere tijd vol te houden.”

Tegelijkertijd, zo zei de staatssecretaris, zal Defensie er niet aan ontkomen om operationele capaciteit in te leveren en een flink stuk werkgelegenheid te schrappen. In totaal moet Defensie vanaf 2006/2007 structureel 380 miljoen euro gaan bezuinigingen op zijn begroting, die momenteel ongeveer 7 miljard euro bedraagt.

Defensie hoopt woensdag van de Tweede Kamer het groene licht te krijgen voor een nieuwe, niet ongevaarlijke missie in het zuiden van Irak. De deelname aan de Internationale Veiligheidsmacht in Afghanistan (Isaf), waar Nederland het laatste halfjaar samen met Duitsland het commando voerde, loopt in augustus op zijn eind. Twee maanden later stopt Nederland met zijn ondersteuningsoperatie voor de Amerikaanse missie tegen het terrorisme, Enduring Freedom.

Van der Knaap maakt zich niet zulke zorgen over de operatie. De mariniers die de opdracht hebben de provincie Al-Muthanna stabiel te houden, zijn goed getraind. „Alle risico’s zijn zo goed mogelijk ingeperkt,” aldus de bewindsman.

Tijdens zijn bezoek aan de manschappen in Kabul werd hem duidelijk „hoe koel militairen hun eigen risico’s kunnen inschatten”. Het Korps Commandotroepen (KCT) voert in opdracht van het hoofdkwartier van Isaf verkenningsoperaties uit in het nog ongecontroleerde gebied rond Kabul, een gebied zo groot als de Randstad. Hoewel Isaf weinig of niets weet van het gebied voeren de commando’s hun missie in alle openheid uit, in twee open jeeps, en zonder helm. De commando’s hebben nadrukkelijk gekozen voor een open methode om met de plaatselijke bevolking in contact te kunnen treden. Dat lijkt op het eerste gezicht erg gevaarlijk, maar blijkt in de praktijk juist heel goed uit te pakken, stelt Van der Knaap vast.

Een andere les die hij leerde, was bij het uitvoeren van vredesoperaties zo veel mogelijk uit te gaan van driemaandelijkse rotaties. Voor de luchtmobiele eenheden, de genie en andere ondersteunende troepen, zijn dagen van 12 tot 14 uur zes dagen per week, behoorlijk hard. Dat is geen zes maanden vol te houden, constateert de bewindsman.

Voor de mariniers maakt Van der Knaap een uitzondering, omdat dit korps al eerder heeft laten zien in Eritrea, het zes maanden onder zware omstandigheden te kunnen volhouden. In militaire kring sluit men echter niet uit dat deze stoere instelling te maken heeft met de trots van het korps gekoppeld aan te weinig mensen om een driemaandelijkse rotatie voor zijn rekening te kunnen nemen.